Balgam, bedenin salgıladığı bir salgı birikintisidir. Teneffüs yolları, havayı nemli tutmak için mukus üretir. Boğaz yolunda oluşan mukusa balgam denir; yani balgam, bedenin kendi içinde üretilen bir salgıdır.

Ramazan ayı içinde ya da öbür vakitlerde oruç tutarken vakit zaman balgam oluşabilir. Diyanet bilgilerine nazaran orucu bozan durumlar içinde balgam yutmak var mı diye sorgulanıyor. Pekala balgam yahut tükürük yutmak orucu bozar mı? Diyanet’e nazaran kaza gerektirir mi?

Balgam şayet ağız kısmına hiç gelmediyse yutmak oruca rastgele bir ziyan vermiyor. Lakin ağız içerisine geldiği takdirde balgamın dışarı atılması gerekiyor. Pak olmayan bir unsur olarak kabul edildiği için hem sıhhat açısından hem de oruç açısından böylesi daha makbul kabul ediliyor.

Öte yandan balgam ağıza gelir ve istemeden yutulursa yeniden oruç tutan kişi açısından bir ezası bulunmuyor. Lakin balgam ağıza geldikten sonra şuurlu bir halde geri yutmak oruca ziyan verebilir bu durumdan sakınılması daha uygun olur.

Oruç, ibadet niyetiyle tan yerinin ağarmasından (fecr-i sâdık), güneş batıncaya kadar, yeme, içme ve cinsel bağdan uzak durmak demektir. Kelam konusu yasak fiillerin işlenmesiyle oruç bozulur.

Orucu bozup yalnızca gününe gün kaza gerektiren fiiller şunlardır:

a) Seyahat ve hastalık üzere yasal bir mazerete dayalı olarak yemek ve içmek.

b) Kasıt olmaksızın yanılgı ile bir şey yemek ve içmek. Oruçlu olduğu hatırında olan bir kimsenin abdest alırken boğazına su kaçırması böyledir.

c) Taş, kâğıt ve pamuk üzere beslenme emeli ve manası taşımayan şeyleri yutmak.

d) Dişler ortasında kalan nohut tanesi büyüklüğündeki kırıntıyı yutmak.

e) Yenilip içilmesi mutat olmayan çiğ pirinç, buğday ve darı üzere küçük bir şeyi alıp yutmak.

f) Şimdi vakit var zannı ile fecrin/tan yerinin ağarmasından sonra yeme ve içmeye devam etmek yahut güneş battı zannı ile şimdi güneş batmadan iftar etmek.

g) Orucu bozan şeyleri bir diğerinin zorlaması ile yapmak.

h) İsteyerek ağız dolusu kusmak.

i) Cinsel ilgi dışında öteki bir fiille cünüp olmak.

j) Ağza giren yağmur, kar yahut doluyu elinde olmadan yutmak.

k) Yıkanırken yahut yüzerken elinde olmadan su yutmak.

l) Unutarak yiyip içtikten sonra orucunun bozulmuş olduğu zannıyla günün geri kalan kısmında yeme-içmeye devam etmek.

m) Niyeti imsaktan sonraya bırakıp sonrasında yaptığı bu niyetin geçersiz olduğunu düşünerek günün geri kalan kısmında bilerek yemek-içmek.

n) Ramazan orucunu vaktinde tutmamak. Dinen legal bir mazeret bulunmaksızın Ramazan’da oruç tutmamak büyük günahtır (Merğinânî, el-Hidâye, 1/120-127; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/409-411).

Oruç, ibadet niyetiyle tan yerinin ağarmasından (fecr-i sâdık), güneş batıncaya kadar, yeme, içme ve cinsel ilgiden uzak durmak demektir. Oruçlunun kelam konusu yasak fiillerden uzak durması manasındaki “imsak”ın ihlal edilmesiyle oruç bozulur.

Başlanan Ramazan orucunun aşağıdaki fiiller sebebiyle bozulmasından ötürü hem kaza hem de kefâret gerekir:

a) Cinsel münasebette bulunmak. Oruçlu iken cinsel münasebette bulunmak her iki taraf için de kaza ve kefâreti gerektirir.

b) Legal bir mazeret bulunmaksızın, besin yahut besin kararında olan ya da yenilip içilmesi mutat bir şeyi bilerek yemek ve içmek Hanefîler’e nazaran kaza ve kefâreti gerektirir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/409-411). Şâfiîlere nazaran ise bu durum yalnızca kazayı gerektirir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 2/177-178).

Diş kanaması orucu bozmaz. Lakin çıkan kan, karıştığı tükürüğe eşit yahut daha fazla olursa yutulması hâlinde oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir. Daha az ölçüde olan kan ise dikkate alınmaz (Haddâd, el-Cevhera, 1/141).