CHP dünyayı ‘görüyor’ ama ‘sokakta’ kalıyor?

Beyaz Saray’ın ‘Ortadoğu Özel Temsilcisi’, birebir vakitte Rusya-Ukrayna müzakerecisi ve hissediliyor ki kısa müddette İran’a da vaziyet edecek

Steve Witkoff

’un, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Lider Trump ortasında gerçekleşen görüşme üzerine kanıları, “istikbal” vadediyor…

Tam şöyle; “Başkan, birkaç gün evvel Erdoğan ile mükemmel bir görüşme yaptı. Ben bu konuşmayı hakikaten ‘dönüşüme’ sebep olacak bir temastı diye tanımlardım”…

Witkoff, görüşmenin hakkının yendiğini düşünüyor; “Bunun nedeni, Yemen, İsrail-Filistin, Rusya-Ukrayna meselelerinin

önde olması”…

Gerçekte ve şaşırtan biçimde Türk basını bu haberi gördü. Hatta evvelce ileri geçenler de oldu. (‘Avrupa İmamoğlu’nun gerisinde neden durmuyor?’, 22/03, Yeni Şafak.) Öne çıkarılamamasının sebebi İmamoğlu vakasıydı…

Artık, “

dönüşüm

’ ne ve nasıl olacak”a bakabiliriz…

***

Önümüzdeki günlerde Türkiye-ABD ilgilerinde dikkate bedel gelişmeler olacak. Dışişleri Bakanı Fidan’ın Amerikalı mevkidaşı Rubio ile buluşması bu baptandır. Hepsini takip edeceğiz fakat şimdilik sıkıntımız bu değil…

Ankara, 3 ana oyuncuyla uyum/kıvam yakalamış durumda ve her biriyle bağımsız ve incelikli ilgi kurabiliyor;

ABD, Rusya, AB+İngiltere

. Harika güçlerin kimileri dahi bu ayrıcalığa sahip değildir…

Detaylandıralım…

Bir

, Amerikan istihbarat ve savunma topluluklarına yakınlığıyla bilinen

RAND Corporation’un raporundan

;

) “NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip olan Türkiye, savunma endüstrisinin süratli ve düşük maliyetli üretim kapasitesi ile bilhassa Ukrayna krizinde oynadığı kritik rol nedeniyle Batı için stratejik bir değere sahip.”

)

NATO, Türkiye’nin bağımsız karar alma eğilimini bir sorun olarak görmek yerine, bunu ‘

Rusya üzere ortak tehditlere karşı kullanılabilecek bir avantaj

’ olarak değerlendirmeli”.

) “

Avrupa Birliği

’nin Türkiye’ye yönelik üyelik perspektifi artık gerçekçi değil ve bu belirsizlik alakalara ziyan veriyor.”

“NATO’nun Türkiye ile münasebetini, AB üyesi olmayan lakin Avrupa ile yakın bağları bulunan

İsviçre

veya

Norveç

benzeri bağımsız bir paydaşlık modeli üzerine kurması daha yararlı.”

) Savunmasını güçlendirme çabası içindeki Avrupa Birliği, savunma endüstrisini geliştirmeye odaklanarak, iç üretime önemli yatırımlar yapmakta, iş birliğinin önündeki mahzurları azaltmakta. İçeride bu yatırımlar değerli olsa da AB tıpkı vakitte, hudutları dışındaki müttefiklerine de yönelmelidir. Bu müttefikler ortasında ihmal edilen değerli bir ortak bulunuyor: Türkiye.”

) “Avrupa başkanları, Türkiye’nin,

arzuladıkları gibi

büsbütün Batılılaşmış bir müttefik olmayacağı gerçeğini kabul etmeli ve

mevcut Türkiye

’yle ilgi kurmalıdır. Paylaşılan çıkarların ideolojik ahengin önüne geçtiği pragmatik münasebet yaklaşımı, en gerçekçi tahlildir.”

G) “Türk dış siyaseti güçlü bir stratejik özerklik isteği tarafından şekilleniyor.

