Ankara’nın sabır taşı çatladı
Türk diplomasisinin Kıbrıs’ta 50 yıldır neyle uğraştığını size örnekleriyle anlatayım mı? Üstelik o denli çok eskilere gitmeye gerek yok. Dumanı üstünde tüten gelişmelerden bahsedeceğim.
Rumlara denildi ki… “İki halkın kaynaşması için kuzey-güney istikametli
yeni hudut kapıları açalım.
” Rumlar dedi ki… “Açalım lakin Rum vatandaşlarının yolunu kısaltmak için doğu-batı tarafında olsun.” Rumlara denildi ki… “
Ada’daki mayınları temizleyelim.
” Rumlar dedi ki… “Siz bizi işgal edersiniz, temizlemeyelim.” Rumlara denildi ki… “
Ara bölgeye güneş panelleri koyalım, iki halk için elektrik üretelim.
” Rumlar dedi ki… “Güneş paneli koyalım lakin elektrik çizgisini güneye çekelim. Türkler bizim üzerimizden alsın.” (Türk tarafı bunun üzerine dedi ki… “Ya elektrik çizgisi iki tarafa döşenecek ya da Rumlar KKTC üzerinden alacak. Siz seçin.”) Rumlara denildi ki… “
Kuraklık çekiyorsunuz. Türkiye’den gelen suyu sizinle paylaşalım.
” Rumlar dedi ki… “Biz suyu Kuzey Kıbrıs ile konuşmayız, Türkiye ile konuşuruz.”
Bu konuşmalar 18 Mart’ta Cenevre’de gerçekleşen
gayrı resmi, genişletilmiş Kıbrıs toplantısında
geçti. O toplantının neden kıymetli olduğunu bir evvelki yazıda anlatmıştık: Toplantıya KKTC ve Rum Kısmı başkanlarının yanı sıra
BM Genel Sekreteri Guterres, Dışişleri Bakanı Fidan, Yunan mevkidaşı Gerapetritis ve İngiliz Bakan Doughty
katılmıştı. Kıbrıs müzakereleri tarihinde
birinci defa federasyon konusu açılmamıştı.
BM’nin de federasyon fikrinden uzaklaşmaya başladığına değinmiştik.
BUNUN İSMİ ŞIMARIKLIK DEĞİL Mİ?
Birkaç örnek daha vereyim. Makarayı geriye saralım: Geçtiğimiz periyotta Rum Kesimi’nde orman yangını çıktı. Yangının Türk tarafına sıçrama ihtimali de vardı. Rum Kesimi’ne denildi ki… “
Yangın söndürme uçaklarımızla müdahale edelim.
” Rum Kesiti dedi ki… “Uçaklarınız yangına müdahale edebilir. Lakin suyu Rum Kısmı kıyısından almaları kaidesiyle. Kuzey Kıbrıs kıyısından alırsanız kabul etmeyiz.” Rumlara denildi ki… “
Size itfaiye aracı gönderelim, yangın büyümesin.
” Rumlar dedi ki… “Araçlarınız gelsin fakat üzerindeki KKTC ibareleri bezle kapatılsın.” Şu iflah olmaz hale bakar mısınız? Haydi açık yazayım: Bu şımarıklık sabır taşı çatlatır.
Nitekim Ankara’nınki çatladı.
Türkiye’nin federasyon defterini kapatması 50 yıldır süren bu uzlaşmaz yaklaşım nedeniyledir.
TÜM SEÇENEKLER MASAYA YATIRILMALI
Geçtiğimiz günlerde şöyle bir tespit yapmıştım: Bugün yaşadığımız krizlerin iki temel sebebi var. Bir. Kökleri Soğuk Savaş’a (ve 2. Dünya Savaşı’na) giden ne varsa büyük bir sarsıntıyla yıkılıyor. İki. Soğuk Savaş sonrası devirde yaşanan ve dondurulan krizlerin buzları çözülüyor (Bakınız;
Dejavu: Bir Sonraki Cephenin Silüeti Belirdi, 1 Nisan
). Kıbrıs sıkıntısı birinci şıkkın eseridir. 12 adaların 1947’de Yunanistan’a verilmesi, 1950’lerde artan Enosis (Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlama) uğraşları Türkiye için büyük bir tehditti. Hem Kıbrıslı Türkler maksat haline geliyor hem de Türkiye kıyılarına hapsediliyordu. 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nın ana motivasyonu da buradadır.
