Akıl sağlığı ağızda başlar
Ağız ve diş sıhhati yalnızca estetik ya da çiğneme işlevi ile sonlu değil. İhmal edilen ağız hijyeni, beyin sıhhatini direkt riske atabiliyor. Bilimsel bilgiler, ağız sıhhatinin sadece dişler için değil, beyin işlevleri için de hayati kıymete sahip olduğunu gösteriyor.
Toplum, Ağız Sıhhati ve Eğitim Derneği (TASED) Başkanı, Ağız ve Diş Sıhhati Uzmanı Can Aydoğan, ağızda biriken ziyanlı bakterilerin kan yoluyla beyne ulaşarak iltihaplanmalara yol açtığını söyledi. Periodontal olarak isimlendirilen iltihaplı diş eti hastalıklarının ağızdaki ziyanlı bakterilerin çoğalmasına yol açtığını söyleyen Aydoğan, “Bu bakteriler vakitle kana karışabiliyor ya da hudut sistemimiz üzerinden beyne ulaşabiliyor. Beyne ulaştıklarında da hudut hücrelerinde iltihap oluşturuyorlar. Bu sürece nöroenflamasyon diyoruz. İşte bu durum, Alzheimer üzere hastalıklara yer hazırlayabiliyor” dedi.
Alzheimer hastalığının sebeplerini araştıran pek çok bilimsel çalışma yapıldığını hatırlatan Aydoğan, “Bu çalışmalarda Alzheimer’a yakalanan bireyler ile sağlıklı bireylerin beyin yapıları karşılaştırıldı. Değişik bir biçimde, Alzheimer hastalarında diş eti hastalıklarının çok daha yaygın olduğu gözlemlendi. Yani ağız sağlığındaki bozulmalar, beyin sıhhatine kadar uzanabiliyor” diye konuştu.
Düzenli ağız bakımının beyin sıhhatini da koruduğunu vurgulayan Aydoğan, “Günlük hayatımızda kolay görünen diş fırçalama üzere alışkanlıklar aslında çok büyük fark yaratabilir. Günde en az iki defa diş fırçalamak, diş ipi kullanmak, sistemli aralıklarla diş doktoruna gitmek yalnızca çürükleri değil, beynimizi de koruyan kıymetli adımlar.
Bu nedenle ağız sıhhatini yalnızca estetik ya da ağız kokusuyla sonlu görmemek gerekiyor” vurgusu yaptı.
Uzun periyodik ve tedavi edilmeyen diş rahatsızlıklarında, enfeksiyonların beyne ulaşma riskinin arttığını hatırlatan Aydoğan, “Geçmeyen diş eti kanamaları, şişlikler, daima iltihaplanmalar varsa kesinlikle dikkate alınmalı. Yaşlı bireylerde ya da bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde bu bakteriler beyne daha kolay ulaşabilir. Hasebiyle ağız sıhhati genel sıhhat için bir ön cephe gibidir” tabirlerini kullandı. Ağız sıhhatine dikkat edildiği takdirde zihnin de berrak kalacağına dikkat çeken Aydoğan, “Alzheimer üzere hastalıklardan korunmak için yalnızca bulmaca çözmek yetmez; ağzımızdaki enfeksiyonları da önlemeliyiz. Diş ipi, fırçalama, sistemli kontroller… Kolay lakin tesirli. Ayrıyeten, şekerli ve asitli besinlerden uzak durmak da ağız florasını korur. Bu farkındalığı artırmalıyız. Zira ağız sıhhati, aslında beyin sıhhatinin bir aynasıdır” tavsiyesinde bulundu.
Ağızda diş eti iltihabına en sık yol açan bakterinin ‘Porphyromonas gingivalis’ olduğunu vurgulayan Aydoğan, “Bilim insanları bu bakterinin izlerine Alzheimer hastalarının beyin dokularında da rastladı. Hatta bakterinin ürettiği toksinler ile beyinde bulunan toksinler ortasında benzerlikler saptandı. Bu çok çarpıcı bir bulgu. Birebir vakitte Fusobacterium nucleatum ve Treponema denticola üzere bakteriler de risk oluşturuyor” değerlendirmesi yaptı.
