Özgür Özel değişik biri… Partisine liderlik edebildiğini söylemek sıkıntı lakin vakit zaman “yahu şunu gerçekten bir konuşmak lazım” diyebileceğimiz cümleler kuruyor. İşte onlardan biri: “Bir ülkede yahut toplumda bir sorunun var olup olmadığına, ülke demokrasi ise sorunu hisseden karar verir.”

“Parlak” bir cümle olarak duran lakin aslında “palavra” olduğunu bal üzere Özel’in de bildiği bir cümle bu. Demokrasi, tarifi gereği kitlelerin politik taleplerini makul yerde yönetme biçimidir çünkü. Kuralsız yerine getirme biçimi değil. “Çoğunluk talebi” de “azınlık talebi” de bu yüzden “her vakit çalışır” bir şey değildir demokrasi pratiğinde. Sorunu hissedenin sorunun var olup olmadığına karar verdiği bir idare biçimi mesela z neslinin discord ortamlarında falan kelam konusu olabilir. Demokrasilerde değil.

Bu, burada bir dursun.

Aynı konuşmasında iki cümle daha kuruyor Özel. Birincisi “hani bayanın beyanı temeldir deniyor ya. Şiddet görüyorsa bayan, şiddet görüyorum diyorsa görüyordur.”

“Hobaa” diye bir sesleniş vardır hoş Türkçemizde. Tam “hobaa” denilecek cümle bu cümle. Hani zırva bile olamayacak kadar fantastik. “Kadın şiddet görüyorum diyorsa şiddet görüp görmediğine kanaat getiremeyiz. Bayanın şiddet görüp görmediğine hukuk karar verir. Bayanın beyanı temeldir prensibi, şiddet gördüğünü sav eden bayanın beyanı üzerinden kolluk gücü marifetiyle önlem almaya müteallik bir cümledir. Şiddet gördüğünü sav eden bayanın şiddet gördüm demesi şiddeti sabit kılmaz” diyerek yardımcı olmaya çalışalım Sayın Genel Başkan’a. Ancak olağan belirli bir yaştan sonra hukuk nosyonu devşirmek biraz zordur tekrar de.

Bir de, yazımın asıl sorununa yönelik bir cümlesi var Özel’in. Onu da yazalım: “Ya da Aleviler. Hepimiz vergi veriyoruz, imamın maaşı ödeniyor, dedeninki ödenmiyor. Eşit değilim diyorsa eşit değildir.”

Türkiye’nin bu en netameli hususlarından birinde CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile tam tamına tıpkı şeyi düşünüyoruz. Vatandaşından topladığı vergiyle imamlara maaş ödeyen Türkiye Cumhuriyeti Devleti, tıpkı vergilerle Alevi dedelerine de maaş ödemeli. Buna hiç kuşku yok.

Daha evvel de yazıp çizdim bu problemde. Alevi kardeşlerimizin neye nasıl inandıkları (entelektüel merakım hariç olmak üzere) beni hiç alakadar etmez. Münasebetiyle inançlarını yaşamakta da, devletin inançlarını yaşayan öbür dini topluluklara sağladığı imkân ve avantajları devletten talep etmekte de son derece haklı olduklarını düşünürüm.

Ancak iş “devletin o belgisiz nesnelliği” problemine geldiğinde, gördüğüm ve takip ettiğim kadarıyla iş çok çapraşık bir hal alıyor. Tahlilsiz değil elbette ancak tahlilsiz kalması bence pek çok kişi ve kurumun işine geliyor.

İmam olmak için tahminen biliyorsunuzdur, en az imam hatip lisesi mezunu olmak gerekiyor. Ayrıyeten imamlara mahsus bir mesleki yeterlilik sınavı ile hem yazılı hem de sözlü sınavı geçmek kural.

Bildiğim kadarıyla Alevi dedeliği, “belden, soydan” devam ederek babadan oğula geçiyor. Dede olmanın yolu okumak, bilgi ya da ilim sahibi olmak değil, “bir babanın oğlu olmak.” Hasebiyle burada devletin kime nasıl maaş vereceğini belirleyeceği bir düzlem bulması gerekiyor öncelikle.

Tabii bu, Alevilerin “Alevilik bir mezheptir” ortaklaşmasını yaşadığı bir vasatta kelam konusu olabilir. Meğer burada bir ortaklaşma yok. “Alevilik bir dindir”den başlayıp “Alevilik bir tasavvuf yorumudur”a kadar giden farklı yaklaşımlar kelam konusu. Devletin, tıpkı Diyanet üzerinden bir Sünnilik tarifi yaptığı üzere bir Alevilik tarifi da yapması gerekiyor anlayacağınız. Lakin devletin yaptığı bu tanıma akıl almaz itirazlar yükselecektir. Onu da kayda geçmiş olayım.

Sonra öbür bir sorun. Şayet Alevilik bir tasavvuf yorumu ise (ki kendilerini Alevi-Bektaşi olarak tanımlayanlar bunun bu türlü olduğunu söylüyorlar genellikle) malumunuzdur ki tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ait saçma sapan kanun yüzünden tasavvuf erbabının bırakınız devletten maaş almasını, her an “kanuna muhalefetten tutuklanma korkusu” ile yaşadığını da biliyor olmamız gerekir.

Geldik sorunun ek yerine. Fikrimden bir santim geri çekilmeyeceğim. Devletin ya imamlara maaş vermekten vazgeçmesi ya da Alevi dedelerine de maaş vermesi gerekir. Üstte bahsedilen tanımlama sıkıntılarını ortadan kaldırmak mümkündür. Tekke ve zaviyelerin kapatılması ile ilgili saçma sapan kanunu değiştirmek mümkündür. Aleviler kendilerini bir mezhep olarak tanımlarlarsa ona nazaran, bir tasavvuf ekolü olarak tanımlarlarsa ona nazaran imkânlar ve avantajlar sağlamak mümkündür.

Son derece politize edilerek alınacak uzaklığı yoktur Türkiye’nin Alevilik konusunda. Son derece düzgün cemevlerinin yanı sıra Almanya’dan sevk ve yönetim edilen cemevleri gerçeğiyle de, yasadışı sol örgütlerin insan kaynağı devşirdiği cemevleri gerçeğiyle de gayret etmenin yolu sıkıntıyı CHP’siyle, AK Partisiyle el ele verip çözmeye girişmektir. Çözümsüzlüğün getirdiği avantajları el zıddıyla itmeyi göze almak gerekir.

Diyanet, hiçbir aşırılığı, hiçbir zirzopluğu, hiçbir düşmanlığı mescitlerin kapısından içeri sokmayan “sıkıcı derecede bürokratik ve muhafazacı bir kurum” olarak nasıl konumlandıysa Alevi kardeşlerimizin de çok misal bir yapıya gereksinim duydukları açıktır.