Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi, Pladis ve GODIVA Yönetim Kurulu Lideri Murat Ülker’in, Kale Grubu Başkanı ve CEO’su Zeynep Bodur Okyay ile röportajı ferdî internet sitesinde büyük ilgi çekti. İşte Murat Ülker’in o röportajı…

Sayıları azalan kimi arkadaşlarım var, yaşları benden epey ileri; incitmeden şöyle açıklayayım: O sayınlar baba yadigarı bana, yani babamın arkadaşları. Ne keyifli bana hala hayatta olanları ile babamı anar, avunuruz.

Peygamberimizin bir kelamına istinaden babam vefat ettiğinde çocuklarımı alıp onları ziyarete götürmüştüm; dedelerinin arkadaşları ile tanışıklıklarımızı sürdürsünler diye…

İbrahim Bodur bey ile babamlar pek uygun dosttular. Kızı Zeynep hanımla tıpkı mahallenin çocuklarıydık. Her ne kadar tanışıklığımız daha çok aile içinde duyduklarımızdan kaynaklansa da birbirimizle gıyaben evvelden tanışırız. Ben İbrahim amcayı ebediyen bir baba dostu, farklılıkları ile kendini muhakkak etmiş bir sayın zat, örnek aldığım bir şahsiyet olarak görmüşümdür. Özellikle babamdan farklı düşünüş ve davranışları benim için ufuk açıcı olmuştur.

Bizim bir köyümüzün bile olmadığı ki bugün dahi Aluşta işgal altındadır ve babamın köyü Küçük Lambat’ta iz kalmamıştır, İbrahim amcanın Çanakkale’nin Çan ilçesinden olup, yöre insanını ortak ederek bir nevi ortak özel teşebbüsün, sermayenin tabana yayılışının yurdumuzda birinci örneklerini inşasını çok değerli bulmuşumdur. Ayrıyeten halk için, haktan yana hali da çok öğreticidir.

Kim bilir, tahminen babamla işleri ve mizaçlarının farklı ve lakin rotalarının benzerliği buradan kaynaklanmaktadır.

Zeynep hanımın merhum İbrahim Bodur amcamızın kerime-i muhteremeleri(*) olarak babasının işini başarması ve Türk iş muhitinin saygın ve seçkin bir üyesi olmasının yanında, ailenin sağlam bir direği olması Anadolu’muzun iş bayanlarına güzide bir örnek ve pederlerinin gönüllerine ferahlık olmaktadır.

İşte bugünkü konuğumuz Kale Grubu Başkanı ve CEO’su ZEYNEP BODUR OKYAY, maksadım gençlere örnek ömrünün işe ve aileye ilişkin seçkin konularına bir nebze de olsa ışık tutarak gençlere rehberliktir. Umarım faydalanırsınız. Zeynep Hanım’ın söylediklerinden birtakım başlıklar şöyle:

-Babam hayatını Anadolu’nun endüstrileşmesine vakfetti, benim de bundan farklı bir yol tutmam pek mümkün değildi.

-Sanayileşmeden kalkınmanın olmayacağını işiterek büyüdüm.

-Ailemizde kız, erkek çocuk diye ayrımcı bir bakış açısı yoktu.

-Tecrübeler hatta hayal kırıklıklarının da bugüne gelmemde büyük hissesi var.

-İtalyan Lisesine kendi isteğimle ve biraz da babamla aykırı düşerek girdim.

-Kalebodur Seramik Budur, sloganı bizim hayatımızın her daim ayrılmaz bir kesimi olmuştur.

-Hem köklerinize bağlı kalabilir hem de yeniliğe açık olabilirsiniz.

-Sanatı desteklemek, topluma bırakılacak en bedelli miraslardan.

– Girişimcilik, sırf kişisel çıkar odaklı olmamalıdır.

– Genele uyup şikayet etmek yerine tahlil bulmaya odaklanmalısınız.

– Mış üzere yapmayı yani sorumluluktan kaçmayı hiç sevmem.

– Hayatın gerçekliği, bize okulda öğretilenden çok daha farklı.

– Lezzetli aşure yaparım, içine neyi ne vakit katacağını bilmek değerli.

– Kolay bir anne değilim. Disiplin ve aşikâr bedeller konusunda katıyım.

(*) Kerime-i sayına: (Osmanlı Dönemi) saygın kız evlat, seçkin, değerli, kendine hürmet duyulan ikram edilmiş kimse.

Çağımızın örnek bir bayan teşebbüsçü, endüstrici bayanı olan Zeynep Bodur, açıklamaları ile değerlendirdiğimizde aslında düşündüklerini hayatı, etrafı ve ülkesi için uygulayan bir asri filozof. Fakat tıpkı vakitte toplumsal ömürde faal yer alan, ailesine ve bedellerine bağlı, sanatsever, filantropist ve hatta yemek yapan bir annedir.

Grubumuzun Kurucusu, merhum babam İbrahim Bodur, 1957 yılında şimdi 27 yaşındayken, Anadolu’nun o günün kurallarında ülkenin alt yapı insan kaynağı zorluklarına karşın Anadolu’nun kalkınması ile ülkemizin kalkınacağına ve bu nedenle de herkesin doğduğu ve köklerinin olduğu beldelere yatırım yapmasına gönülden inanmış bu nedenle de Çanakkale’nin Çan ilçesinde, Türkiye’nin birinci seramik fabrikasını kurmuş; ‘Önce insan’ ve ‘sosyal doku’ diyerek kimseyi toprağından koparmadan, doğduğu yerde doyması için sanayi mayasını Anadolu’da tutturmayı amaçlamış ve başarmış bir teşebbüsçüydü.

