AYETEL KÜRSİ OKUNUŞU: Ayetel Kürsi Arapça Türkçe okunuşu, Diyanet meali, anlamı ve tefsiri
Ayetel Kürsi okunuşu, Arapça yazılışı, Diyanet meali, manası, meali, fazileti ve tefsiri yazımızda. Ayetel Kürsi, Bakara Suresi’nin 255. ayetidir. “Allahü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyûm…” biçiminde başlamaktadır. Mealen Allah’a övgülerle başlamaktadır. Kur’an’daki en büyük âyettir. Hadislerde farz namazların çabucak gerisinden okumak, gece yatarken okumak, nazar duası olarak okumak, rukye yaparken okumak üzere faziletleri ve yararları vardır.
اَللّٰهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ اَلْحَيُّ الْقَيُّومُۚ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌۜ لَهُ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَمَا فِي الْاَرْضِۜ مَنْ ذَا الَّذ۪ي يَشْفَعُ عِنْدَهُٓ اِلَّا بِاِذْنِه۪ۜ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ اَيْد۪يهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْۚ وَلَا يُح۪يطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِه۪ٓ اِلَّا بِمَا شَٓاءَۚ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَۚ وَلَا يَؤُ۫دُهُ حِفْظُهُمَاۚ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظ۪يمُ ﴿٢٥٥﴾
Ayetel Kürsi Arapça metni (Bakra Müddeti 255. ayet)
Allahü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyûm, Lâ te’huzühû sinetün ve lâ nevm. Lehû mâ fis-semâvâti vemâ fil ard. Menzellezî yeşfeu indehû illâ biiznihi, ya’lemü mâ beyne eydîhim, vemâ halfehüm, velâ yühîtûne bişey’in min ilmihî, illâ bimâ şâe vesia kürsiyyühüssemâvâti vel ard, Velâ yeûdühü hıfzuhumâ ve hüvel aliyyül azîm.
Allah, O’ndan öbür ilah yoktur; diridir, her şeyin varlığı O’na bağlı ve dayalıdır. Ne uykusu gelir ne de uyur. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. O’nun müsaadesi olmadıkça katında hiçbir kimse şefaat edemez. Onların önlerinde ve artlarında olanları O bilir. O’nun ilminden hiçbir şeyi -dilediği müstesna- kimse bilgisi içine sığdıramaz. O’nun kürsüsü gökleri ve yeri içine almıştır. Onları korumak kendisine güç gelmez. O büyüktür, mutlak büyüktür.
Âyetü’l-kürsî’nin fazileti hakkındaki kimi hadislerde Hz. Peygamber Kur’an’da en büyük âyetin Âyetü’l-kürsî olduğunu (Müslim, “Müsâfirîn”, 258; Ebû Dâvûd, “Ṣalât”, 352, “Ḥurûf”, 1), yatağına girerken onu okuyan kimseyi Allah’ın koruyacağını ve şeytanın ona yaklaşamayacağını (Buhârî, “Vekâlet”, 10), bu âyetin içinde Allah’ın en büyük isminin bulunduğunu (Müsned, VI, 461) ve Kur’an âyetlerinin efendisi olduğunu (Tirmizî, “Feżâʾilü’l-Ḳurʾân”, 2) haber vermiştir.
Rivayet tefsirlerinde yer alan kimi hadislerde de Âyetü’l-kürsî’yi okuyana Allah’ın çabucak bir melek göndereceği, sonraki güne kadar bu meleğin onun uygunluklarını yazacağı ve kötülüklerini sileceği, farz namazların gerisinden onu okuyanın da öldüğü vakit cennete gireceği söz edilmiştir. Bu hadislerde işaret edilen fazileti sebebiyledir ki Âyetü’l-kürsî namazların sonunda çoklukla okunan bir âyettir. Tıpkı inançla namaz dışında da sık sık okunan âyetler ortasında yer alır.
