Düşüncenin, akletmenin sonu: “Yatay Zekâ”
Yakın vakitte sizi en fazla hangi teknolojik gelişme heyecanlandırdı?
Ya da artık heyecanlanıyor muyuz?
Bu sorunun çok değil 20 yıl evvelki karşılığı elbet “evet” olurdu ve
cep telefonu ile internetin icatlarına atıf yapılırdı.
Peki ya bugün? Bu sorunun bir karşılığı yok, zira soru kendisini çoktan imha etti.
En güzeli biz yazıyla bir arada bir karar verelim.
“Arada sırada ihtilal yaratan bir aygıt gelir ve her şeyi değiştirir”
demişti Steve Jobs, birinci iPhone’un tanıtımında. Tarih, 9 Ocak 2007’ydi. Bütün bilgisayar sanayisini birkaç yılda dönüştüren Aplle taşınabilir bir ihtilalin işaret fişeğini çakmıştı. Kaldı ki Apple o yıllarda iPod aygıtları ile mevcut müzik dalını yerle bir ediyordu zati.
Aplle, işte o gün cep telefonu teknolojisi, internet ve dijital müzik dinleme aygıtlarını birleştirerek ihtilalleri betalaştırmıştı.
Steve Jobs’a kulak verelim, şöyle demişti
“Bugün telefon tekrar icat edilecek.”
“Akıllı telefonlar” çağı başlıyordu. İnsanın eşyaya olan bağlılığını güçlendiren ve teknolojiye teslim olma eşiğini aştıran bir kavramdı aslında:
“akıllı telefon.”
Düşüncenin, fikir yürütmenin yerini alabilecek miydi? O gün için asla!
Çünkü akıllı denilen telefonların “akıl” dereceleri, kullanım kolaylığına nazaran sınıflandırılıyordu. Tuşlarının olmaması ise kendi içinde çok büyük bir gelişmeydi. Apple işte bunu yapmıştı. Asıl değerli olan ise üzerindeki yazılımla güncellenen bir aygıt olacaktı. Yani daima gelişecek, başka aygıtlarla senkronize olacak ve kendini tamamlayacaktı.
Devrim neydi pekala?
O gün için rakiplerini geçmek, satış rekorları kırmaktı muhtemelen. Bugün ise korkutucu, dehşete düşürecek bir karşılıkla, gidişatla karşı karşıyayız.
Evet birinci iPhone bir taşınabilir ihtilaldi. İnsanlık süratle mobilleşti. Daima online olmanın elzem olduğu zehrini kana kana içiyorduk. Fakat ortadan geçen 18 yılda mobilleşmeninötesine geçildi.
Dostumuz ve
Dezenformasyonla Gayret Merkezi Koordinatörü İdris Kardaş
evvelki gün toplumsal medyasından yaptığı paylaşımda şöyle diyordu:
“Son günlerde yeni bir durum ile karşı karşıyayız. Durum değil de tehdit demek daha yanlışsız olur kanımca.”
Bu yeni durum; savaş, taarruz ya da işgal teşebbüsü değil.
Bu yeni durumu bizler inşa ettik ve tehdit de şahsen bizleriz.
Çünkü yapay zeka maharetiyle, hakikaten ayırt edilemeyecek kalitede görüntüler üretilmeye başlandı. Google’ın geliştirdiği ve Türkiye’de de faal edilen yapay zeka aracı
“Veo3” ile üretilen sokak röportajı görünümlü üretim görüntüler bilhassa Instagram ve Tiktok’taki tüm akışı ele geçirdi.
Kayıtlara geçsin istiyorum; içinde bulunduğumuz
2025 yılının haziran ayını gelecekte insanlığın geri dönülmez bir yola girişinin tarihi olarak hatırlayacağız.
Geçmişi, anılarımızı, gerçekliklerle dolu günlerimizi hatırlama yetilerimizi yitirmezsek olağan.
