İş dünyasında faiz isyanı

Önceki gün Ankara’da yapılan “TOBB Türkiye İktisat Şurası”nda, iş dünyası ile iktisat idaresi bir ortaya geldi. 7 saat süren şuraya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı M. Fatih Kacır ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel katıldı. Açılış konuşmalarının akabinde basına kapalı devam eden programda, oda ve borsa liderleri kürsüye gelerek vilayetlerindeki meseleleri lisana getirdi.

Toplantıda 75 civarında oda başkanı söz alıp konuştu. Kürsüye gelen liderlerin yarısından fazlası yüksek faizi eleştirdi. Endüstrici, tüccar, teşebbüsçü ve ihracatçıların krediye ulaşmada yaşadıkları zorluklardan yakınan oda ve borsa liderleri kredi faizlerinin süratlice düşürülmesini talep etti. Yeni yatırımların zayıf kaldığına dikkat çeken oda liderleri, üretimlerini sürdüren işletmelerin de ayakta kalmakta zorlandıklarını kaydetti. Açıklanan kredi paketlerinden yararlanma kurallarının zorlukları da liderlerin gündemindeydi.

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran; yatırım ve üretimin devamıyla birlikte yeni yatırımların devreye girmesi için faiz seviyesinin kıymetli olduğuna dikkati çekti. Gerçek kesimin finansmana erişiminin sağlamasının bilhassa sermaye derinliği olmayan KOBİ’ler için kritik olduğunu bildiren Baran, bankaların uyguladıkları faiz oranlarını eleştirdi ve ticari kredi kartlarına uygulanan süreç kısıtlarının kaldırılması da istedi. Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi ise endüstrici ve tüccarın finansman maliyeti çok yüksek olduğunu belirterek, bunun kolaylaştırılmasını istedi.

Tekstil ve hazır giysi üreticisi işletmelerin yoğunlukta olduğu vilayetlerden gelen oda ve borsa liderlerinin reaksiyonu ise “alarm” niteliğinde oldu. Emek ağır bölümde birçok firmanın üretimini durdurduğunu, birçok firmanın da üretimini öbür ülkelere taşıdığına dikkat çeken oda liderleri, kan kaybının durdurulmasını istedi. Her şeye karşın Mısır üzere ülkelere gitmek istemeyen ve Türkiye’de üretmeye devam eden işletmeleri ayakta tutacak önlemlerin alınması gerektiği vurgulandı. TOBB Hazır Giysi ve konfeksiyon Sektör Başkanı Şeref Fayat, finansman maliyetlerinin çok yüksek olmasından şikayet etti.

Denizli Sanayi Odası (DSO) Yönetim Kurulu Lideri Selim Kasapoğlu ise toplantıda üretimden ihracata, finansmandan istihdama kadar çok sayıda yapısal ve aktüel sorun lisana getirdi. Üretim maliyetlerindeki artış, kur ve finansmana erişime dikkat çeken Kasapoğlu, yüksek faiz oranlarının üretim üzerinde oluşturduğu baskının altını çizdi. Gerçek bölümün mevcut kurallarda önemli zorluklar yaşadığını aktaran Kasapoğlu, “Uygun kaidelerde finansmana erişim olmadan gerçek kesimin çarkları dönemez” dedi.

Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden gelen oda liderleri ise eksperlerden sıkıntı yandı. İşletmelerin kredi alırken teminat olarak gösterdiği fabrika ve arsa üzere gayrimenkullerinin gerçek kıymetinin çok altında gösterildiğini şikâyet eden oda liderleri, kimi eksperlerin “Merkezinizi batıya taşıyın daha süratli kredi alırsınız” dediğini aktardı. Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva; iş dünyasının ana gündeminin yüksek faizler olduğunu vurguladı ve faizlerin aşağı çekilmesi gerektiğini belirtti.

Kahramanmaraş merkezli zelzelenin vurduğu 11 vilayetten gelen liderlerin gündeminde ise 31 Mayıs’ta müddeti dolacak zorlayıcı sebep halinin kapsamı ve müddetinin uzatılması ile yerinde dönüşüm vardı. Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Lideri Oğuzhan Cet Sadıkoğlu, zelzele bölgesinin eski ekonomik hareketliliğine ulaşması için uygun maliyetli ve uzun vadeli kredi sağlanması talebinde bulundu. Zirai dondan etkilenen Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay ile başka depremzede vilayetlerdeki meyve üreticileri için daha fazla dayanak talep edildi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, uygulanan programın birinci ve en temel hedefin enflasyonu düşürmek, fiyat istikrarını tesis etmek hem kamu hem özel bölüm için öngörülebilir bir ortamı sağlamak olduğunu belirtti. Açılışta konuşan Yılmaz, “Son periyotlarda yaşanan süreksiz külfetleri abartmamak gerekir. Bunlar süreksiz. Önümüzdeki birkaç aylık süreçte ben çok farklı bir finansal ortamın oluşacağına inanıyorum. Şu anda biraz daha fazla hissediliyor tahminen finansal piyasalardaki sıkışıklık lakin önümüzdeki aylarda daha olumlu bir perspektif, makro manada da daha olumlu bir perspektif olacağını söz edebilirim. Selektif birtakım adımlarla da biz bunu destekleyeceğiz ve bu süreci daima birlikte atlatacağız” dedi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, Anadolu’yu daima dolaştığını belirterek müşahedelerini anlattı ve talepleri lisana getirdi: “Firma ve kesimleri devamlı dinliyorum. Gördüğüm en büyük problem krediye erişim. Hem kredi büyümesine getirilen kısıtlamalar hem de yüksek faiz oranları, bilhassa KOBİ’lerimizin ayağına pranga oluyor. Piyasada ödemeler aksıyor, alışveriş azalıyor, sonuçta iktisadın büyümesi yavaşlıyor. Bu külfetleri aşmak üzere, KOBİ’lere olumlu ayrımcılık yapmalıyız. Onları, aylık kredi büyüme sonu dışına almalıyız. Ticari kredi kartlarını da bu sınırlama harici tutmalıyız. Mevcut kredi limitlerinin gerçek olarak daralmasının önüne geçmeliyiz. Böylece piyasaya bir rahatlama getirebiliriz.”