Bu durum, NATO başkanları açısından zorlayıcı olsa da, Ankara’nın asla Rusya’nın kuklası olmayacağı manasına geliyor. Türkiye’yi NATO çizgisine zorlamak yerine, NATO başkanları

Türk bağımsızlığının Batı amaçlarıyla örtüştüğü alanları

(Karadeniz ve Suriye kastediliyor) belirlemelidir.”

İki

, Amerikan iç siyasetini ve küresel eğilimleri incelikli izah eden ‘Politico’;

“ABD’de Trump idaresinin dönüşü ve Türkiye’nin stratejik ehemmiyetinin artması üzere memleketler arası faktörler iktidardaki AKP’ye cüret verdi.”

Global seviyede, Trump’ın ABD başkanlığına dönüşü, dünya genelindeki otoriter başkanların kendilerini daha güçlü hissettiği bir ortam yarattı. ABD’nin insan hakları yerine

jeopolitik çıkarları önceleyerek

Türkiye’ye karşı önemli duruş sergilemeyeceği açıkça görülüyor.”

Şunu da ekleyelim; Batı’dan İmamoğlu olayına gelen cılız tenkitlerin, medya yahut politikler fark etmez, ‘kaynak kodu’ daima akılda tutulmalı. Hepsi Bidencı’dır. ‘Eski dünya’ diye okunur…

Şimdi; her iki yayın organının da

aidiyetleri

vardır. Gerçekten Politico’daki yazı bir CHP milletvekili eliyle kaleme alınmıştır. Türk iç siyasetine ait yorumları açık taraftır…

Yine de, her ikisi de global jeopolitikteki değişimi hissediyorlar. Vurgulamak istediğimiz odur. “Onlar bile” diyoruz. ‘Anlıyorlar’ demiyorum, ‘çözüm önerilerinden’ yeniden “eski metotlara/alışkanlıklara” sadık kaldıkları görülüyor.

Hem yeni dünyayı görüp hem ‘sokağa davet etmenin’ Ekrem İmamoğlu’nun siyasi mevtasının üzerinde dans etmek olduğunu görmüyorlar.

Yapacak bir şey yok…

***

Trump’ın dünyaya taşıdığı dönüşüm, herkesi tıpkı kulvara çekme/itme potansiyeli, iki ülke bağları açısından meyyit geçen Biden devrini “hazırlıkla” geçiren Türkiye’yi oldukça avantajlı bir “çıkış” noktasına getirdi. Zira, Rusya-ABD yakınlaşmasının işleri zorlaştıracağı üzerine düşünceliydik…

Batı, Suriye’deki değişimle birlikte Ortadoğu güvenliğinde

İran

nüfuzunun dengelenmesinde Türkiye’nin iş birliğine muhtaçlık duyuyor. Terör örgütünün rütbesinin sökülmesi, ‘kart’ metaforunu seven Trump idaresinin Ankara’nın elini rahatlatma siyaseti olarak da düşünülebilir. Emsal örüntü

Rusya

bağlamında da gözleniyor. Avrupa güvenliğinde rolünü sürdürmekte isteksiz Washington, Türkiye’nin katkı vermesine itirazı yok.

İngiltere

de tıpkı çizgide. Olağan bu, onların bakışı. Yeniden de Ankara’nın hareket alanını genişletip, çeşitlendiriyor…

Altı evvelce ve birinci sefer burada çizilmişti; Ankara-Trump alakalarının geçmişi ve derinliği! Trump daha seçilmeden gelişen bir senkron ve ritim hissediliyor. Muvaffakiyettir. Yalnız, ne kadar teferruatlıdır şimdi bilmiyoruz.

Nihayet

İsrail

dosyası; Trump idaresinin Türkiye-İsrail bağlarındaki gerilim hakkında sessizliği enteresan değil mi? Hele İsrail basını üzerinde tepinirken? Netanyahu, Suriye’deki Türk tesiri üzerine ulusal güvenlik toplantısı düzenlerken?

Belki İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar’a kulak vermeliyiz; “Türkiye ile Suriye’de yahut öteki bir yerde karşı karşıya gelmek istemiyoruz.”

CHP dünyayı ‘görüyor’ ama ‘sokakta’ kalıyor?

Bunlarda İlginizi Çekebilir