“Hak ve bâtılın ötesinde bir âlem var, gel seninle orada buluşalım” buyuruyor Hazreti Mevlânâ bir gazelinde. Bırakın hakkın bâtılın, bırakın vakti yerin manasını idraki, kendimizi kavramaktan uzağız biz bugün. Söylenen katı kelamların içinde mahsur kılıyoruz biz daima insanlığımızı. Üste çıkmak için söylediklerimiz alta, daha altlara düşürüyor daima bizi. Sanıyoruz ki şehvet, uçkuru sağlam tuttuğumuzda uzak olur, uzaklaşır bizden. Bir de lisanın şehveti yok mu? Sözlerin ihtirası yok mu? Basitçe alemin şahitliğine bıraktığımız kelamların birbirini tetikleyen bir nefsaniyeti yok mu? Yılanın zehri kendini öldürmez diye mi düşünüyoruz yoksa! Yılan yılandır, insan insan, unutmayalım bunu! Yılanın zehri yılanı öldürmez ancak bir zerresi dahi öldürür insanı, insanlığı!

Bazı kelamlar vardır ki, kendimize yakıştırmadığımız için söylemeyiz onları. Birtakım yargılar vardır ki, zihnimizi acıttığı için içimizde tutmaz, barındırmayız. Karşımızdaki Nemrut olsa, bin hakkın biniyle de haklı olsak davamızda, şayet söyleyince bize, imanımıza, ahlakımıza yakışan sözlerle konuşmuyorsak, o denli ya da bu türlü Nemrut galip çıkar o işten!

İnsan insanın aynasıdır dememişler boşuna büyükler; onlara söylediklerimizde, onlara ettiklerimizde, onlara yönelttiklerimizde görünürüz en çıplak halimizle biz. Oburlarının ne yaptığı, ne söylediği, ne kabahat işlediği de bize yazmaz; yeniden bizim üstümüzden yansıyan kendileri, kendilikleridir. Kısacası; onların aynasında görünenden bize bir mazeret düşmez; biz kendi aynamızdan çırılçıplak görmek durumundayız kendi ahvalimizi. Aman ha, gözümüzden kaybetmeyelim kendimizi, o ki maazallah kaybetmektir tamamıyla kendimizi!

“Acımasızlık, dürtüsellik ve empati yoksunluğu bizi ötekini hissetmekten alıkoyuyor ve ‘güçlü olan ayakta kalır’ niyeti insanları kurban olmak ile zalim olmak ortasında bir seçime zorluyor” diye yazmış ‘Yavaşla’ isimli kitabında sevgili Kemal Sayar.

Dünya senden ibaretmiş üzere bak her şeye a iki gözüm, diğer kimse yokmuş üzere alemde! Ki bir tarafıyla öyledir aslında. Sen gözünü açarsın başlar, kaparsın biter senin dünyan. Düşün o vakit… Öteye söylediğin de, beriye söylediğin de sana gelmiyor mu bir bakıma? Senin dünyanda takılı kalmıyor mu? Kime söylediğini zannedersen söyle, kendine söylemiş olmuyor musun her söylediğini? Bir de bu türlü bak çıkardığın şu gürültüye! Bir de kendine gerçek çevir bakalım lisan yayından attığın o sivri okların uçlarını! Sen göremiyorsun bekli lakin ucunu sivrilttiğin her ok sana geri dönüyor, diğerlerininkine değil senin canına saplanıyor, diğerlerininkini değil senin derisini yaralıyor, diğerlerininkini değil senin gönlünü kanatıyor. Attığın her ne ise yeniden sana dönüyor. Senin ellerinle tutuşturduğun her ateş, yeniden senin avuçlarında bir yangına dönüşüyor, senin dünyanı yakıyor, kavuruyor!

“Dünyada görmeyi dilek ettiğimiz değişimin kendisi olmazsak, değişim hiçbir vakit gerçekleşmeyecektir. Hepimiz maalesef daima evvel başka kişinin değişmesini bekleriz. Şayet kendimizi değiştirebilirsek dünyayı da değiştirebiliriz; kendimizi değiştirmek, lisanımızı ve bağlantı yollarımızı değiştirmekle başlar” diyor ‘Şiddetsiz İletişim’ kitabında Marshall B. Rosenberg.

Görüş berraklığı için tozun duman karıştığı bir ortam mı daha elverişlidir, sükunetin hâkim olduğu bir ortam mı; bunu bir vakit düşünelim hele!

Seni öfkelendirmeye yönelen her şeyin birinci maksadı aklıselimindir, sabrınla, sükunetinle kalkan ol ona!

Hakikat görenin göremeyene borcudur. Basiretlinin basiretsizden farkıdır. Gaflet ise kalp aynasının isini pasını silemeyenin boşa döndürdüğü çarkıdır. Alemlere rahmettir Efendimiz, O ki, “Onlar bilmiyorlar’ diye gözyaşlarıyla yakarıyordu Rabbine.

“Nasıl iş ki bu” dedi meczup, “hem kör diyorsun hem de haydi gör diyorsun!”