Suriye’de Baas rejiminin düşmesi, Karabağ işgalinin sona ermesi, Ukrayna-Rusya savaşı (Kırım’ın geleceği), terör örgütü PKK’nın miadının dolması daima üstte bahsettiğim iki ana gelişmenin tektonik sarsıntılarının yapıtıdır.
Kıbrıs da bu süreçten etkilenecektir.
Bu sorun, tam da bu vakitte, o denli ya da bu türlü çözülmek zorundadır. Ankara vaktin ruhunu okumuş, federasyon defterini kapatmıştır.
Artık KKTC’nin milletlerarası bağlamda tanınması, yaptırımların da kaldırılması gerekir.
Aksi durum Kıbrıs Türk’üne zulümdür. Milletlerarası tanınma olmazsa
farklı seçeneklerin
gündeme gelmesi -mantıken- kaçınılmaz olur.
KIBRIS’IN ARTIK YENİ BİR ÖYKÜSÜ VAR
Geçtiğimiz perşembeden pazara,
KKTC, Teknofesti ağırladı.
Ülkenin nüfusu 470 bin dolayında. Yer yer kendini gösteren ve dört gün boyunca süren yağışlara karşın,
tam 225 bin kişi Teknofest’i ziyaret etti.
Bu, KKTC’nin neredeyse yarısı eder ve Kıbrıs Türk’ünün yüksek teknolojiye, savunma sanayine, üretime, inovasyona, girişimciliğe duyduğu hasreti ortaya koyar (Üstelik şenliğe katılanlar yalnızca Türkler değildi. Ada’da okuyan yabancı üniversite öğrencileri, turistler, hatta Rum Kesimi’nden gelen Rumlarla da alanda karşılaştım.)
Şunun altını kalın bir halde çizmek gerekiyor:
KKTC’nin yalnızca memleketler arası tanınırlığa, siyasi bağımsızlığa değil Kıbrıs Türk’üne ekonomik motivasyon sağlayacak yeni bir kıssaya de gereksinimi var.
Hizmet bölümü sadra bir yere kadar şifa oluyor. Ada’yı ekonomik olarak da tam bağımsız kılmak gerekiyor.
TEKNOFEST Yönetim Kurulu Lideri Selçuk Bayraktar’ın
“Kardeş vatanı, yeni teknoloji üssü yapmak için buradayız” vurgusu değerlidir.
Kıbrıs Türk’ünün yeni öyküsü buradan yazılabilir.
Yazılmalıdır da.
STRATEJİK SONUÇ DOĞURACAK İKİ GELİŞME
Bir. Kıbrıs’ta Türk tarafının su, elektirik sorunu yok. Su Türkiye’den geliyor. Rum tarafının ise hem su hem de elektrik sorunu var. Bu yüzden
Yunanistan’dan (Girit) Rum Kesimi’ne, oradan İsrail’e deniz altı kablolu elektrik ilişkisi
çekmek istiyorlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
Ada’da verdiği
yeni bilgi
bu gelişme ile birlikte değerlendirildiğinde farklı bir mana kazanıyor. Erdoğan dedi ki… “Kuzey Kıbrıs’a denizin altından suyu getirdik, artık elektriği de getireceğiz.”
İki. Yunanistan,
Girit Adası’nın güneyinde
tek taraflı belirlediği iki parselde hidrokarbon araması için memleketler arası ihale açtı. Parseller 2019 tarihli Türkiye-Libya antlaşmasıyla belirlenen Libya alanını taciz ediyor. Bunun üzerine
Libya Başbakanı Dibeybe’nin
Girit’in güneyini kalemle işaretlediği bir fotoğraf yayınlandı. Daha sonra
Yeni Şafak’ta
gördüm: “Türkiye’nin Libya’da bir projeye ortak olduğu ve kısa müddette hususla ilgili hoş haberlerin geleceği belirtildi.
Libya açıklarında ortak keşif faaliyetlerinin başlayacağı
da vurgulandı.” Libya ve Türkiye, Girit’in güneyinde, Libya alanında ortak arama yaparsa bu çok çarpıcı bir gelişme olur.