O, benim kanaatimce bir misyon insanıydı. Kıymetlerinden kopmadan ve taviz vermeden bilime, teknolojik gelişmeye ve araştırmaya da her daim değer veren, hülasa her şeyi yerli yerinde pahalandıran insandı. Onun davası, Anadolu’nun endüstrileşmesi, Türkiye’nin refaha erişmesiydi. Bu nedenle de hayatını Anadolu’nun endüstrileşmesine vakfetti.

Böyle bir babanın evladı olarak, benim de bundan başka bir yol tutmam pek mümkün değildi. Kendimi hatırladığım birinci yaşlarımdan itibaren daima üretim ortamının içinde bulundum. Üretimin Türkiye’nin bir numaralı sorunu olduğunu ve endüstrileşmeden kalkınmanın olmayacağını işiterek büyüdüm. Oyunlarımı bile fabrikanın içinde, bahçesinde oynardım. Mühendis olma hayali bile o devasa iş makinelerinin üzerinde oyun oynarken birinci sefer aklıma düştü. Girişimciliğin, sanayicilik kodlarının DNA’mızda yer aldığını ve bunun bir mukadderat olduğunu düşünürüm hep….

Evet Zeynep hanım, ne kadar benzeri geçmiş çocukluğumuz, çok çalışan babaların çocukları olarak…

Zeynep Bodur bize ailenin tek kız çocuğu olmasının nasıl düzgün bir şey olduğunu aktarıyor.

Evet, ben ailemin tek çocuğuyum. Kız evladım. Lakin bizim ailemizde kız, erkek çocuk diye ayrımcı bir bakış açısı yoktu. Zati bayanların da ailede kelam sahibi ve güçlü olduğu bir ailemiz var. Merhum babaannem de öyleydi, annem de o denli. Babamın çok başarılı bir teşebbüsçü olmasının arkasında bu iki güçlü bayanın katkısının çok büyük olduğunu düşünüyorum. Merhum babam tahminen de toplumun kodlarından etkilenerek bana daima “Sen hem kızım hem oğlumsun” diyerek cinsiyet eşitsizliğinin o günün iş dünyasında da hakikat olmadığını söz etmek isterdi.

Babam, bana bilerek bir mentorluk yapmamış olsa da sürekli gerçek bir rol model olmayı önceliklediğini hayatımda daima hissetmişimdir. Onun iş hayatındaki tavrı, çalışma prensipleri ve tecrübelerini gözlemlemek benim öğrenmem için hem çok kıymetliydi hem de bir unsur niteliğindeydi. Bu sayede iş dünyasına birinci adımımı atarken, merhum babam sayesinde sağlam bir temel üzerinde durduğumu düşünürüm. Dediğim üzere çok küçük yaşlardan itibaren daima onun dizinin tabanında ve birlikte çalışıp ürettiği insanların aileleri ile büyük bir aile üzere yaşadım oynadım ve paylaşmayı o ortamda öğrendim. Yaşım ilerleyince babam beni toplantılara götürmeye başladı, daha formal ve yapılandırılmış ortamlarda bulunma imkanım oldu. Babamın iş arkadaşlarını ve dostlarını yakından tanıdım. İş hayatının nasıl yapılandırıldığını ve inceliklerini öğrenmeye başladım. Elbette o gün öğrendiklerimin, tercihlerime, çalışma hayatıma, bugünüme tesiri ve katkısı büyük olmuştur.

İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliğini bitirip Amerika’da eğitimimi sürdürüp Harvard’taki programdan mezun olup Türkiye’ye döndüğümde birinci olarak 1992’de Çanakkale Seramik Fabrikaları’nın üretim ünitelerinde yönetici adayı olarak çalışmaya başladım. İTÜ’de mühendislik eğitiminin akabinde Amerika’da eğitim alıp Türkiye’ye dönünce her genç üzere benim de hayallerim, hedeflerim, hayata geçirmek istediğim projelerim vardı. Aklımdaki planları, hayalleri etrafımdaki bireylere ve babama anlattım. Bunları hayata geçirmek her vakit mümkün olmadı ve çok gayret etmem gerekti. Sonra baktım olmuyor, kendi kendime inisiyatif almaya başladım. Birçok dönüşüm-değişim projesi başlattım, kimileri hakikaten başarısız oldu! Ancak hepsinden bir şey öğrendim, bu deneyimlerin hatta hayal kırıklıklarının da bugüne gelmemde büyük hissesi var.

Rahmetli babam bana sıkıntısı ki: “Hak verilmez, alınır”. Uğraşarak elde etmem tarafında çok ısrarcı oldu. Ben pek vazgeçmeyi sevmem. Her vakit gayret etmeyi tercih etmişimdir.

Hayret ben de çok duymuşumdur bunu babam Sabri beyefendiden.

İbrahim Bey’in muvaffakiyetindeki en değerli faktör bence manevi bedellerine sahip çıkması kültürüne yabancılaşmaması ve mahallî ile küreseli dengeleyebilmesidir. Yani batının analitik yaklaşımı ile doğunun manevi ve bütünsel bakışının kesişmesini sağlayabilmek, insanın ömrünün ötesine geçmek yani uzun vadeli bir bakış açısına sahip olmak ve olumlu bakarak müspet niyet ile harmanlanmış bu topraklara mahsus Anadolu “hoşgörü” geleneğine sahip olması onu farklılaştırmıştır. Bu türlü bir bakış açısına sahip olunca artı paha üretme ve bunun için sorumluluk üstlenmeye dayanan bir ömür ve idare sergileyebilmiştir. Bana ve etrafına da bu manada yanlışsız rol model olabilmiştir. Naçizane onun müsaadeden gidebilmeyi kıymetlerini müdafaayı evvel evladı olarak görevim sonra da kendim için misyon edinmeyi her daim istek ettim. Şayet başarabilirsem çok keyifli olurum.