İçinde Allah’ın kürsüsü zikredildiği için “Âyetü’l-kürsî” ismiyle anılan bu âyet hem muhtevası hem de üstün özellikleri sebebiyle dikkat çekmiş, hakkında hadisler vârit olmuş, çok okunmuş, şifa ve korunmaya vesile kılınmıştır. Kelime-i şehâdet ve İhlâs müddetleri nasıl İslâm inancının özünü ihtiva ediyor ve insanlara Allah Teâlâ’yı tanıtıyorsa Âyetü’l kürsî de –onlardan daha geniş ve ayrıntılı olarak– bu özelliği taşımaktadır. Bir evvelki âyette peygamberlerin getirdiği bu kadar âyet ve “beyyine”ye (imana götüren işaret ve delil) karşın insanların ihtilâfa düştükleri, kiminin küfrü kiminin imanı tercih ettiği zikredilmişti. İnsanı imana götüren kanıtlar, aklını kullanarak üzerinde düşüneceği “kendisinde ve yakından uzağa etrafında (enfüs ve âfâk)”, peygamberleri desteklemek üzere Allah’ın onlara lutfettiği mûcizelerde ve vahiy yoluyla yapılan “sağlam kanıtlara dayalı kelamlı açıklamalar”da görülmektedir. Bu âyet gerçek mâbudu arayanlar için eşsiz ve öteki hiçbir kaynaktan elde edilemez bir açıklamadır, kanıttır.
Şevkânî’nin Buhârî, Müslim, Nesâî, Ahmed b. Hanbel üzere sahih kaynaklardan derlediği hadislerden birkaçı bile bu âyetin değeri hakkında bir fikir edinmeye yetecektir: Hz. Peygamber, Übey b. Kâ‘b’a “Allah’ın kitabından hangi âyet en büyüğüdür” diye sorup “Âyetü’l-kürsî’dir” karşılığını alınca onu tebrik etmiştir (Müslim, “Müsâfirîn”, 258).
Yine Übey’in hurmasına şeytana tâbi bir cin musallat olmuş; vermeyi, dağıtmayı seven Übey’i bundan vazgeçirmek üzere hurmayı aşırmaya başlamıştı. Übey mahlûku takip ederek yakaladı. Garip bir biçimi vardı. Onunla konuşunca kimliğini ve gayesini anladı. Kendilerinden nasıl kurtulabileceğini sorunca “Bakara sûresindeki kürsü âyeti ile” dedi ve ekledi: “Onu akşamda okuyan sabaha kadar, sabahta okuyan akşama kadar bizden korunmuş olur.” Sabah olunca Übey durumu Hz. Peygamber’e aktardı. Resûlullah, “Habis gerçek söylemiş” buyurdu.
Buhârî’de de Ebû Hüreyre’den naklen üsttekine yakın bir rivayet vardır. Hz. Peygamber’e hadiseyi anlatınca şeytan olduğunu öğrendiği hırsız Ebû Hüreyre’ye şöyle demiştir:
“Yatağına yatınca Âyetü’l-kürsî’yi oku, devamlı olarak Allah’tan bir koruyucun olacak ve sabaha kadar sana şeytan yaklaşamayacaktır.”
Allah varlığı ezelî, ebedî, mecburî ve kendinden olan, her şeyi yaratan, her şeyin mâliki ve mukadderatının hâkimi, her şeyi bilen ve her şeye kadir olan… şanlı mevlânın öz ismidir. Bu öz isim zikredildikten sonra hem O’nun vahdâniyeti (birliği, tekliği) hem de İslâm’ın getirdiği imanın tevhid (Allah’ı birleme, bir bilme) özelliği açıklanmak üzere “O’ndan öbür ilah yoktur” buyurulmuştur.
Müşrikler elleriyle yaptıkları putlara tapmakta idiler. Bunlar cansız eşyadan yapılırdı. Canı bile olmayan varlığın ilâh olamayacağını söz etmek üzere çabucak gerisinden “O diridir” buyurulmuştur. Evet Allah diridir, O’nun hayat sıfatı vardır ve tıpkı öteki isimleri ve sıfatları üzere bunun da mahiyetini lakin kendisi bilmektedir.
