Sektör ve akademi Fikri Mülkiyet Hukukunu İZÜ’de tartıştı

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi ve Balıkesir Üniversitesi iştirakiyle düzenlenen sempozyumun açılış konuşmalarını; İZÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, BAUN Rektörü Prof. Dr. Yücel Oğurlu, TSUL Rektörü Prof. Dr. Islambek Rustambekov, Milletlerarası Vizyon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Vecdi Can, Türk Patent ve Marka Kurumu Lideri Prof. Dr. Muhammed Zeki Durak ile Temaslı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP) Genel Koordinatörü Bülent Forta ve Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Lideri Recep Ergül gerçekleştirdi.

Açılış konuşmasında İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, dijitalleşmenin sürat kazandığı günümüz dünyasında fikri mülkiyetin korunmasının her zamankinden daha değerli hale geldiğini vurguladı. Acar, konuşmasında şu tabirleri kullandı: “Dijitalleşmenin hızlandığı bu çağda, dijital gereçlerin, eserlerin ve yayınların öne çıktığı bir süreçte fikri mülkiyet haklarının nasıl korunacağı ve bu süreçlerin nasıl yönetileceği, hâlâ karşılık arayan sorular içeren sorunlar. Üniversite topluluğunda telif hakkı ihlalleri üzere sonuçlar doğuran etik ihlaller de bu bahsin bir modülü. Nasıl ki somut ekonomik varlıklarla ilgili mülkiyet hakkı ve bu hakkın korunması kıymetliyse, patentler, yayınlar, telif hakları üzere fikri mülkiyet ögelerinin korunması da günümüzde, bilhassa globalleşmenin ve dijital bağlantı teknolojilerinin tesiriyle, giderek daha karmaşık bir sıkıntı haline geliyor.”

Balıkesir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Oğurlu, fikri mülkiyet haklarının korunmasının yaratıcılığı ve üretimi direkt etkilediğini belirterek şunları söyledi: “Türkiye’nin korunmadığı hiçbir ülkede özgün fikrin ve yapıtların üretilmesi mümkün değil. Bir satır, bazen bir paragraf, hatta bir cümleyi ortaya çıkarabilmek için gecemizi, haftalarımızı harcayabiliriz. Ortamızda şiir yazanlar vardır. Bir şiiri tamamlamak bazen bir yıl sürebilir. Lakin o şiir, öteki biri tarafından çalındığında, bir daha şiir yazacak gücümüz kalmaz. Ben şahsen üç yıl emek verip hazırladığım bir çalışmamda, kazanılmış haklara hürmet ve haklı beklentilerin nasıl ihlal edildiğini gördüm. Bu durum otomatikman motivasyonumuzu düşürüyor. Şayet bu mefkureleri koruyamazsak, akademik manada yüksek amaçlar belirleyemeyiz ve üretmekten vazgeçeriz.”

DURAK: ŞİRKET VARLIKLARI ARTIK FİKRİ MÜLKİYET VARLIKLARINA DAYANIYOR

Türk Patent ve Marka Kurumu Lideri Prof. Dr. Muhammed Zeki Durak; patentler, yararlı modeller, dizaynlar, coğrafik işaretler ve markalar üzere sanayi mülkiyetinin ülke iktisadı ve günlük hayatta giderek daha fazla değer kazandığını vurguladı. Ulusal teknoloji atağı ve gençlerin teknolojiye yönelik artan ilgisinin bu alandaki gelişmeleri hızlandırdığını söyleyen Prof. Durak, “Artık gençlerimiz ‘Nasıl icat edebilirim?’ diye daha fazla düşünüyor, özgüvenleri artıyor.” dedi. Durak, şirket değerlemelerinin artık fizikî varlıkların ötesinde fikri mülkiyet varlıklarına dayandığını belirtti.

Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP) Genel Koordinatörü Bülent Forta da dijitalleşmenin müzik sanayisi ve fikri mülkiyet alanında yarattığı paradigma değişimine dikkat çekerek; “Dünya büyük bir dönüşüm içerisinde ve dijital müzikle dijitalleşmenin getirdiği paradigmatik değişiklikler, fikri mülkiyet alanında eski mekanik düzenlemeleri geçersiz kılıyor. Podcastler, streaming hizmetleri ve yapay zekâ üzere yeni kavramlarla karşılaşıyoruz. Hukuk da bu gelişmelere ahenk sağlamak zorunda. Teknoloji gelişir, akabinde hukuk da bu gelişmelere ahenk sağlamak zorunda kalır. Bu noktada hukuk sisteminin adaletli tahliller bulması çok kıymetli. Üniversiteler ve sektörün iş birliği, bu dijital dönüşümde kritik bir rol oynayacak” dedi.

Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Lideri Recep Ergül, müzik üretim sürecinin zorluklarına ve fikri mülkiyetin değerine vurgu yaptı. Ergül, şöyle dedi: “Bir müziğin imal süreci, bir bayanın doğum yapma sürecine misal. Şairin, bestekarın gecelerini uykusuz geçirerek ortaya çıkardığı eser, çoğunlukla mükemmeliyetçilik nedeniyle tekraren yine düzenlenir. Sonunda ortaya çıkan müziğe bir yorumcu talip olur, lakin üretimci olmadan bu eser sahneye çıkmaz. Üretimci, her türlü riski göze alarak, nakdî kayıpları hesaplayarak büyük bir yatırım yapar.”