Her yıl 18 milyon kişinin hayatını tehdit ediyor: Kalp krizi ve damar tıkanıklığı nasıl önlenir? Uzman isim yanıtladı
Kalp hastalıklarının hem dünya genelinde hem de Türkiye’de en sık görüldüğünü belirten Medicana International İzmir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İstemihan Tengiz, “Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran her yıl yaklaşık 18 milyon kişi kalp ve damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybediyor” dedi.
Son yıllarda kalp hastalıklarının görülme sıklığında artış yaşanıyor. Her yıl yaklaşık 18 milyon kişinin kalp ve damar hastalıkları nedeniyle hayata veda ettiği bildiriliyor. Kalp hastalıklarının hem dünya genelinde hem de Türkiye’de en sık görüldüğünü belirten Medicana International İzmir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İstemihan Tengiz, “Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran her yıl yaklaşık 18 milyon kişi kalp ve damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023 datalarına baktığımızda ise ülkemizdeki ölümlerin yaklaşık üçte biri sirkülasyon sistemi hastalıklarına bağlı. Bu oran, hususun ne kadar değerli olduğunu net bir biçimde ortaya koyuyor” tabirlerini kullandı.
Kalp hastalıklarının büyük ölçüde önlenebilir olduğunun altını çizerek risk faktörlerinin denetim altına alınmasının değerini şu sözlerle lisana getiren Tengiz, “Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, obezite, sigara kullanımı, sıhhatsiz beslenme, hareketsizlik ve gerilim; kalp ve damar sistemini önemli biçimde tehdit ediyor. Fakat bu risk faktörlerinin değerli bir kısmı kişisel tedbirlerle denetim altına alınabilir. Sağlıklı hayat alışkanlıklarıyla kalp hastalıklarının gelişimini geciktirmek hatta büsbütün önlemek mümkün” diye konuştu.
Son yıllarda kalp hastalıklarının görülme sıklığındaki artışa dikkat çeken Tengiz, “Koroner arter hastalığı, kalp kasına kan taşıyan damarların kolesterol birikimiyle daralması sonucu gelişir. Bu damarlarda oluşan plaklar yırtıldığında kan pıhtısı ile damar büsbütün tıkanabilir ve ani kalp krizi meydana gelebilir. Kalp yetmezliği ise kalbin bedene kâfi ölçüde kan pompalayamaması durumudur. Çoklukla kronik ilerler lakin vakit zaman akut ataklarla da ortaya çıkabilir. En sık nedeni koroner arter hastalığı olmakla birlikte, hipertansiyon, kalp kapak hastalıkları ve kalp kası hastalıkları da etken olabilir. Kalp kapağı hastalıklarının günümüzdeki en sık nedeninin yaşlanmaya bağlı dejenerasyon olduğuna işaret eder. Kapaklarda daralma ya da yetmezlik görülebilir. Aritmiler ise kalbin çok süratli, çok yavaş ya da sistemsiz atmasıyla seyreder. Kimi aritmiler hafif olabilirken, kimileri önemli ritim bozukluklarına ve hatta ani ölümlere yol açabilir” halinde konuştu.
Tanı formüllerinin çeşitlendiğini ve artık daha erken evrede hastalıkların tespit edilebildiğini belirten Tengiz, “EKG, ekokardiyografi, efor testi, ritim ve tansiyon holterleri üzere girişimsel olmayan testlerin yanı sıra gerektiğinde anjiyografi üzere girişimsel süreçler de uygulanabiliyor. Bilhassa BT koroner anjiyografi üzere çağdaş görüntüleme teknikleriyle erken ve yanlışsız teşhis talihi artıyor” dedi. Tedavi yaklaşımlarının hastalığın çeşidine ve hastanın genel sıhhat durumuna nazaran belirlendiğini vurgulayan Prof. Dr. İstemihan Tengiz, şöyle devam etti:
“İlaç tedavisi, kalp hastalıklarının temel tedavi tekniklerinden biridir. Yüksek tansiyon, kolesterol, ritim bozuklukları ve pıhtı tedbire ilaçları uygun hastalarda kullanılır. Lakin birtakım durumlarda ilaç tedavisi kâfi olmaz. Bu hastalarda anjiyoplasti ve stent uygulamaları üzere girişimsel süreçler ya da by-pass cerrahisi gündeme gelebilir. Uygun olaylarda robotik cerrahi de kullanılabilir.”
Kalp hastalıklarından korunmak için yapılabilecekler konusunda da tekliflerde bulunan Tengiz, kelamlarını şu biçimde sonlandırdı:
“Tuzu ve doymuş yağı azaltan, zerzevat ve meyve açısından varlıklı bir beslenme tertibi benimseyin. Haftada en az beş gün, günde 45-60 dakika tempolu yürüyüş yapın. Sigara ve tütün eserlerinden muhakkak uzak durun, alkol tüketimini sonlandırın. Yükünüzü denetim altında tutun, vücut kitle indeksinizi izleyin. Kan basıncı, kolesterol ve kan şekeri seviyelerinizi nizamlı olarak takip edin. Gerilimle başa çıkma teknikleri geliştirin ve kaliteli uykuya değer verin. Bu alışkanlıklar, kalp sıhhati için temel gözetici adımlardır. Kalbiniz için bugün bir adım atın. Ömür üslubunuzu gözden geçirin, sistemli denetimlerinizi ihmal etmeyin ve sevdiklerinizle birlikte sağlıklı bir gelecek inşa edin.”