Beni merhum babamda en çok etkileyen konu, emel ve manaya dayalı ve bir gayeye odaklı, azimle iş görme anlayışıdır. Bunu da her daim sevgi temelli bir yaklaşımla söyleyerek değil yaparak, rol model olarak gerçekleştirmiş olmasıdır. İş dünyasında gerçek bir aile olmak işin tabiatı gereği çok mümkün olmasa da o her bir çalışana ailenin bir üyesi olarak yaklaşmayı düstur edinmiştir. Her vakit mümkün olduğunca da buna uygun bir idare siyasetini hayata geçirirken yapmayı dilek ettiği, tüm çalışanların ortak bir mana ve pahalar sisteminde buluşturmak olmuştur. Onların muvaffakiyetlerini özendirici, özel olma hissini güçlendiren; birlikte üretmeyi, birlikte eğlenmeyi, birlikte kutlamayı, sevinçte ve üzüntüde birlikte olmayı gösteren bir yaklaşım sergilemiştir. Merhum babam şirkete, iş ortaklarına hizmet eden, gelişmelerini sağlayan liderlik üslubuyla da topluma hizmet edebilmiştir. Babam bugün de yoluma ışık tutmaya devam ediyor. Ben de mümkün olduğu kadar bu temel üzerine gitmeyi benimsedim ve onun bu görüşü ve bedelleri üzerine misyonumuzu inşa ederek, Kümemizin büyümesini sağlamaya çalışırken olağan ki vaktin ruhunu da es geçmemeye uğraş ederek, tıpkı vakitte değişen dünyaya ahenk sağlamak için, babamın hayallerini günümüz şartlarına uyarlamaya ihtimam gösteriyorum.

Ben eğitim hayatımda aslında çok defa babamla karşıt düştüm. Birincisi ise ilkokul sonrası okuyacağım ortaokul ve lise için oldu. Ben İtalyan Lisesine kendi isteğimle ve biraz da babamla zıt düşerek girdim. Babam benim -kendisi gibi- bir Amerikan okulunda okumamı, İngilizce tabanlı bir eğitim almamı istiyordu. Bense İtalyancanın fonetiğini sevdiğim ve kadim İtalyan kültürünü babamın iş seyahatlerine katılarak gözlemlediğim için tercihimi İtalyan Lisesinden yana kullandım.

İtalyan kültürü, estetiğe, sanata, uygun yaşamaya ve beşere odaklanmasıyla benim için her vakit ilham verici oldu. Hem tarihî zenginlik hem de çağdaş tasarımı rekabet ögesi olarak istikrarlı bir halde kullanarak harmanlayan bu kültür, ömür kalitesini yüceltirken tıpkı vakitte sade hoşluklara de bedel veriyor. Benim için tahminen de bu okulda okumak, yalnızca bir lisanı öğrenmekten öteydi; İtalyan tarihini, sanatını ve ömür stilini anlamayı öğrendim. Bu, İngilizceyi her vakit öğrenebileceğimi lakin sonradan kolay öğrenmeyeceğimi düşündüğüm İtalyan lisanı de aslında sonradan benim için çok boyutlu bir dünya görüşü geliştirmemde iş hayatında giderek artan İtalya ile olan bağlantılarımda kıymetli bir rol oynadı.

Harvard Üniversitesi’nde lisansüstü yönetici yetiştirme programından mezun olup Türkiye’ye döndükten sonra, babamın tecrübeleri ve öğretileri rehberliğinde birinci olarak 1992-1993 yılları ortasında Çanakkale Seramik Fabrikaları’nın üretim ünitelerinde yönetici adayı olarak çeşitli misyonlar üstlendim. 1995 yılında Kale Grubu’nun Pazarlama Şirketleri İcra Kurulu Üyeliği ve Başkanlığı’na atandım. 2007 yılından bu yana da Kale Grubu Başkanı ve CEO’su olarak vazifemi sürdürüyorum.

Babamın liderlik anlayışı, benim idare ideolojimin temelini oluşturdu. O, endüstrileşmenin yalnızca ekonomik büyüme değil, tıpkı vakitte toplumsal kalkınma için de bir araç olduğuna inanırdı. Yatırımlarını her vakit doğduğu topraklara yaparak mahallî kalkınmayı desteklemeyi ve insanlara iş imkânları sağlamayı öncelik haline getirdi. Bu vizyon, benim de sorumlu ve hassas bir liderlik anlayışı geliştirmeme vesile oldu.

Kale Grubu’nun dönüşüm gücünün arkasında, babamın yenilikçi ve insan odaklı idare anlayışı yatıyor. Bu anlayış, benim liderliğimde Kale Grubu’nun daima dönüşüm ve gelişim gösteren bir yapı kurmasını sağladı.

En başta olağan ki merhum babam İbrahim Bodur. Ben gözü kara bir girişimcinin, bir değişim öncüsünün kızıyım. Babam, Anadolu’da kalkınmanın önünü açan bir vizyoner, lokal pahaları global vizyonuyla harmanlayan yavuz bir teşebbüsçü, Türkiye’nin değişim öncülerinden biriydi. Her vakit ona layık bir evlat olmaya uğraş ettim. Babam bana hiçbir vakit şunu yap demedi. Lakin ben babamdan gördüğümü benimsedim ve yapmaya devam ettim. İşi sevmemi isterdi. Ben de sevdim işi. İşin içinde büyüdüm.

