Eski İspanya Başbakanı Zapatero: Türkiye’yi lider olarak görmek istiyoruz
Uluslararası İktisat Tepesi (UEZ 2025), bu yıl 14’üncü sefer Türkiye ve dünyanın saygın siyasetçilerini, iş dünyası önderlerini ve akademisyenlerini ağırladı. Ağır iştirakin olduğu doruğun ikinci gününde açılış konuşmasını İspanya eski Başbakanı José Luis Rodríguez Zapatero yaptı.
Konuşmasının başında UEZ’de olmaktan duyduğu memnuniyeti lisana getiren Zapatero, Türkiye’yi çok sevdiğini, İspanya-Türkiye ortasındaki bağın geçmişten bugüne çok büyük bir kültüre dayandığını belirtti.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da neler oldu? Avrupa ve ABD dünya gelirinin yüzde 60’ını temsil ediyordu. Dünya nüfusunun yüzde 14’üydü. Bilakis döndü. Avrupa ve ABD’ye baktığımızda yüzde 30’a gelmiyoruz. Çin’in ulusal geliri neredeyse dünya gelirinin yüzde 20’sine denk geliyor. Büyük bir hegemonyadan bahsediyorduk ve çok uzun müddet ABD’nin kurallarıyla oynama devam ettik. Soğuk Savaş sona erdiğinde Berlin Duvarı yıkıldıktan sonra her şey değişti. Birincisi İkiz Kulelere taarruz. ABD içinde kimlik krizi ortaya çıktı. Radikal bir terörizm ve daha sonra Çin gücü ortaya çıktı.
Bizim için Çin artık kabul edilebilir bir güç. Bir de Batı’ya, ABD’ye olan inancın kaybedilmesi kelam konusu. Birinci evvel Amerika diyorlar ve bu da ABD’nin kaybı. Bunun örnekleri de var. Büyük Britanya’nın AB’den çıkışı, Brexit.
Kraliçe Elizabeth periyodunda Büyük Britanya dünya gelirinde yüzde 10’den yüzde 3’e indi. 20’nci yüzyılda çok önemli bir güç kaybı yaşadı. Buradaki güç kaybı göçmenlere bağlandı, Brüksel, AB sebep gösterildi. Şu anda çok pişmanlar.
“Milliyetçilik trendi vardır. Daha sonra memleketler arası uyuşmazlıklar başlar ve bunlar savaşlara evrilir. Bu savaşlar da hayatımıza bir kabus üzere çöker. Ukrayna savaşı, İsrail’in Gazze’deki yıkımı da buna örnek gösterilebilir.
Teknolojideki gelişimin durdurulamayacağını söyleyen Zapatero, “İleri toplumların birbirine olan bağlılığı, dayanışması bizim kıymetlidir. Bu bağlılık milliyetçilik tarafından durdurulamaz. İnsanlığa bağlı olduğumuzu unutmamamız gerekiyor. Tüm bunlar, tekrar yapılandırmamızı ve iş birliğine bağlı. Eşitsizliklerin, şiddetin, güvensizliğin karşısında nasıl durduğumuza bağlı. Şayet gerçek dışı davranırsak, siyasi gerçekleri ve demokrasinin legalliğini inkar edersek, tarihteki kusurlara geri dönmüş oluruz. Bir uyuşmazlık içinde buluruz kendimizi. Milliyetçilik ve kutuplaşma olarak karşımıza çıkacaktır. Cevaplarımızı internetten, yapay zekadan bulamayız. Biz yalnızca karşılıkları insan çeşidinin hassasiyetiyle bulabiliriz. Elbette dijitalin yararları var fakat bizim için ayrışmaya, topluluk fikrinden uzaklaşmasına neden olabilir. Dijital toplumun kişiselliği artıyor” diye konuştu.
Türkiye’nin AB’ye entegrasyonunun en büyük savunusu olduğunu vurgulayan Zapatero, “En çok biz takviye veriyoruz. İspanya, gelişmiş bir ülke. Bu da AB projesi sayesinde mümkün oldu. Ben Türkiye’nin AB içinde olmasını AB için istiyorum. Şayet AB bu vizyoner bakış açısına sahip olabilirse, Avrupa Türkiye üzere bir ülkeyi birliğine dahil edebilirse, medeniyet ve siyaset açısından tamamlanmış ve sağlamlaşmış olur. AB güçlenmiş olur” dedi.
Sürdürülebilirlik, iklim değişikliği üzere bahislerin kendileri için çok değerli pahalar olduğunu anlatan Zapatero, şu sözleri kullandı:
“Bunu ABD ne kadar inkar ederse etsin, burada bir paha olarak karşımıza çıkıyor. Yapay zekaya barışı entegre etmeliyiz. 2025’te büyük hareketler olacak. Ukrayna savaşını bitirmek zorundayız. Türkiye buradaki rolü nedeniyle tebrik ediyorum. Rusya milletlerarası hukuku tanımadı ve bir ülkeyi işgal etti. Binlerce hayat kaybedildi, aileler perişan oldu. Putin’den sonra Rusya Avrupa’nın komşusu olmaya devam edecek. Büyük bir siyaset önleyici bir siyasettir. Önümüzdeki kuşaklar için, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesi elzemdir. Türkiye AB’ye dahil olsaydı mutlaka Ukrayna savaşı olmazdı. AB kendi öz hürmetini da kazanmış olurdu. AB büyük bir istikrar sağlayıcısı olurdu. AB uzun vadeli çalışırsa, kozmik barış kıymetlerine sahip çıkarlarsa, yoksulluğu bitirirlerse, gezegenimize sahip çıkarlarsa ve savaşların karşısında dururlarsa STK’ların da dayanağıyla ufkumuz gelişir. Daha evvel açılmayan alanlar bizim için açılır. Daha kaygılı vakitlerde dahi açıldı. Trump’tan sonra ne olacak, şimdiden çalışmaya başlarsak, bu vizyonu tutturursak başarırız. ABD’de kurumsal, politik bir kriz göreceğiz. Dünyanın geri kalanı olgun bir biçimde hareket etmeli. Karışık bir devir olacak. Barışçıl formda bir ortada olma yüzyılı olmalı. Bunu iş dünyasına dahil etmeliyiz.”