Gerek Araplar’daki gerekse başka kavimlerdeki müşriklerin birden fazla büyük bir Allah’a inanmakla bir arada bunun yanında –her birine bir fonksiyon tanıdıkları– kelamda yaradanlara inanmışlardır. Bu inanç tevhide terstir. Tevhidi açıklayarak başlayan âyet, Allah Teâlâ’nın “kayyûm” sıfatını zikrederek “küçük, aracı, özel misyonlu… tanrılar”a gerek bulunmadığını tabir etmektedir. Zira kayyûm, “bütün varlıkları görüp gözeten, yöneten, bir an bile onları bilgi ve ilgisi dışında tutmayan” demektir.
Yerde ve gökte ne varsa –başka hiçbir kimseye değil– O’na aittir; yaratanı da gerçek sahibi de O’dur. Âyetin bu mânayı tabir eden kesimi “Yalnız O’na aittir” kısmıyla tevhidi öğretirken “başkasına değil” mânasıyla de şirkin çeşitlerini reddetmektedir. Zira müşrik toplumlar varlıkları yaratılış, aidiyet ve yetki bakımlarından çeşitli ilahlar ortasında paylaştırmışlar; meselâ yıldız, gök, yer… ilahlarından kelam etmişlerdir. “Yerde ve gökte” tabiri Arapça’da “bütün varlıklar” mânasında kullanılmakta, ismine yer ve gök denilmeyen yahut maddî mânada yere ve göğe dahil bulunmayan yerler ve buradaki varlıklar da bu tabirin içine girmektedir.
Allah’tan öbür bütün şuur ve bilgi sahiplerinin bilgileri sonludur, yanlışsız da yanlış da olmaya açıktır. Bu genel gerçek şefaat sorununa uygulandığında kimin şefaate lâyık olduğunun da fakat Allah tarafından bilineceği anlaşılır. Zira dış görünüşü (mâ beyne eydîhim) itibariyle şefaate lâyık görülenlerin, kullar tarafından görülemeyen ve bilinemeyen iç yüzleri (mâ halfehüm) itibariyle bu türlü olmamaları mümkündür. Allah birdir ve sırf O ibadete lâyıktır; zira O’ndan diğer olmuşu, olacağı, kapalıyı, açığı, geçmişi, geleceği, görüleni, gaybı bilen yoktur.
Allah Teâlâ’nın üzerine oturulan maddî alet mânasında kürsüsü olamayacağından –bu O’nun şahsen açıkladığı büyük sıfatlarına alışılmamış düştüğünden– burada kürsüden bir öteki mânanın kastedilmiş olması gerekir. Esasen Kur’an’da Allah’a nisbet edilen, “Allah’ın…” denilen her şeyi, O’nun varlığına dahil yahut kullandığı bir şey olarak anlamak da yanlışsız değildir. Meselâ “Allah’ın meskeni, Allah’ın ruhu, Allah’ın buyruğu, Allah’ın kölesi” tamlamalarında Allah’a ilişkin olan şeyler böyledir. Bunlar ne O’nun varlığının bir kesimidir ne de kullandığı araçlardır; kıymet ve erdemlerinden ötürü O’nun” diye tanımlanmışlardır. İbn Abbas’a nazaran kürsüden niyet ilimdir. O’nun ilmi her şeyi kaplar. Âyetin bu kısmını, “kürsüden amaç O’nun hükümranlığıdır ve buna hudut yoktur, hiçbir şey O’nun dışında kalamaz” yahut “Allah semavatı, arzı, arşı Kur’an’da zikretmiş, ama bunlardan niyetin ne olduğunu açıklamamıştır. Kürsüsü de bu türlü bir varlıktır, yerleri ve gökleri içine alacak kadar geniştir. Ne ve nasıl olduğunu ise fakat kendisi bilmektedir” biçiminde anlamak mümkündür.
Yukarıdaki tefsirden çıkarılan sonuçlara nazaran;