Babamdan devraldığım en büyük miras, onun pahaları. Babam “Sizi siz yapan öz değerlerinize sahip çıkın. Zira onlar sizi bir ağacın kökleri üzere ayakta tutacaktır.” kaygısı. Biz de onun müsaadeden tıpkı inanç ve tutkuyla işimizi sürdürüyoruz. Artık ben de oğluma sıklıkla bunu öğütlüyorum. Bizden sonraki kuşak öz kıymetlerimize sahip çıkacak ki, büyüklerimizin attığı temeller sağlam kalsın, daha güzel bir geleceğimiz olsun.

Mutlaka babamın yanı sıra gerek iş dünyasındaki büyüklerimden gerekse okuldaki hocalarımdan beni etkileyen, fikirlerimin gelişmesini sağlayan pek çok isim var.

Rahmetli babamın Çanakkale Seramik Fabrikasını kurduğu 1950’li yıllarda seramik bölümü küçük ölçekli üretimlerle sonluydu. Üretim daha çok el işçiliğine dayanıyordu. 1970’lerdeki endüstrileşmeye atılımıyla seramik bölümü de çağdaşlaşmaya başladı. Üretimde çağdaş makineler ve otomasyon kullanılmaya başlandı. 1990’larda bizim ve sizin üzere öncü şirketler dünyaya açılıp evvel iş birlikleri ile yola çıkarak sonrasında ise milletlerarası pazarlarda tanınan markalar haline geldiler. 2000’lerle birlikte hayatımıza Ar-Ge yatırımları girmeye başladı. Hakikaten biz de 2012 yılında Kaleseramik ARGE Merkezi’ni kurarak o güne kadar bu manada yaptığımız tüm çalışmaları Merkez bünyesinde pozisyonlandırdık. Son yıllarda dalımız dijitalleşme ve tasarım odaklı bir gelişme trendi sergiliyor. Türkiye, bugün dünyanın ve Avrupa’nın en büyük seramik üreticileri ortasında. 100’den fazla ülkeye seramik eserleri ihraç ediyoruz. 1950’lerden bugüne gelen süreçte seramik dalının yerli katma pahası en yüksek dallardan biri olması hasebiyle Türkiye’nin kalkınma öyküsünün çok kıymetli bir modülü olduğunu söyleyebiliriz.

Kalebodur, inşaat dalında bir esere ismini vermiş, jenerik bir haline gelmiş bir markadır. Bu algının bugün de hala canlılığını koruyor olması ve o periyot yayınlanan bağlantı araçları ile bugün üzerinden 67 yıl geçmesine karşın, ‘Kalebodur Seramik Budur’ sloganı bizim hayatımızın her daim ayrılmaz bir kesimi olmuştur. Bu nedenle de bölümümüze kıymetli bir jenerik isim kazandırmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Vakit zaman bu mevzuda beğenilen anekdotlar da yaşanmıştır. O periyotlarda rakiplerimizden kimileri “biz de Kalebodur üretiyoruz” diyerek telaffuzlarda bulunmuşlardır. Benim fikrime nazaran, bu sloganın gücü aslında markanın ne kadar topluma dokunduğunun bir göstergesi keza İbrahim Bodur’un da kişiliğinin toplum üzerinde oluşturduğu olumlu izlenim, kabul ve teveccühün bir göstergesidir. Bunu ben bir miras olarak görüyorum ve bu nedenle de kıymet odaklı idare modelini benimseyerek bu manevi mirasa da sahip çıkmaya, bu itimada layık olmaya her yaptığımız yeni iş ve teşebbüste dikkatli olmaya ihtimam gösteriyorum.

Ben bir ritüel insanıyım. Ailemde bunu gördüm. Ben her vakit büyük sofralar etrafında paylaşımlar ve sohbetler içinde büyüdüm. Bu benim için bir hayat üslubu oldu. Ritüeller, gelenekler temelde bir ortaya gelme, bağ kurma ve mana arama muhtaçlığını karşılıyor.

Seramik Bayramı bizim için yalnızca bir gelenek değil, tıpkı vakitte bir paha. Türkiye’de birinci defa bir şirketin bir bayram ilan ettiğini ve bu bayramın bizden çok bölge halkı tarafından sahiplenildiğini görmek, bizim için gurur verici. Her yıl bu bayramdaki merasimlerde, sünnetlerde, yöre halkının ağır ilgisini ve onların bunu bir bayram olarak benimsemesini izlemek, geleneklerin beşerler ortasındaki güçlü bağlarını görmemizi sağlıyor. Seramik Bayramı, bölge halkıyla bir ortada kutlanan, köklere bağlılıkla yenilik ortasında bir köprü oluşturan eşsiz bir ritüel. Bizimki bir bayram; yalnızca çalışanlarımız ve paydaşlarımızla değil, tüm bölge halkıyla paylaştığımız, onların da içselleştirdiği bir gelenek. Bu da onu daha özel ve manalı kılıyor.

Hem köklerinize bağlı kalabilir hem de yeniliğe açık olabilirsiniz. Bence asıl problem bunu başarmaktır ve bunlar birbirini dışlayan tanımlar yahut tez/anti-tez değil, tam bilakis birbirini besleyen ögelerdir. Klasik pahaları korurken birebir vakitte değişen dünyanın gerektirdiği yenilikleri de benimsemenin, bilhassa de dejenere olmamaya azami uğraş göstererek, her daim mümkün olduğuna inanırım. Bu istikrar, yalnızca bir şirket kültürü değil, birebir vakitte bir hayat biçimi ve bir vizyon meselesidir.

Zeynep hanım bence bu tam da bizim MEMNUN ET MEMNUN OL ideolojimize benziyor. Çünkü yüzü aşkın milletten çalışanımızla globalde birlikte hareket etmek, motivasyon için bu misyona gereksinim duyuyoruz.

