Tasavvuf, tarikat, istismar, ihtiyaç…
Mahmut Bıyıklı kardeşimiz günümüzdeki birtakım tarikatlarda cereyan eden ve kendileri bir yana İslâm’a ziyan veren olayları anlatıp kendince devalar teklif ettiği pahalı yazısını şöyle bitiriyor:
“Siyaset ve ticaretten uzak, Anadolu’yu mayalayan Horasan Erenlerinin izini süren tarikatların başımızın, gönlümüzün üstünde yeri var. Lakin yanlış yola sapanlar konusunda devlet gerekeni yapmalıdır. Allah samimi Müslümanların yardımcısı olsun!”
Tevafuk olacak ben de iki hafta evvelki yazımda, tasavvuf büyüklerinin, sahih tasavvuf, irşad ve pirler ile bunların sahteleri hakkında söylediklerini içeren bir yazı yazmış, ileride bir yorum eklerim demiştim.
Nerede para, nüfuz, prestij, sorgusuz sualsiz itaat… varsa orada taht (baş olma, başa geçme, menfaati yönetme) arbedesi vardır, var olagelmiştir.
Dünya menfaatinden ve menfaat hengamesinden en uzak olması gereken şahıslar pirler, kurumlar yahut kuruluşlar da tarikatlar olmalıdır; lakin günümüzde birtakım tarikatlar para, ticaret, devlete sızma, mülk edinme, siyaseti etkileyecek -çoğu gizli- güç toplama bakımından hem kendileri hem de ülke için tehlikeli hale gelmişlerdir. Yangın büyüdükçe söndürülmesi sıkıntı, bazen imkânsız hâle gelir.
İster laik ister şeriat devleti olsun tarikatları ortadan kaldırmak hiçbirinin elinde değildir; tarikatlar yok edilemez, lakin ıslah edilebilir, tehlikeleri engellenebilir.
Önce tarikat muhtaçlığına bakalım, beşerler niye bir tarikata giriyorlar?
Elbette bunun tam, ilmî ve doyurucu karşılığı uzunca bir makale, hatta kitaba husus olur.
Burada bir özet denemesi yapacağım.
. Kişi, güzel bir Müslüman olmak istiyor, aslında bunun için şeriatla amel kafidir, lakin iradesi fiil ve terk bahislerinde zaaf gösteriyor, nefsine yeniliyor, ihlas ve ihsan mevzularında eksikleri var… İlmi, ahlakı ve irşad ettikleri üzerindeki müspet tesiri sebebiyle bunları tekmil ettiği konusunda hüsnüzan bulunan bir kimsenin eğitimine giriyor. İşte bu makbul, legal, yararlı, şeriata uygun bir davranıştır, intisaptır. Emel düzgün kul (Müslüman) olmaktır, ölçü şeriattır, yol ve yol bir kâmil eğitimcinin (şeyh, mürşid) müridin haline uygun eğitimidir.
Yorulmadan, emek çekmeden, fazlası bir yana tam ibadet yapmadan sadece pirin himmetiyle hem dünyada işlerinin güzel gideceği, hem de ahirette fazla eza çekmeyeceği yahut direkt cennete gideceği inancı ile intisaptır ki, caiz değildir, bu türlü bir himmet ve himmet sahibi, bu türlü bir cennet yolu şeriatta mevcut değildir. Bu türlü bir yol açıp insanları kendisine bağlayan kimse şeytanın askeridir; ister uçsun, ister su üzerinde yürüsün, ister insanların akıllarından geçenleri okusun fark etmez; şeytanın askeridir.
Dünya hayatında nüfuz, servet, iktidar, prestij elde etmek için tasavvuf yolunu kullanan geçersiz şeyhlere intisap; bu intisap cahillerin kandırılması ile oluyor yahut pastadan hisse almak isteyenler intisap ediyorlar.
Daha diğer sebepler ve saikler de olabilir; kıymetli olan konu şudur:
Bu üç kümeye giren beşerler eksik olmazlar, bu yüzden tarikatlar yasaklanınca bâtın olarak devam eder.
Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı bir ünite oluşturulacak. Tarikatlar resmen mevcut olmadığı için “sivil manevi eğitim irşad ve kontrol kurulu” üzere bir isim konacak. Bu heyette sahihlik kaidelerini taşıyan tarikatlardan ve öteki âlimlerden bireyler bulunacak. Şer’î-ilmî kontrol yapıp raporlar hazırlayacaklar, bu raporlar açıklanarak “halk bu bakımdan da aydınlatılmış” olacak.
Tarikatlar yasak olduğu için dernekler ve vakıflar kuruluyor, çeşitli isimler altında çeşitli faaliyetlerde bulunuyorlar, servet ve insan kitlesi gitgide büyüyor… Bunların aslında tarikat olduğu biliniyor. İstismarı engellemek için devlet bunları sıkı kontrole tabi tutacak; dernek ve vakıf malları direkt yahut dolaylı olarak şeyhlere, etrafına geçmeyecek, gelir ve sarfiyat açık olacak, kontrol de tarafsız, gerçek, hakkıyla yapılacak.
Tarikatlar yasak olmasına karşın bütün canlılığıyla devam ettiğine nazaran bu gülünç uygulamadan vazgeçilecek, tarikatlar özgür bırakılacak, açık yaraya kurt düşmesin diye bütün önlemler alınacak.
Ehliyetli mürşidler, tarikat ve tasavvuf ismine ortaya konan rezillikleri, istismarları, berbata kullanımları, iğfalleri, hurafeleri, bid’atları -zaruri olmadıkça isim vermeden- çerçeve olarak devamlı açıklayacak, halkı bilgilendirecek ve uyaracaklar.
