Trump’ın, “Para ödemeyen müttefiki savunmam” çıkışı sonrası NATO’nun müttefikleri savunmayı taahhüt eden 5’inci unsuru tehlikeye girerken, Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin önderleri yeni bir savunma planı oluşturmak maksadıyla acil bir tepede bir ortaya geldi. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana birliğin güvenliğinin en tehlikede olduğu periyotta ülkeler, Avrupa savunmasını oluşturmak için yol haritası belirledi. Ülkelerin savunma yatırımları için 150 milyar avroluk kredi açılabileceği belirtilirken, ülkelerinin bütçelerinden yüzde 1,5’luk kısmını savunma yatırımlarına ayırması gerektiği, bu halde 650 milyar Euro’luk bir savunma yatırımının gerçekleşebileceği vurgulandı.

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin başkanları kelam konusu planı görüşmek üzere acil bir tepede bir ortaya geldi. AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Brüksel’deki harikulâde AB Başkanlar Doruğu sonrasında ortak basın toplantısı düzenledi. Costa, “Bugün Avrupa ve Avrupalıların güvenliği için belirleyici bir an. Birkaç ay evvel savunma konusunda ortak hareketlerimizi yönlendirmek hedefiyle stratejik bir beyin fırtınası gerçekleştirdik ve bugün sonuç alıyoruz. Güçlü ve daha hükümran bir Avrupa savunmasına hakikat kararlılıkla ilerliyoruz” dedi.

Bugün alınan kararların bir aciliyet hissiyle şekillendiğini vurgulayan Costa, “Öncelikle, Avrupa Savunma Ajansı tarafından öncelikli olarak tanımlanmış olan alanlara yatırım yapma kararı aldık. Bu alanlar, Ukrayna savaşından çıkarılan dersleri yansıtıyor ve NATO ile tam ahenk içerisinde. Bunlar, hava ve füze savunması, topçu sistemleri, füzeler ve mühimmat, insansız hava araçları ve anti-drone sistemleri, yapay zeka, siber ve elektronik harpten oluşuyor” dedi. İkinci olarak savunma için ek kamu ve özel fonları harekete geçirme kararı aldıklarını vurgulayan Costa, “Üye devletlerin hemen gereksinim duyduğu savunma kapasitesini artırmalarına dayanak sağlamak için 150 milyar Euro’ya kadar çıkabilecek yeni bir Avrupa finansal enstrümanı oluşturacağız” dedi.

AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen ise, “Bence bugün tarih yazılıyor. Bugünkü AB Önderler Zirvesi’nden Avrupa’nın güvenliğini sağlama ve durumun gerektirdiği ölçekte, süratte ve kararlılıkta harekete geçme konusunda son derece kararlı bir formda çıkıyoruz” dedi. Avrupa’nın açık ve mevcut bir tehdit ile karşı karşıya olduğunu ve bu nedenle bugün Avrupalı başkanlara “ReArm Europe” planını sunduğunu söz eden Von der Leyen, “Bu plan, Avrupa’nın bugünkü tehditlerle yüzleşmek için gereksinim duyduğu askeri kapasiteyi sağlamayı hedefliyor ve 800 milyar Euro’ya kadar bir kaynak harekete geçirilebiliyor” dedi. Avrupa’nın savunmasının geleceğine ait beyaz kitabın yakında sunulacağını tabir eden Von der Leyen, bunun da 19 Mart’taki AB Başkanlar Tepesi öncesinde olacağını duyurdu.

Diğer yandan Almanya, altyapı projeleri ve savunma harcamaları için 800 milyar avroya kadar borçlanma yolları arıyor. Başbakan seçilen Hristiyan Demokrat Birliği önderi Friedrich Merz’in planları, Almanya’nın anayasasında yer alan ve borçlanmayı sınırlayan ‘borç freni’ sistemini aşmayı hedefliyor. Uzmanlar, bu durumun Almanya’nın dış borcunu artırabileceği ve siyasi tartışmalara yol açabileceği konusunda uyarıyor. İtalya’da ise hükümet, Avrupa savunması planı ile ikiye bölündü. Hükümetin üç ortağından ikisi, Avrupa savunması ve ortak borçlanma konusunda farklı fikirlere sahip. Lakin Sağcı koalisyonun küçük ortağı konumundaki Lega’nın lideri ve Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini, planın kâfi olmadığını düşünüyor.

ABD Başkanı Trump ise önceki gün NATO üyelerine yaptığı tehdidi yineledi. Trump, “Eğer ödeme yapmazsanız sizi savunmayacağız dedim. Bunu 7 yıl evvel söyledim ve bu yüzden yüz milyonlarca dolar ödediler. Dediler ki şayet borçlu olsaydık bizi savunur muydunuz? Hayır, savunmazdım dedim” sözlerini kullandı. Sorun hakkında NBC’ye konuşan yetkililer, ABD’nin sırf NATO’nun harcama koşullarını karşılayan ittifak ülkelerini savunma kararı alabileceğini belirtti. 5’inci Madde’ye nazaran NATO üyelerinden rastgele birine yapılan hücum, hepsine yapılmış sayılıyor.