Yurdumuzun her köşesi birbirinden pahalı. Biz hasbelkader Çanakkale’de doğduğumuz, Çanakkaleli olduğumuz için mahallî kalkınma ateşini burada yakmış babam. Lakin alışılmış bugün yurdumuzun dört bir yanında yatırımlarımız, çalışanlarımız var.

Ben merhum babamın kendine mahsus bir kalkınma modeli oluşturduğuna inanıyorum. Bu iklim içinde büyüdüğümden her vakit değişimin yerelde başladığına, kırsal kalkınmanın değerine yürekten inanıyorum. Lokal kalkınma bir kez insanların “doğduğu yerde doymasını sağlamak” için çok kıymetli bir araç. Mahallî kalkınma “sorundan değil sorumluluktan beslenmeyi” düstur edinmeyi gerekli kılan bir zihinsel model geliştirmeyi teşvik eden bir bakış açısıdır. Yerelde üretim ve istihdamı desteklemek yoluyla “fırsat eşitliğini” yakalamayı hedef edinerek bu sayede gelirlerin daha eşit dağılmasını, göçün engellenmesini, aile bağlarının kopmasını engellemeyi mümkün kılan ve bölgede sürdürülebilir bir nüfus yapısının korunmasını sağlayabilirsiniz. Nihayetinde lokal kalkınmanın yalnızca bölgesel değil, bütünsel kalkınmanın da temel taşlarından biri olduğuna kuvvetle inanıyorum.

Bu saydığınız teşebbüslerimizin her biri mahallî kalkınmanın farklı bir ayağında tesir yaratmak fikrinden neşet buluyor. Yalnızca fikri var etmek değil ona uygun hakikat örnekleri yaratmanın topluma örnek olmanın da misyonumuz olduğuna inanıyorum.

Kaleseramik Vakfı 35 yıldan beri değişen dünyanın şartlarına ahenk sağlamak üzere toplumsal dönüşümü destekleyici çalışmalar gerçekleştiriyor. Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sunmak gayesiyle gençlik programları, toplumsal girişimcilik programları, fırsat eşitliğine vurgu yapan projeler ve mesleksel eğitim programları, tasarım odaklı sanat münasebetini destekleyen çok katmanlı projeler yürütüyor. Değişen dünyaya ayak uydurmayı destekleyen, gençlerin yenilikçi fikir ve tahliller üretmek yetenekleri, dinamizmleri, toplumsal hususlardaki hassas yaklaşımlarını destekleyen programları ön plana çıkarıyoruz.

Ben kalkınmanın kadınıyla erkeğiyle bir bütün olduğunu düşünüyorum. Tarihimizde de bunun örnekleri mevcut. Nevruz Köyü Bayanları Kooperatifi bunun bir yansıması. Merhum babamın dünyaya geldiği Çanakkale’nin Nevruz Köyünün özverili ve çok da mahir bayanları var. 6 yıl evvel bizim de cesaretlendirmemizle kendi kooperatiflerini kurmaları için takviye verdik. Onların gelişmesi ve farkındalıklarını artırmak için bir yandan şahsî gelişimlerine yatırım yaparken, mentor menti programı tasarımı çerçevesinde danışacakları bir ekosistemi oluşturarak bir yandan da yaptıkları işi daha profesyonel boyuta taşımalarını, markalaşma yolunda yol kat etmelerini sağladık. Çeşitli yeterli örnekler ile onları bir ortaya getirerek esinlenmelerini ve öğrenmeyi deneyimlenerek başarmalarını sağladık. Orada da bedeller üzerine bir telaffuz geliştirmelerini mümkün kıldık. Böylece, evvel Türkiye pazarına, daha sonra yurt dışı pazarlara açıldılar. Takipçileri oldu. Her türlü davet edildikleri platformda kendilerini ve yaptıkları işi, dolayısı ile gayelerini hakikat söz edebilmelerini teşvik ettik. Formal eğitimler ile de destekledik. Onların içinde zati büyük bir üretim ateşi vardı, bize yalnızca birinci kıvılcımı yakmak düştü. Aslında gerisi geldi.

Mavruz ise çok farklı bir model. Sürdürülebilir tarım ve döngüsel iktisat prensiplerine dayalı bir toplumsal teşebbüs. Bayan istihdamını güçlendirmek, etrafa saygılı bir üretim modeli geliştirmek ve mahallî kalkınmayı teşvik etmek temel amaçlarımız ortasında. İzlenebilirlik teknolojileriyle üretim süreçlerimizi şeffaf hale getiriyoruz. Örneğin, salkım domates üretiminde B2B modeliyle, renkli cherry domateslerde ise B2C modeliyle çalışıyoruz. Pak tarım sertifikamız sayesinde ulusal ve memleketler arası tanınırlığa sahibiz.

Sanayinin yanında Mavruz’da Türkiye’nin en çevreci ve doğal domatesi üretiliyor. Türkiye’nin fabrika baca atığındaki gücün kullanılmasıyla ısıtılan birinci çağdaş serası. Topraksız tarım yapılıyor. Çalışanlarımızın yüzde 95’i bayan. Mavruz ile, bayan istihdamını teşvik eden hem ekonomik sürdürülebilirliği hem de çevresel ve toplumsal faydayı bir ortaya getiren bir model kurduk.

Mavruz’un lokal kalkınmayı daha fazla desteklemesi, inovasyon projeleriyle kesime liderlik etmesi ve izlenebilirlik konusundaki öncülüğünü sürdürmesi en büyük amaçlarımız ortasında. Ayrıyeten yan eser geliştirmek, sera atıklarını pahalandırmak ve kalite odaklı pazarlama stratejileriyle memleketler arası tanınırlığımızı artırmayı planlıyoruz.

