Stratejik duygu olarak “Türk sabrı”…

Hindistan-Pakistan ortasında yaşanabilecek savaşın iki ülke başşehirlerinde değerlendirilişi ile Türkiye’nin Suriye’de yaşanan son gelişmeler üzerine, örneğin, silahına davranıp-davranmamakta kurduğu tartının benzerlikleri var…

Türkiye silaha davranmak istemiyor şu anda ve sebeplerini konuşacağız…

Uzaktan gelelim…

22 Nisan “Phalgam” saldırısının sebep-sonuç münasebeti, haritalar üzerinde saatlerce bayıcı ve vahimi

alakasız

ayrıntıyla milleti ilgi gösterdiğine pişman edecek derece boğuyorsa, açık yazalım, kabahat palyaçoların olmaz. Sirke gidenlerin olur…

Devamını, geleceği de anlatamazlar. Yani Hindistan ne düşünüyor, nasıl yapacak, Pakistan ne düşünüyor, yapıyor, bilmezler. Amaç ekranda hareket olsun. Meğer bundan sonrası,

saldırının sebebi ile, kime yaradığı ile ilgili değerlendirmede mutabıksak, -evvelki iki yazımız- devamının onunla bağlı/ilgili olacağıdır…

***

Hindistan idaresi, atağın ardındaki aklı İslamabad olarak kesin biçimde tanımladığı için, “bir şey yapmak” konusunda kendini kamuoyu önünde bağladı. Kamuoyu da aslında hazırdı…

Tabii bu “şeyin” illa yakıcı bir karşılık olması gerekmiyor ancak “tatmin edici” olduğu kadar “karşıyı” raydan çıkarmaması gerekiyor. Güç kısım bu. Buraya kadar kestirim edilebilir…

Ama Başbakan Modi çok garip bir şey yaptı…

Pakistan’a verilecek cevabın hali, çapı, gücü, gayeleri ve zamanlaması konusunda tüm karar yetkisini silahlı kuvvetlere bıraktı!..

Başbakan bırakmakla da kalmadı, ‘coşkuyu’ da verdi; ‘silahlı kuvvetlerimizin profesyonel yeteneklerine inancım ve itimadım tam’…

En ufak ve denetimsiz kıvılcımda, Ortadoğu-Batı Asya ve Uzak Asya coğrafyasını yakabileceği üzere, Çin ve Rusya dahil üç-dört nükleer silah sahibini oyuna bağlayan

krizin sorumluluğunun “seçimle işbaşına gelmiş siyasi iradeden” atılması çok manidar!

İki izahı var; şayet Hindistan silahlı kuvvetleri başarısız olursa, faturanın kime çıkacağı da aşikardır. İki,

terör taarruzunda Hindistan ordusunun bir “kusuru”, kim bilir, “kastı” olduğuna

dair kanaat Modi idaresinde hasıl olduysa, “iti öldürene sürükletmeye” karar kılmış olabilirler! Hindistan istihbarat servisinin liderinin, “güçlü bir karşılık verilmesini umuyoruz” açıklamasını da iddianamemize ekleyelim…

İlginç değil mi?

***

Bu iç işleri. Dış işleri de var; kabul edelim ki ne bölge ülkeleri ne de rastgele bir milletlerarası güç bu türlü bir savaşı kabul etmiyor. Daha doğrusu, “bir de bu türlü bir savaşı” desteklemiyor. Üzerine, herkesin her iki ülkede stratejik çıkarları var. Bunları da evvelce kayda geçirdik. Son özeti şudur;

dünya topluluğunun yeni sisteme geçiş sancılarının ortasında bu kabul edilemez…

Peki Hindistan’ın ağzından çıkanlar ile yeşerttiği kamuoyu coşkunluğu ne olacak? Bu “ayar” nasıl yapılacak? Ki, Pakistan’ın sessiz kalmayacağı da ortadadır…

Yani büyük risk hâlâ devam ediyor. Ancak nasıl kotarılacağına ait son ve tahminen belirleyici analiz, ki Suriye’dekine benzeridir; Lider Trump’ın Narendra Modi’ye kriz vesilesiyle söylediği, “Sizinle ticaret mutabakatlarımız çok uygun ilerliyor. Gümrük tarifeleri konusunda da bir mutabakata yakınız” cümlelerindeki mesajdır…

Bundan sonra analizi sürdürmek karışık hale getirir; iki ülke ordu ve istihbarat teşkilatlarındaki Amerikan tesiri ile hangi Amerika’ya ilişkin oldukları ve Trump’ın barış dilekleri artı Çin’e karşı alan kazanma aklı birbirine girer, hiç bulandırmayalım…

***

Suriye’deki Türkiye bağlamında da bu türlü bir dış tesir var…

Kamışlı toplantısının mide bulandırıcı niteliği, ülkedeki kimi mahallî huzursuzluklar, hepsinin ardındaki gölge ülkeler ve bilhassa İsrail’in pislikleri, Ankara’nın hududunu sınıyor…

Kaldı ki Türkiye, Suriye’de gelinen kademeyi bozma tarafında rastgele bir teşebbüse, oldubittiye müdahale edeceğini açıkça söyledi. Ancak arkası kesilmiyor. Bu kadar aktörün hepsinin birden güvenilmez oluşu, bırakılsa

Irak’ın bir fotokopisinin Suriye’de de çekilmek istenmesi,

malûm dış faktörler sabır zorluyor…

Bunlara karşın Ankara, elini silaha götürmek istemiyor. Korktuğu için değil, çekinmediğini çok gösterdi zati. Gelinen kademenin heba olmaması, “Terörsüz Türkiye” planında gelinen nokta, PKK/YPG’nin isteğinin bu olması, İsrail tuzağının bu olması, nihayet Trump’ın “istemediğinin” bu olması yüzünden…

***

Zaten, Cumhurbaşkanı, Dışişleri, Savunma Bakanlığı, “İsrail’in hava saldırılarına ilişkin” rahatsızlığı açık ve eş vakitli olarak söylediler. Anlayana bu da bir aşama!

Suriye’nin bütünlüğüne ait de şunlar söylendi; “Suriye’nin toprak bütünlüğü bizim için vazgeçilmezdir. Suriye’deki silahlı grupların Savunma Bakanlığı çatısı altında toplanması ve ülkenin bütünlüğüne katkı sağlaması hayli kıymetli. Federatif yapı konusu ham hayalden öteye gitmeyin bir konudur.

Suriye gerçekliğinde

yeri yoktur. Federal idare hayalleri kurarak bölgeyi tehdit edecek kararlar değil, bölgenin istikrarına hizmet edecek kararlar almalarını tavsiye ederim.

Bölgemizde oldubittilere müsaade etmeyecek, Suriye ve bölgenin kalıcı istikrarını tehdit edecek, tehlikeye sokacak hiçbir teşebbüse müsaade vermeyeceğiz”.

Kırmızı çizgi bu, anlaşılmayacak yanı da yok…

Cumhurbaşkanı birebir vakitte şunları da söyledi; “Başkan Trump’ın Türkiye’nin hassasiyetlerini gözeten halini memnuniyetle karşılıyoruz. Suriye konusunda da iki başkan olarak birbirimizi anladığımızı görüyoruz”!

Bu gerçeklik, bölgede Türkiye’nin istek ettiği gelişmelerin gerisindeki muahedeyi zımnen işaret ettiği üzere, “olumlu iklimi baltalama girişimlerini” Washington’un dikkatine ihsas ederek gösteriyor.

Stratejik duygu olarak “Türk sabrı”…

Benzer İçerikler