Özbekler Tekkesi Projesi
nin
olarak yeni fonksiyonunun safhalarını ve bu tarafta yapılan çalışmaları, -bir bilgi yanlışına neden olmamak için- hem kendisinin hem de İSAR Araştırma Merkezi’nin web sitelerindeki bilgileri temel alarak iletelim.
Tekke binasının birinci onarımı
tarafından yapılıyor (1983). Harem kısmının onarımı ise bundan yaklaşık on yıl sonra
tarafından gerçekleştiriliyor. Bu onarımlardan sonra Tekke on yıllığına, pir ailesinden
adına kurulan
Tarih ve Araştırma Vakfı’
na tahsis ediliyor.
Zira Özbekler Tekkesi piri
nin (ö. 1904) kuşağı kızı
la sürdüğü için Tekke ile ilgili bu yıllarda verilen kararlar ve yapılan uygulamalar da Ayşe Hamide Hanım’ın oğlu Münir Ertegün ile onun oğullarına ilişkin bulunuyor.
’in daha çok Avrupa’da şekillenip, ABD’de devam eden değişik hayatlarını meraklılarının kendilerinin araştırmasına sunarak, Tekke’nin öyküsüne devam edecek olursak, Münir Ertegün’ün oğullarından
ün 2006 yılındaki vefatını takiben, -yönetiminde düşünceler yaşandığı gerekçesiyle- 2008 yılının son aylarında ismi üstte zikredilen vakıf feshediliyor ve aslında Tekke Ahmet Ertegün’ün vefatından itibaren Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün çalışmalarına bahis oluyor.
Bu kurum 2006-2009 yılları ortasında Özbekler Tekkesi’ni müze olarak hazırlamak üzere envanter tespit ve onarım çalışmaları yaparken,
ailesi de tekkedeki ikametini sürdürüyor. Halihazırda ise Tekke,
Abdullah Tivnikli Vakfı İSAR Araştırma Merkezi’
nin akademik çalışmalarına konut sahipliği yapıyor.
Hocamdan gelen bir iletiyle varlığına muttali olduğum, tam ismi
Sosyokültürel, Tarihi ve Dini Boyutlarıyla Sultantepe Özbekler Tekkesi Projesi
bu safhada ortaya çıkıyor.
Marmara Üniversitesi, Ortadoğu ve İslam Araştırmaları Enstitüsü, TÜBİTAK ve İSAR Araştırma Merkezi tarafından ortaklaşa yürütülen ve müddeti 2023-2025 yılları ile sabitlenen bu proje, “Özbekler tekkesinin 1753 yılındaki kuruluşundan son postnişini Necmettin Efendi’nin vefat ettiği 1971 yılına kadarki yazılı ve görsel gereçlerin tespit edileceği vakit dilimini” kapsıyor ve onunla “tespit edilecek envanter üzerinden bir Osmanlı toplumsal ve dini kuruluşunun çok boyutlu tarihinin ortaya çıkartılması” hedefleniyor.
Tekkelerle ilgili olarak yapılan çalışmalar daha çok tarihî boyutu kapsadığı ya da kıssa asıllı olduğu için Özbekler Tekkesi Projesi zikredildiği üzere bir
kıymeti taşıyor.
Şöyle ki, “Sadece yazılı ve görsel kaynaklara odaklanmayan proje; kelamlı tarih çalışmalarıyla araştırma sorularını” genişletirken, “dijital tarih metotlarıyla de elde edilen bilgilerin sonuçlarının tahliline ve sunumuna yeni bir boyut” getiriyor.
Böylece “Özbekler Tekkesi’nin yazılı, sözel ve görsel arşivi”nin oluşturulması hedeflenirken, bununla hasıl olacak “bir veritabanının yer aldığı internet portalının” inşa edilmesi planlanıyor.
Bu sayede “tekke merkezinde oluşan kültürel mirasın gelecek kuşaklara” aktarılmasıyla “İslam, Osmanlı ve Türkiye siyasi, kültürel ve dini tarihindeki rolüne” odaklanılan proje, “tarihi süreç içinde tekkenin dinî, entelektüel, mekânsal, sosyo-ekonomik, siyasi ve gündelik ömür üzerindeki tesiriyle ilgili kapsamlı” araştırmaların birinci örneği olarak somutlaşıyor.
“Tekkeyle bağlı defterler, arşiv dokümanları, epigrafik gereçler özcesi yazılı ve kelamlı kaynakların tespit edilmesi, dijital ortama aktarılması, günümüz lisanına çevrilmeleri; bu kaynakların ihtiva ettiği bilgi ve bilgilerden bir veritabanının oluşturulması ve uzman akademisyenlerin yazacağı ilgili makalelerin matbu ve dijital olarak yayınlanmasına ise projenin hasılası olarak bakılıyor.
“Proje sonunda çalışmaların sonuçlarını ortaya koyan bir adet editoryal kitap, bir çalıştay ve bir internet sayfası oluşturulması” da tekrar projenin amaçları ortasında.
Değerli birçok kitabı bünyesinde toplayan
arasından 2023 yılında çıkan,
Osman Sacid Arı – Melih Sadık Küçüker
imzalı
Sultantepe Özbekler Tekkesi:
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Kurumun Tarihi
adlı çalışmanın kelam konusu proje kapsamında olup olmadığını bilmemekle birlikte, bundan hareketle, dini bağı nedeniyle unutturulmaya çalışılan tekkelerin, kelam konusu proje örneğiyle birer kültürel bedel olarak ulusal hafızamıza tekrar kazandırılmalarını çok önemsediğimi belirtmek istiyorum.
Böylece hem bir hak yerini bulmuş hem de kayıp hafızamızın değerli modülleri yerli yerine konulmuş olunacaktır.
Bu örnek projeyi mümkün kılan kuruluşlara ve ona emek veren değerli elemanlara teşekkür ediyorum.