Eğer Türkiye’nin topyekûn bir kalkınma hareketi gerçekleştirebilmesini istiyorsak her bölgenin kendine mahsus doğal, kültürel ve insani kaynaklarını devreye sokmak zorundayız.

Bölgesel iktisadın canlanması hem kent ile kırsal ortasındaki istikrarın sağlanması hem de bugün önemli problemlere yol açan köyden kente göçün aksine dönmesi için çok değerli.

11-Peki, Kale Tasarım ve Sanat Merkezi (KTSM) fikri nasıl ortaya çıktı? Siz ferdi olarak da tasarım ve sanatla ilgili misiniz? KTSM çalışmalarından bahsedebilir misiniz?

Tasarım, mimari ve sanat ferdi hayatları ve toplumsal yapıyı derinlemesine etkileyerek geleceğin dünyasını değerli ölçüde şekillendiriyor. Bu iki alanın, teknolojinin ilerlemesi ve dijitalleşmenin sürat kazanmasıyla yeni bir boyut kazanarak daha kapsayıcı, sürdürülebilir ve yenilikçi tahliller sunacağını düşünüyorum. Bu bakış açısıyla Kale Kümesi olarak tasarım ve sanatla olan bağımız çok eskiye dayanıyor. Sanat bizim için yalnızca bir estetik tecrübe değil, birebir vakitte bir sorumluluk. Sanatı desteklemenin, topluma bırakılacak en bedelli miraslardan biri olduğunu düşünüyorum.

Rahmetli babam 1957 yılında, Kaleseramik’in kuruluş çalışmalarını yaptığı günlerde İstanbul Tatbiki Hoş Sanatlar Yüksekokulu’nun kurucularından Hakkı İzzet’le tanışarak onun önerdiği öğrencileri işe almış. Öğrenciler seramiğin tekniğinin yanı sıra sanat istikametini de bilenler ortasından seçilmiş.

Çan’daki fabrikamız bir yandan seri üretime geçerken açılan Kaleseramik Sanat Atölyesi’nde yıllar içinde periyodunun en ünlü seramik sanatkarları ağırlanmış. Sanatkarları Türkiye’nin değerli torna ustaları ve seramik zanaatkarlarıyla bir ortaya getiren çalıştaylar düzenlenmiş. Bilhassa seramik bizim için hem bir yapı gereci hem de bir sanat koludur.

1997-2007 ortasında ise Milletlerarası Seramik Sempozyumu düzenlenerek farklı ülkelerden ve Türkiye’den sanatçı ve öğrencilerin buluşması sağladık.

Kale Tasarım ve Sanat Merkezi (KTSM), sanat ve dizaynla olan bağımızın günümüzdeki temsilcisi. KTSM’nin bulunduğu bina, Kale Grubu’nun İstanbul’daki birinci genel merkezi. 1969-1986 yılları ortasında şirket merkezi olarak kullanıldı. Lakin daha o günlerde binanın giriş katı, seramik sanatkarlarının yapıtlarının sergilendiği bir sanat galerisi idi. Karaköy binasında başlatılan sanat galerisi uygulaması, Levent binamız da dahil pek çok noktamızda devam etti.

Ben geleneklerine bağlı bir beşerim ve yeri çok önemserim. Bu nedenle yerleri yaşatmaya büyük kıymet veriyorum. Karaköy binamızı dönüştürdüğümüz KTSM ile de yalnızca fizikî yapıyı korumakla kalmadık, tıpkı vakitte bizim için çok değerli olan o yerin tarihini, orada yaşanan anıları ve toplumsal bedelini de yaşatmayı amaçladık.

Özgün işlerin, yaratıcı ve ilham veren çalışmaların içinde olmayı ve buna istekli kişi ve toplulukları cesaretlendirmeyi kendimize vazife biliyoruz. Türkiye’nin geleceğinde yeni muvaffakiyet kıssalarını bu biçimde yazabileceğimize inanıyorum.

Bu motivasyonla hayata geçirdiğimiz KTSM’nin bilginin paylaşıldığı, özgürce fikirlerin ve yenilikçi niyetin filizlendiği interdisipliner bir adres olmasını dilek ediyorum. Yalnızca bulunduğumuz Karaköy’ün bile çok büyük, kültür, sanat ve yaratıcı sanayi birikimi var.

Biz de kentimizdeki, ülkemizdeki bu birikimi ortaya çıkarmak, yepisyeni fikri olana, hayal kuranlara ilham vermek, yürek yaratmak için bir yer tasarlamak istedik. Bunu yerle bütünleştirmek ve bir kimlik vermek istesek de aslında bunu yaptığımız her işe fikre indirgeyerek bir manada da mekansızlaştırma isteğimiz da devam ediyor

Sanattan mimariye, dizayndan seramiğe pek çok farklı disiplinde stantlara, atölyelere, söyleşilere konut sahipliği yapıyoruz. KTSM’yi disiplinler ortası çalışmanın teşvik edildiği tesir odaklı toplumsal yatırımların kuluçka merkezi haline getirmeyi amaçlıyoruz

Benim ailem talihim oldu ve ben bu türlü bir sorun yaşamadım. Ülkemizde yerleşik kültür nedeniyle bu türlü bir sorun var. Bayanların iş hayatına girişinde, ona biçilen toplumsal rol nedeniyle pek çok bariyer kelam konusu. Meslek gelişiminde öteki maniler devreye giriyor. Meğer biliyoruz ki, bir toplumda bayan ne kadar aktif ve üretken ise toplum o kadar gelişmiştir. Türkiye’nin en değerli büyüme kısıtlarından biri, bayanımızın iş hayatına istediğimiz oranda girememiş olması. Sanayi için ehemmiyet taşıyan mühendislik üzere mesleklere daha çok genç kızlarımızın ilgisini çeksin, uygun eğitim alıp sanayiciliğe özensin istiyorum. Maddelerimiz, iş hayatında cinsiyet eşitliğini desteklediği halde, uygulamada, ayrımcılık ne yazık ki sürüyor. Dünya daha güzel bir yer olacaksa bu, bayanların çabalarıyla olacak…

