Ankara dokuz ay beklemeyecek
İmralı’nın 27 Şubat’ta yaptığı “
Silah bırak, kendini fesh et
” davetinin akabinde, terör örgütünün faaliyetleri yakından takip ediliyor.
MHP lideri Devlet Bahçeli
Ekim ayında süreci başlatan davetini yaptığında, Irak’ın kuzeyinde sıkışan Kandil’in çözülebileceği, SDG/YPG’nin ise varlığını sürdürmek için arayışta olacağı kestiriliyordu. Gelinen noktada
Kandil silah bırakmamak için ayak sürüyor
. Şam’la yapılan “dokuz ay tahditli” mutabakata karşın
SDG/YPG de özerk idare peşinde koşuyor.
Pekala, Ankara ne yapacak? Edindiğimiz bilgileri aktaralım.
KANDİL’DE ŞOK DALGASI
Sürece vakıf bir kaynağım, “İmralı’dan şartsız bir çağrıyı Kandil beklemiyordu” demişti. Örgütün beklentisi, İmralı davetinin birtakım şartlar içermesi tarafındaydı. Lakin Öcalan, PKK’dan şartsız kongre toplamasını, silah bırakmasını ve kendini fesh etmesini istedi.
Bunun Kandil’de bir şok dalgası yarattığına kuşku yok. Örgüt, tabanı gözünde bir meşruiyet krizi yaşamamak ve İmralı’yla aykırı düşmemek için tek taraflı ateşkes ilan etti. Fakat daha sonra Kandil’in İmralı’yı reddetmeyen lakin fesih kararını sürüncemede bırakan yeni bir durum aldığı görülüyor.
ÖRGÜT AYAK SÜRÜYOR
Bu durumu birinci lisana getiren elebaşı Cemil Bayık’tır. “Bu şartlarda kongrenin toplanması mümkün değil” demiştir. Pekala, örgüt İmralı’ya karşın hangi şartları öne sürüyor? Bir. Silahlı Kuvvetlerin ve MİT’in, Irak ve Suriye’deki operasyonlarını durdurmasını, İki. Hukuki/yasal birtakım adımlar atılmasını, Üç. Kongrede Öcalan’ın şahsen rol almasını istiyorlar.
Süreç birinci başladığında, 2024’ün Ekim ayında, “Türkiye kimseye silah bırak demez, bırakanı da engellemez” diye yazmıştık. Türk devlet aklının örgüte güvenmediğini,
bu yüzden silah
bırakana kadar operasyonların süreceğini (1 Ocak’tan bu yana Irak ve Suriye’de 537 terörist etkisiz hale getirildi), lakin terörsüz Türkiye maksadı perspektifinde silahsız tahlile talih verileceğini de vurgulamıştık.
Ankara’nın durumunda bir değişiklik olmadığını yapılan açıklamalar ortaya koyuyor.
Milli Savunma Bakanı Güler
“Ateşkes gibi metinde olmayan konular gündeme getirilmemeli” dedi.
Adalet Bakanı Tunç
da “Bir mahkumun dışarıdaki bir toplantıyı yönetmesi mümkün olmaz” sözlerini kullandı.
Ankara’nın “İmralı söyleyeceğini söyledi, top Kandil’in sahasında” yaklaşımında olduğunu,
aile üyeleri dışında, süreçle ilgili İmralı’ya daha fazla ziyarete sıcak bakmayacağını iddia ediyorum.
PEKİ, SURİYE NE OLACAK?
SDG/YPG’nin silah bırakmasıyla ilgili süreç daha hassas bir teraziyi gerektiriyor. Zira
denklemde ABD ve Şam idaresi de var.
ABD’nin Suriye’deki varlığı süreci karmaşık hale getiriyor.
Suriye Devlet Başkanı Şara’nın
SDG ile 10 Mart’ta imzaladığı bir mutabakat var. Bu muahede Suriye’nin toprak bütünlüğünü sağlamış, SDG entegrasyonunun yolunu açmış, Şam’ın güç kaynaklarına erişimi ve hudut denetimini imza altına almıştır. Lakin muahedede silahların bırakılması konusunda bir netlik yoktur. Şam idaresinin bu bahiste optimist olduğu biliniyor.
Ancak Ankara pek optimist değil.
Bu mutabakattan dört gün sonra (14 Mart)
Dışişleri Bakanı Fidan
,
Milli Savunma Bakanı Güler
ve
MİT Başkanı Kalın
Şam’a giderek
Ahmet Şara
ile görüştü. Fidan ziyaretle ilgili “Biz önceliğimiz olan tüm mevzuları ve kaygılarımızı gündeme getirdik” dedi. “Mevcut ögelerin kendini feshetmesi, merkezi hükümetin denetimine girmesi koşul. YPG’ye dışarıdan gelip katılanlara asla yer yok” vurgusunu tekrar yaptı.
ÖZERK İDARE İSTİYORLAR
Basına yansıdı. Bu ziyaretten dört gün sonra,
Haseke’deki ABD üssünde, ABD’li yetkililerin nezaretinde
bir toplantı gerçekleşti. SDG ile PKK karşısı, Barzani’ye yakın Kürt Ulusal Kurulu (ENKS) anlaştı. Muahedenin kapsamı
Suriye’de adem-i merkeziyetçiliğe dayanan federal bir hükümet sisteminin
Şam’a önerilmesiydi. Bu yeni gelişme, örgütün silah bırakmama, otonomi elde etme eforunun sürdüğünü gösteriyor.
ABD NE YAPACAK?
Suriye’den çıkmak için elini çabuk tutan ABD, SDG’yi Şam’la masaya oturtmuştu. Fakat bir yandan da SDG’yi muhalifleriyle konuşturarak ortak hareket etmelerini sağlıyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın,
Washington’da
ABD’li mevkidaşı Marco Rubio
ile gerçekleştirdiği görüşme bu kapsamda çok değerlidir. Görüşmenin ikili ilgiler ve savunma sanayii başlığının düzgün geçtiği anlaşılıyor. Ukrayna’dan Kafkasya’ya işbirliği fırsatının altı bilhassa çiziliyor.
Peki, Suriye? Bu bahiste elde, “Taraflar,
Suriye idaresiyle angajmanın önemini
vurguladı” sözü var. Yaptırımların kaldırılması için kıymetli. “Suriye’de istikrarın sağlanması ve terörle gayret konusunda kararlılık tabir edildi” vurgusu da yapılıyor. Pekala, SDG konusunda ABD ile ortak bir bakış açısı yakalandı mı? Bunu ileride öğreneceğiz.
ANKARA NASIL YAKLAŞIYOR?
Şam-SDG mutabakatında, uzlaşmanın hayata geçirilmesi için yıl sonuna kadar sürecek bir takvim ortaya konmuştu. Bu SDG’ye dokuz aylık bir müddet tanındığı manasına geliyor. Lakin, anladığım kadarıyla
Ankara sürecin uzamasını istemiyor, bu yüzden dokuz ay beklemeyecek
. Birkaç ay içinde SDG’nin verdiği sözleri tutmasını, yabancı terörist savaşçıların Suriye’den çıkarılmasını, silah bırakarak Şam’a eklemlenmesini istiyor. Bu bir kaç ay müddetince silahlı güçler tasfiye ediliyor mu edilmiyor mu yakından izlenecek. Şayet
silah bırakma tarafında adım atılmazsa tasfiye edilmeyen alanlara müdahale edileceğini
düşünüyorum. Şam’da rejim değişirken Biden idaresini “Suriye’den uzak dur” diye uyaran
ABD Başkanı Trump’ın
bu konuyu sıkıntı edeceğini de sanmam.