Okuyucularımızın meselelerini gündeme taşıdıkça meselelerin büyüklüğü daha düzgün anlaşılmaktadır. Bugünkü yazımızda da okuyucularımızın problemlerini gündeme getirmeye devam edeceğiz.

Bazı okuyucularımız emekçi memur ayrımını gündemde tutarak ayrışmaya yol açtığımızı tez etmektedir. Öncelikle bu türlü bir niyetimizin olmadığını belirtmek isteriz. Bu çerçevede yaklaşık 600 bin kamu personeli için devam eden toplu kontratta de yeterli bir sonuç alınması bizi sevindirecektir. Nihayetinde gayemiz okuyucu meselelerini gündeme getirerek tahlil üretilmesine yardımcı olmaktır. Lakin gerçek durumun resmi de ister istemez kimi rahatsızlıkların oluşmasına yol açabilmektedir.

Bir okuyucumuz; “Aynı kurumda çalışan personel maaşı memur maaşını geçti. Onlara nakdi yemek yardımı, giysi yardımı, yol yardımı, ikramiye var, memura yok. Neden bu ayrım? Yıllardır feleğin çemberinden geçerek eğitim mülakatla geliyoruz lakin gördüğümüz muameleye bakın.”

Maalesef personel ve memur ortasında belirtilen biçimlerde ayrım olduğunu görüyoruz. Her ne kadar statüler farklı olsa da bu cins ayrımları kaldırmak mümkündür. Altta birleşme olmayacağına nazaran üstte birleşmenin olması gerekmektedir. Bu durumun ortaya çıkaracağı mali boyutun büyüklüğü ise ortadadır.

Daha evvelki yazılarımızda emekçi ve memur ortasındaki farkları belirtmiştim. Bunlardan kimileri için eşitliğe gidilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu çerçevede farklılıklardan düzeltilebileceklere beş başlık halinde aşağıda yer vereceğiz.

Yıllık müsaadeye ayrılan personellere müsaade periyoduna ait fiyatı avans olarak ödenmek zorundadır. Yıllık Fiyatlı Müsaade Yönetmeliği’ne nazaran; patron yahut patron vekili, yıllık fiyatlı müsaadesini kullanan her çalışana müsaade periyoduna ait fiyatı ile ödenmesi bu periyoda rastlayan başka fiyat ve fiyat niteliğindeki haklarını izine başlamadan evvel peşin olarak vermek yahut avans olarak ödemek zorundadır. Memurlar açısından bu türlü bir durum kelam konusu değildir. Bu mevzuda eşitlik sağlanması gerekmektedir.

Yine yıllık müsaadelerde personel lehine düzenlemelerin olduğu görülmektedir. Çalışanlarda işgünü temel alınmaktadır. Çalışanlar açısından bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden; beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden; on beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az olamaz. Ayrıyeten, on sekiz ve daha küçük yaştaki çalışanlarla elli ve daha üst yaştaki çalışanlara verilecek yıllık fiyatlı müsaade mühleti yirmi günden az olamamaktadır. Ayrıyeten, toplu kontratla bu mühletler arttırılabilmektedir.

Memurlar açısından ise tatil günleri de yıllık müsaadeye dahildir. Buna nazaran, yıllık müsaade müddeti, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zarurî hallerde bu mühletlere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilmektedir.

Bunun yanında memurların en fazla iki yıllık müsaadesi birebir anda kullanılabilmekte sonrasında bir evvelki yılın müsaadesi kullanılamamaktadır. Lakin emekçiler için yıllık müsaadelerde yıl kısıtı olmadan zaman imkanı bulunmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 41, 42, 43 ve 44’üncü unsurunda emekçilere yapılacak fazla çalışma fiyatının ve kurallarının ayrıntılarına yer verilmiştir. Her bir saat fazla çalışma için verilecek fiyat olağan çalışma fiyatının saat başına düşen ölçüsünün yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenmekte ve yıllık fazla çalışmanın müddeti 270 saatten fazla olamamaktadır. Ayrıyeten, toplu mukaveleyle yüzde elli sayısı daha da arttırılabilmektedir. Gerçekten 2019-2021 yıllarını kapsayan toplu mukavelede kamu çalışanına % 75 oranında fazla mesai ödenmesi öngörülmektedir.

Memurların fazla çalışma fiyatları bütçe kanunlarında yer alma olup, belirlenen fiyatlar emekçilerin aldıkları fazla çalışma fiyatı meblağlarının yanında çok düşüktür.

İş kontratının, rastgele bir nedenle sona ermesi halinde personelin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık müsaade müddetlerine ilişkin fiyatı, mukavelenin sona erdiği tarihteki fiyatı üzerinden kendisine yahut hak sahiplerine ödenmek zorundadır. Memurlar için bu türlü bir durum kelam konusu değildir.

Memurlar maaşlarını misyona başladıklarında peşin olarak almakta iken emekçiler çalıştıktan sonra almaktadır. Memurlar vefat ve emeklilik dışında peşin aldıkları maaşları misyondan ayrıldıklarında ödemektedirler.

Memurlar açısından siyaset yasağına ters hareket memuriyetten çıkarma cezasını gerektirirken personellere siyaset özgürdür. Kamu çalışanları partilere üye olabilmekte, hatta birçok kamu çalışanı seçimlere katılarak belediye meclis üyeliği dahi yapabilmektedir.

İşçiler toplu kontratla fiyatsız yemek yiyebilirlerken memurlar, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin 4’üncü unsuruna dayanılarak hazırlanan bildirilere nazaran belirlenen fiyata nazaran öğlen yemeklerini yiyebilmektedirler. Tekrar memurlar, iş yerlerine giderken yol fiyatı alamazken emekçilere günlük iki yahut dört otobüs biletine tekabül eden fiyat ödenebilmektedir.

Okuyucularımızdan gelen meselelerin başında 3600 ek gösterge düzenlemesinin ortaya çıkardığı meselelerdir. Bilhassa kamu mühendisleri ve eşiti unvanlı işçinin mağduriyetinin giderilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir.

Daha evvelki yazılarımızda 3600 ek gösterge düzenlemesinin yapıldığı 7417 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un ortaya çıkardığı yahut çıkaracağı meselelerden bahsederek kanunun mürekkebi kurumadan tartışmaların gün yüzüne çıkmaya başladığını belirtmiştik.

Gelinen noktada büyük bir kesim 3600 ek göstergesi beklerken kimi kısımlar de izafi olarak önemli bir mağduriyet yaşamıştır. Bilhassa de kamu mühendisleri 3600 ek gösterge uygulamasından mağdur olmuşlardır.

Söz verildiği üzere 3600 ek gösterge düzenlemesi genişletilirse işte o vakit problemler daha da büyüyecektir. Anlayacağınız üzere bir sorun çözülürken öbür birçok sorun ortaya çıkarılmıştır. Bunun sebebi ise bir düzenleme yapılırken geniş kapsamlı düşünülmemesidir.

Sonuç olarak ortaya mutsuz bir kamu işçi kitlesi çıkmıştır. Bu durumun tahlili için geniş kapsamlı bir tahlil üretilmesi gerekmektedir. Lakin bu şamadan sonra yapılacak her düzenlemenin büyük bir maliyeti olacağı gerçeğinin bilinmesi gerekmektedir.