Öncelikle bilgi birikimi, yetenek ve tecrübenin harmanlandığı bir yapı. Sonrasında ezber bozan bir liderlik anlayışı. Zira yeni dünya tertibinde buna her zamankinden daha fazla gereksinim olduğunu düşünüyorum. Bu yeni devirde; risk ve sürdürülebilirliği, toplumsal paydaşları, çeşitliliği, çevreyi, inovasyonu, marka ve prestiji, bütüncül bir biçimde toplumsal farkındalıkla yöneten önderler öne çıkıyor. Kapsayıcı, sorumlu ve hassas liderliğin giderek daha ağır basacağı kanaatindeyim.

Tabii bunun yanı sıra liderlik için İtimat Oluşturma, İlham Verme ve Motivasyon, Tesirli Yetkilendirme, Öğretme ve Mentorluk balta olmak üzere Stratejik Zihniyet, Karar Verme, Sorun Çözme ve Planlama dahil olmak üzere pek çok güzel hünere sahip olmak gerekiyor.

Liderlik, değişimle başa çıkmakla ilgilidir. Liderlikte fark yaratan ise bu değişime ne kadar hazır olduğunuz, başa çıkmakta gösterdiğiniz maharetler. Son yıllarda liderlik konusunun bu kadar kıymetli hale gelmesinin nedeni iş dünyasının daha rekabetçi ve değişken bir yapıya bürünmesidir. Hızlanan teknolojik ilerleme, daha fazla memleketler arası rekabet, piyasaların kuralsızlaşması, iş gücünün farklılaşan demografik yapısı, bu değişimin temel parametreleri.

Şu çok net ki, dün yapılanı yapmak ya da yüzde 5 daha güzel yapmak artık muvaffakiyetin formülü değil. Bu yeni ortamda hayatta kalmak ve tesirli bir halde rekabet edebilmek için, büyük değişikliklere ayak uydurmalı, hatta ötesinde değişimi yönlendirebilmelisiniz.

İş insanı ve vatandaş Zeynep olarak toplumun genelini ilgilendiren; etraf, iklim değişikliği, toplumsal adaletsizlik üzere mevzularda akıl yürütüyorum. Bir başkanın bunları kaygı edinip, çalışanlarıyla birlikte bunlara baş yorması gerektiğine inanıyorum.

Bizim üzere toplumlar daima bir kurtarıcı bekler. Lakin bu türlü bir gerçek yok hayatta. Hepimiz bir kahraman olabiliriz. Hepimiz kendi alanımızda bir liderlik anlayışını benimseyebiliriz. Bence kıymetli olan sorumluluk almak ve kendi küçük dünyanızda bile (mahalle, mesken, aile) gücünüzün yettiği yere kadar ilerleyebilmektir.

Bir fark yaratmak ve iz bırakmak ile ilgili derdiniz olması lazım. “Ben ne yapabilirim?” sorusunu sorup aksiyona geçmenin kıymetli olduğunu düşünüyorum. Bunu yaptığımız vakit toplum ilerleyecek ve 21’inci yüzyılın hassas, yüksek farkındalık sahibi ve bilgi toplumu haline gelecek.

Yaşım ilerledikçe babamın yaptıklarını daha yeterli kavrıyorum. Onun bu mevzuda gerçek bir örnek olduğunu düşünüyorum. Hakikaten onun üzere değerli ve vizyon sahibi bir girişimcinin bedellerini yaşatmak için 2017 yılından bu yana İbrahim Bodur Toplumsal Girişimcilik Programı’nı gerçekleştiriyor, toplumsal girişimcilik ekosistemini destekliyoruz. Ben de tıpkı onun üzere vaktimin bir kısmını bu işlere ayırmaya uğraş ediyorum.

Global platformlarda yer almak, farklı perspektifler kazanmamı sağlıyor. G100, Carnegie Europe, WEF (Dünya Ekonomik Forumu), B20 ve C20 üzere milletlerarası ortamlarda bulunarak global hususlar üzerine fikir alışverişi yapıyorum. Lakin burada benim için en değerli soru, “Bana ne kattığından çok, ben ne katabilirim?” oluyor. Bu platformlar, sürdürülebilirlik, yenilikçilik ve toplumsal yarar yaratmak üzere mevzularda daha büyük bir vizyon geliştirmeme yardımcı oluyor. Ayrıyeten bu tecrübelerimi mahallî projelerimize ve sanata olan bakış açımıza yansıtmayı da önemsiyorum.

2013 yılından itibaren İstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanlığı vazifesini iki periyot üst üste yürüttüm. Şu anda Küresel İlgiler Forumu Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) İdare Heyeti Üyeliği ve İcra Kurulu Üyeliği, DEİK Türkiye-Fas İş Kurulu Başkanlığı, İtalyan Ticaret Odası Derneği Lider Yardımcılığı, Türkiye Endüstrici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), Etki Yap Danışma Kurulu, Carnegie Europe Danışma Kurulu üyelikleri vazifelerini sürdürüyorum. G20 süreçlerine 2015 Türkiye’nin Devir Başkanlığı’ndan bu yana etkin olarak katkı sunuyorum. Son olarak, Brezilya Devir Başkanlığı boyunca B20 “Kadın Çeşitlilik Kapsayıcılık Hareket Kurulu Eş Başkanlığı” misyonunu 2024 yılı boyunca yürütmeye devam ediyorum. Bu faal roller, ulusal ve memleketler arası seviyede hem katkı sağlamak hem de daha fazla paha yaratmak için bana kıymetli fırsatlar sunuyor.

