Ankesörlüde jeton yeni düştü
Bir vakitler önünde kuyrukların oluştuğu ankesörlü telefonlar, dijital yeniliklere direnemeyip artık birer nostaljiye dönüştü. Bugünün dünyasında kimsenin yüzüne bakmadığı telefon kulübelerinin sayısı giderek azalıyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Türkiye Elektronik Haberleşme Bölümü Raporu’na nazaran, ülkemizdeki 2016’da 75 bin 714 olan ankesörlü telefon sayısı, 2020’de 49 bin 861’e, 2023’te 40 bin 294’e, 2024’te ise 37 bine kadar geriledi. Akıllı telefonunun gücü, WIFI aramaları ve gibisi teknolojiler sayesinde kullanıcılar, bu telefonları unutsa da ülkemizin irtibat alt yapısında ihmal edilmemesi gereken hususların başında geliyor. 1990’lı yıllarda jeton, sonrasında telefon kartı derken ankesörlüler bir devrin temel irtibat araçlarından biriydi. Teknolojik yenilikler gün be gün yenik düşen bu telefonların değerini ülkeler yine keşfetmeye başladı.
783 bin kilometrekarelik ülkemizin, 81 vilayetinde, 922 ilçesinde 32 bin 279 mahallesinde yalnızca 37 bin ankesörlü telefon bulunuyor. Muhtemel doğal afet, siber taarruz, çatışma ve elbette ki savaş üzere istenmeyen olaylardaki kesintilerin alternatifi olarak ankesörlü telefonlar stratejik ehemmiyette. Bir sarsıntı ülkesi olan Türkiye’nin muhtemel bir afet durumunda baz istasyonu yahut fiber alt yapı kesintisi problemleri yaşanabiliyor. İşte bu devirde ülkedeki irtibatın kesilmemesi için ankesörlü telefonlar stratejik değerde. Vatandaşların yetkililere ulaşması, yardım istemesi ve birbirleriyle irtibatta olabileceği en kıymetli araçlardan biri olarak karşımıza çıkıyor.
Son devirde teknoloji tarafındaki sorun ve farklı nedenlerden kaynaklanan kesintiler bilim kurgu sinema sahnelerinin çok da uzak olmadığını gösterdi. Çünkü geçen sene 19 Temmuz’da yaşanan global internet kesintisi gelecekte yaşanabilecek benzeri olayların provası üzereydi.
Siber güvenlik platformu CrowdStrike ve Microsoft dünya çapında çöktü. Dünya genelinde bilgisayar yazılım sistemlerinde sorun yaşanırken, birçok dalda süreçler durdu. Bankacılık, havayolları, hastane ve yayın kuruluşları sistemleri büsbütün kapandı. İngiltere’deki hastanelerde randevu sistemi çöktü. Kelam konusu örnekler, dijital teknolojilere güvenilmemesi gerektiğini gösterdi.
Geçtiğimiz haftalarda İspanya ve Portekiz’i derinden etkileyen elektrik kesintilerinde halkın saatlerce internete bağlanamadığını ve telefonlarını şarj edemediğini gördük. Her şeyin uydulara bağlı olduğu bir dünyada bu alternatiflere her zamankinden daha fazla gereksinim duyuluyor. Sayısının artırılması gerekiyor.
Bu nedenle kamu yatırımlarında ankesörlü telefon sistemlerinin geliştirilmesi ve halkın bu mevzuda bilinçlendirilmesi elzem. Öte yandan, kelam konusu araçların bir kısmının dijital teknolojilerle donatıldığı da görülüyor. En azından değerli sayıdaki aygıtın internet kesintilerinden etkilenmeyecek yapıda olması de değer taşıyor.