Peki ne var bu görüntülerde? Yok, yok! Sizlerin de önüne kesinlikle düşmüştür. İdris Kardaş şöyle gözlemlemiş:
“Sokak röportajlarından kesitler, sempatik hayvan görüntüleri, harika tabiat görüntüleri, aksanlı İngilizce konuşan yaşlı beşerler, köylerde Anadolu’nun farklı şiveleriyle sohbet eden amcalar teyzeler üzere aslında hiç var olmayan bir cihandan imgeler çıkıyor karşımıza. Köpekbalığını seven yaşlı amca görüntüsü gibilerini kolaylıkla eleyebiliyoruz. Lakin bilhassa sokak röportajları ya da bizi öfkelendiren, üzen, kızdıran, güldüren ve hakikaten de çok gerçekçi duran imajlara karşı çok savunmasızız.”
Bazı üretim görüntüler sitelerde haber bile oldu. Dahası şu; nitekim farksız, dilenen yorum ve tahlili, sanal lakin gerçek karakterler üzerinden söylettiği görüntülerin ilgi görmeleri bir yana, altında yazılan yorumlarda hakikatin artık bir kararının olmayacağının işaretleri var. Bu görüntülerin yapay zeka üretimi olduğu ihtarlarına birçok kullanıcı,
“Ama o denli değil mi? Ben de bu türlü düşünüyorum”
halinde destekleyici,
yani yapay zekaya biat edildiğini ilan eden geri dönüşler yapmışlardı.
Bir haftalık süreçte deneme yanılmalarla üretilen görüntüler ve aldığı etkileşim gösteriyor ki;
tüm insanlık için mevcut durum nitekim de çok vahim. Teknolojik ihtilal, birinci sefer böylesine hem kitlesel hem de ferdi işgale dönüşüyor. Telefonu ile baş başa kalan herkes büyük bir tehdit altında. Bunlarla birlikte çok büyük siyasi ve toplumsal kriziler kapıda.
Görünen şu: Tüketim toplumları olmanın ağır bedellerini ödeme evresine geçildi. Tüketmenin de sonu gelmeyecek ve yalnızca maddi değil, bu virüs şimdilerde zihnimizi, toplumsal yaşantımızı, gerçeklik algımızı, hakikati ve inançları da tüketiyor. Çok acıdır ki sıra en sevdiklerimize de geliyor. Akrabalık bağı tükenme etabında. Arkadaşlıklar, dostluklar eskisi üzere değil. Eski neydi ondan da bir haberiz. Yapay zeka görüntüleri deyip geçmeyin.
Tüketecek para, obje, vakit, insan, bağlantı ve bir öteki kalmayınca sıra insanın kendisine gelecek.
Önceki gün Anadolu Ajansı şöyle bir haber geçti:
“Öğrenme, sorun çözme ve karar verme üzere insan zekasına has birtakım fonksiyonları yerine getirebilen yapay zeka, şuur yetisine sahip olmasa da bir insan üzere halüsinasyon görebiliyor.”
Özellikle gençlerin “tarafsız ve doğru” bilgi aktardığını düşünerek her problemde ya da görevde başvurdukları yapay zekanın gerçek dışı ve yanlışlı bilgileri “
gerçekte varmış gibi” üretmesi teknik bir yanılgı ya da yazılımcıların ilgilenmesi gereken bir sorun olmanın ötesine çoktan geçildi.
Algoritmalara teslim olan insanlık yapay zekanın aklıyla hatta hissiyle yetinmenin konforunu tadıyor. Bu dönüşü olmayan bir yol. Y
apay zeka geliştikçe insanlık yatay zekaya geriliyor.
Psikologların, sosyologların, iletişimcilerin, siyasetçilerin, felsefecilerin ve toplumun tüm kısımlarının, dünyanın ve tüm insanlığı geleceğini ilgilendiren “etik”, “sivil” ve “insanî” kararlar alması gerekiyor. Tıpkı 1 Temmuz 1968 tarihinde imzaya açılan ve 5 Mart 1970 tarihinde yürürlüğe giren “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması” üzere.
Çünkü yeryüzündeki tüm “gerçeklik” ölmek üzere! Zira “hakikat” can çekişiyor! Tahminen de son günlerindeyiz…
