İzmir’de 20 milyar liralık yolsuzluk operasyonu: Başkan şikayet etti eski başkan gözaltında

CHP’li İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) iştiraki İZBETON A.Ş.’ye yönelik yolsuzluk soruşturması kapsamında “ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma” ve “nitelikli dolandırıcılık” suçlamasıyla eski İzBB Başkanı Tunç Soyer’in de ortalarında bulunduğu 109 kuşkulu gözaltına alındı. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, kamuoyunda yer alan İzBB iştiraki İZBETON AŞ’de, taşeron şirketler eliyle yolsuzluk yapıldığı argümanı üzerine çalışma başlattı.

Mevcut İzBB Başkanı Cemil Tugay, soruşturmaya mevzu savları inceletmek üzere çalışma başlattı. İzBB Teftiş Kurulu Başkanlığı iç kontrol raporu ile eksper raporları oluşturdu. Daha sonra Tugay, İzBB Başkanı Tunç Soyer hakkında savcılığa kabahat duyurusunda bulundu. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilen Cemil Tugay imzalı belediye kontrol raporunda, “Fazla ödemeler ile bunda sorumluluğu bulunan İzBeton A.Ş. ve belediyemiz vazifelileri hakkında gerekli yasal süreçlerin yapılması amacıyla” sözü yer alıyor. Bu kapsamda Başsavcılık, Sayıştay raporu, mülkiye müfettişi raporu, Etraf ve Şehircilik İl Müdürlüğü kontrol raporu, belediyenin iç kontrol raporu ile uzman raporlarına istinaden “ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma” ve “nitelikli dolandırıcılık” suçlamasıyla 157 kuşkulu hakkında gözaltı kararı verdi.

İl Emniyet Müdürlüğü takımlarınca, ortalarında Soyer, CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu, eski İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Barış Karcı, eski İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya, Manisa Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ulaş Aydın, Buca Belediye Lider Yardımcısı Engin Hoş, eski İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Özgür Ozan Yılmaz, İzmir Ticaret Odası Meclis Üyesi Çağlar Kalkan, İzmir Büyükşehir Belediyesi Eşrefpaşa Hastanesi Başhekim Yardımcısı Gaffar Karadoğan, İZSU Genel Müdürü Gürkan Erdoğan, Bayraklı Belediye Lider Yardımcısı Mehmet Hanifi Mert Yılmaz, CHP Bornova İlçe Lider Yardımcısı Haydar İzgin, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Övünç Özgen, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Yücel Erten ve CHP Ankara İl Başkanı Ümit Erkol’un oğlu F. Erkol’un da bulunduğu 126 kuşkulu gözaltına alındı. Gözaltı kararı verilen öbür şüphelilerin yakalanmalarına yönelik çalışmalar sürüyor.

İZBETON A.Ş.’ye yönelik yürütülen soruşturmalarda, çeşitli ihaleler ve projelerde kamu ziyanı ve yolsuzluk argümanlarına ait önemli bulgular tespit edildi. 2021–2024 yılları ortasını kapsayan periyoda ait hazırlanan eksper ve kontrol raporları, kamu kaynaklarının yöntemsiz biçimde kullanıldığını ortaya koydu.

Gaziemir ve Karabağlar ilçelerinde hayata geçirilmesi planlanan kentsel dönüşüm projelerine ait yürütülen soruşturmada, şimdi uygulamaya geçmemiş olmasına karşın dolandırıcılık teşebbüsü tespit edildi. Ziyan ölçüsü şimdi net olarak belirlenmemekle birlikte, projelerin bu haliyle uygulanması durumunda kamu kaynaklarının adapsız halde kullanılabileceği tabir edildi.

İZBETON A.Ş. tarafından yürütülen araç ve iş makinesi kiralama ihalelerine ait yapılan incelemelerde, fahiş fiyatlar üzerinden süreç yapıldığı ve kamuya ilişkin kaynaklardan haksız ödemeler gerçekleştirildiği tespit edildi. Soruşturma kapsamında hazırlanan eksper raporlarına nazaran, kelam konusu süreçler sonucunda kamuya toplam 18 milyon 933 bin 797 lira ziyan verildiği, ayrıyeten 29 milyon 841 bin 790 lira fiyatında yersiz ödeme yapıldığı belirlendi.

İZBETON A.Ş.’nin 2021- 2024 yılları ortasındaki faaliyetlerine ait yürütülen kontrollerde, bilhassa konaklama, ulaşım, yemek ve tertip harcamalarına dair evraklarda önemli eksiklikler ve usulsüzlükler tespit edildi. Kelam konusu sarfiyat kalemlerine ait yapılan incelemelerde, birtakım ödemelerin evraka dayandırılmadığı, birtakım evrakların ise gerçeği yansıtmadığı belirlendi. Bu kapsamda hazırlanan raporlarda, kamu ziyanının toplam 5 milyon 937 bin 136 lira olduğu tabir edildi.

İZBETON A.Ş. tarafından yürütülen alt yüklenici ihalelerine ait yapılan incelemelerde, RAMER ve SİYAM firmalarına ilişkin projelerde hiç yapılmayan işler için ödeme yapıldığı ve ihale kontratlarına gerçeğe karşıt bedellerin yazıldığı tespit edildi. Kontrol ve eksper raporlarına nazaran, bu adapsız süreçler sonucunda kamu toplam 20 milyon 935 bin 513 lira ziyana uğratıldı. Soruşturma kapsamında kelam konusu ödemelerin, denetim teşkilatı mensupları, kontrol vazifelileri ve kabul komitesi üyeleri tarafından kâfi inceleme yapılmadan onaylandığı belirtildi.

İZBETON A.Ş. tarafından gerçekleştirilen asfalt ve araç kiralama ihalelerine ait yürütülen soruşturmada, gerçekte yapılmayan işlerin yapılmış üzere gösterildiği ve bu yolla kamu kaynaklarının adapsız biçimde kullanıldığı belirlendi. Soruşturma kapsamında düzenlenen eksper raporlarında, toplam kamu ziyanının 243 milyon 305 bin 735 lira, yersiz yapılan ödemenin ise 224 milyon 722 bin 724 lira olduğu tespit edildi. İhalelere ait dokümanlarda, kimi iş kalemlerinin uydurma evraklarla tamamlanmış üzere gösterildiği, kimi işlerin ise hiç yapılmadığı halde yüksek bedellerle fatura edildiği ortaya kondu.

İZBETON A.Ş. ile kimi kooperatifler ortasında yapılan muahedelerde usulsüzlük tespit edilen Örnekköy Kentsel Dönüşüm projesi kapsamında yürütülen soruşturmalarda, toplam kamu ziyanının 41 milyon 935 bin 79 lira 38 kuruş olduğu belirlendi. Projeye ait hazırlanan raporlarda, kelam konusu zararın belediye kaynaklarının hedefi dışında kullanılması ve yüklenici firmalarla yapılan süreçlerde mevzuata ters uygulamalardan kaynaklandığı tabir edildi. Soruşturmada mağdur sıfatıyla İçişleri Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZBETON A.Ş., ilgili kooperatifler ve 463 vatandaş yer aldı.