Parkinson hastaları dikkat: Bunları yemelisiniz?
Parkinson hastalığı ile ilgili bilinmesi gerekenleri Liv Hospital Nöroloji Uzmanı Dr. Hatice Çil anlattı. Parkinson hastalığında sayılara dikkat çeken Dr. Hatice Çil, ”Dünya’da 10 milyon, ülkemizde ise 150 bin kişi parkinson hastası var” dedi.
Parkinson hastalığının nasıl ortaya çıktığını ve belirtilerini aktaran Dr. Çil, ”Parkinson hastalığının motor bulguları beyinde hareketlerimizden sorumlu olan hücrelerin ufak bir kısmının hasara uğraması ve eksilmesi (dejenerasyon) sonucu ortaya çıkar. Bu hücreler bilgileri bir hudut hücresinden başkasına gönderen dopamin ismi verilen kimyasal bir unsur salgılar. Beyinde kâfi dopamin yapılamazsa hareket ve duruş fonksiyonları etkilenerek parkinson hastalığı belirtileri ortaya çıkar. Parkinsonun en temel belirtileri; hareketlerde yavaşlama, hareket yeteneğinin azalması ve titremedir. Hastalık yavaş bir biçimde ilerler. Hastalığın belirtileri, şiddeti ve ilerleme suratı kusurdan hastaya değişkenlik göstermektedir” formunda konuştu.
Dr. Çil, kelamlarına şöyle devam etti: ”Parkinson hastalığı, Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen nörodejeneratif hastalıktır. Yapılan çalışmalar, Parkinson hastalığının erkeklerde bayanlara nazaran biraz daha sık görüldüğünü göstermektedir. Parkinson hastalığının en erken belirtileri koku duyusu kaybı yahut azalması, uyku bozuklukları ve kabızlık, sonraki evrede ise titreme ve hareketlerde yavaşlama üzere motor belirtiler görülmektedir. Parkinson hastalığı tipik olarak orta ve ileri yaşın hastalığı olup, ortalama 60 yaş civarında başlar.
Parkinson hastalığının en kıymetli belirtileri, titreme, hareketlerde yavaşlama, bir yahut daha fazla uzuvda (kol yahut bacak) kasılma, yürürken kolları sallamama, konuşurken mimikler ve jestler üzere hareketlerin kaybı, yavaş-ufak adımlı yahut ayak sürüyerek yürüme, beden duruşunun öne eğik biçim alması, yumuşak ve alçak sesle monoton konuşma, el yazısında küçülme ve yazının sonuna hakikat okunaksız olması, ağızdan salya sızması, yutkunma zahmeti, halsizlik, yorgunluk, ruh hali değişiklikleri, ruhsal çöküntü hali (depresyon), nedensiz külfetler, kabızlık, çok terleme, tansiyon düşmesi, ağrı ve kas spazmlarıdır.
Parkinson hastalığının tedavisine tanıyı takiben ağızdan verilen ilaçlar ile başlanır. Parkinson hastalığı ilerledikçe ağızdan alınan ilaçlar giderek yetersiz kalabilir, daha sık yahut daha yüksek dozlarda alınmaları gerekebilir, bu da yan tesirlerin artmasına yol açabilir. Parkinson hastalığının ameliyat ile tedavisi, uygun hastalarda faydalı olabilir. Yapılan bilimsel çalışmalar, cerrahi tedavi sonrasında hastalık belirtilerinin yüzde 50 ve ilaç ihtiyacının yüzde 80 oranında azalabildiğini göstermiştir. Bu oranlar her hasta için kişisel değişkenlik gösterir. Parkinson hastalığında araştırılan yeni tedavi formülleri ise kök hücre araştırmaları, hücre nakli prosedürleri, gen tedavileri ve büyüme faktörü prosedürleri ile aşı araştırmaları olarak özetlenebilir.
Parkinson hastalarında son yıllarda uygulanan beyin pili tedavisiyle bilhassa titreme ve hareketlerde yavaşlama başta olmak üzere tüm Parkinson semptomlarında besbelli azalma görülmektedir. Ayrıyeten ilaçlara bağlı ortaya çıkan istemsiz hareketler de bu ameliyat sonrası denetim edilebilmektedir.”
Parkinsonun evrelerine değinen Dr. Çil, ”Parkinson aşamalı süren bir hastalıktır. Parkinson’un beş ilerleme safhası vardır denilebilir. Birinci evrede bulgular hafiftir. Mimik ve yürüme bozulmalarını hastanın ailesi fark edebilir. İkinci evrede bulgular iki tarafta da bulunur. Bu evrede duruş ve yürüyüş etkilenmiştir. Üçüncü evrede de hastada istikrar bozukluğu, düşmeler olur. Dördüncü evrede hasta güç da olsa yürür fakat hareketlerde yavaşlama vardır. Hasta tek başına yaşayamaz. Parkinson son evre denilen beşinci evrede ise hasta yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşar. Tüm hastalarda bu evreler görülmeyebilir yahut geçişler bu sırayı takip etmeyebilir” diye konuştu.
Dr. Çil, kelamlarını şöyle sonlandırdı: ”Sebze ve meyvelerden varlıklı, zeytinyağlı yiyecekler tüketilmelidir. Parkinson’da düşme riski olduğu için kemik erimesine karşı dikkatli olunmalıdır. Tedaviyi yapan doktor mutlaka kalsiyum ile D vitamini pahalarını ölçüp ona nazaran bir diyet teklifinde bulunabilir. Peynir, süt, yoğurt tüketimi bu hastalıkta kemik erimesine tedbir için kıymetlidir. E vitamini ile ilgili Parkinson’u yavaşlattığına dair çalışmalar yapılsa da şimdi kesin dengeli bir data yoktur. Lakin antioksidandan varlıklı beslenmek her durumda yararlıdır. Ayrıyeten B12 vitamini beyin işlevleri için kıymetlidir. B6 vitamini de Parkinson için değerli vitaminlerdendir. Birtakım hastalarda yutma meseleleri yaşanabilir.”