Kale Kümesi, endüstride öncülük ettiği birinci günlerden itibaren yalnızca üretim yapmakla kalmadı; bedel yaratma, sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal yarar unsurlarını iş yapış halinin merkezine yerleştirdi. Bu yaklaşım, yıllar içinde yalnızca eserlerle değil, markanın taşıdığı kıymetlerle de şekillendi. Bu vizyonun en güçlü yansımalarından biri de “İyi Bak Dünyana” mottosu oldu. “Evin senin dünyan, dünyan senin evin” anlayışıyla hayata geçirilen bu hareket, Kale Grubu’nun yalnızca fizikî yerlere değil, içinde yaşadığımız dünyaya paha katma sorumluluğunu tabir ediyor. Bu, Kale Grubu’nun kuzey yıldızıdır.

Peki bu ne manaya geliyor? Kale, yerlere mana katmanın ötesinde, dünyayı daha yaşanabilir kılma sorumluluğunu sahipleniyor. İklim krizi, kaynak kıtlığı ve toplumsal meselelerin derinleştiği bir dünyada, yalnızca konutumuza düzgün bakmanın kâfi olmadığı fark edildi. Zira meskenimiz dediğimiz yer, aslında dünyamızın bir kesimi. Konutumuza, mahallemize, kentimize, ülkemize düzgün baktığımızda, yalnızca kişisel refah değil, toplumsal refah da artar. Birebir biçimde, dünyamıza uygun baktığımızda bu yeterlilik konutumuza, mahallemize, hatta en yakın etrafımıza geri döner. “İyi Bak Dünyana”, ferdi ve kurumsal sorumluluğu birleştiren güçlü bir bildiri. Bireyler olarak bizler, konutlarımızda sürdürülebilir alışkanlıklar geliştirirken, kurumlar da bu dönüşümün modülü olmalı.

Kale Kümesi, sürdürülebilir iş modelleri geliştirerek hem iş dünyasına hem de topluma bu şuuru aşılamayı amaçlıyor. İşte tam da bu yüzden, “İyi Bak Dünyana” yaklaşımını yalnızca bir slogan olarak değil, iş yapış kültürünün temel taşı olarak benimsiyoruz. Yereli önemseyen, toplumsal faydayı önceliklendiren bu anlayış, kümenin hem üretim süreçlerinde hem de toplumsal yarar projelerinde kendini gösteriyor.

Bugün Kale Grubu’nun sürdürülebilirlik stratejisi ‘İyi Bak Dünyana’ çatısı altında konumlanıyor. Bu stratejinin 4 ana tesir alanı ise Kültürel Dönüşüm, Güç ve Kaynakların İdaresi, Sürdürülebilir İş Modeli ve Toplumsal Tesir.

İş yapış halimiz, sürdürülebilirliği merkeze alarak uzun vadeli paha yaratmayı hedefliyor. Yalnızca işimizde değil toplumda da özel hayatımızda da sürdürülebilir olumlu tesir yaratacak işlerin içinde olmayı öncelikliyoruz ve olumlu değişim yaratmaya odaklanıyoruz.

Sürdürülebilirlik şuuruna sahip tüm şirketler üzere, güç verimliliği, karbon ayak izini azaltmak, geri dönüşüm ve yenilenebilir güç kaynaklarına yatırım başlıklarında direkt çevresel etkimizi azaltmaya çalışıyoruz.

İyi Bak Dünyana manifestomuz topluma direkt dokunduğumuz noktalarda gelişiyor.

Babamdan gördüğüm ve benim de benimsediğim en kıymetli kriter: Tüm paydaşlarımızla gerçek ve samimi bağ kurmak, her işimizde toplumsal faydayı önceliklendirmek, topluma ve ülkemize karşı sorumluluğumuzu yerine getirmek.

Bugün de yaptığımız her iş, attığımız her adım, birilerinin hayatına dokunsun ve güzelleştirsin istiyoruz.

Kale Kümesi olarak her işimizde toplumsal faydayı önceliklendirmeye, topluma ve ülkemize karşı sorumluluğumuzu yerine getirmeye odaklanıyoruz. Oturup şikâyet etmek yerine; bu topraklara, toplumumuza, çalışanlarımıza, müşterilerimize, tedarikçilerimize yani ortak bir yazgısı paylaştığımız tüm ekosisteme karşı sorumlu olduğumuzu düşünerek aksiyon alıyoruz.

Toplum odaklı çalışmalarımızı, 1991 yılında kurulan Dr. (h.c) İbrahim Bodur Kaleseramik Eğitim, Sıhhat ve Toplumsal Yardım Vakfı çatısı altında gerçekleştiriyoruz. Kaleseramik Vakfı, 30 yılı aşkın vakittir, değişen dünyanın şartlarına ahenk sağlamak üzere toplumsal dönüşümü destekleyici çalışmalar gerçekleştiriyor. Toplumsal İnovasyon ve Topluluk Geliştirme, Eğitim ve Maharet Gelişimi, Kapsayıcı Lokal Kalkınma başlıkları altında gençler, bayanlar ve toplumsal girişimcilere yönelik projeler gerçekleştiriyoruz.

2017 yılından bu yana İbrahim Bodur Toplumsal Girişimcilik Programı ile toplumsal ve çevresel meselelere tahlil üreten toplumsal girişimcileri destekleyerek ekosistemi güçlendirmeyi hedefliyoruz. Burada programın finalistleri ve kazananlarını bir ortaya getirerek dayanışmayı güçlendiren, manalı işlere imza atmaya odaklanan bir topluluk oluşturmayı başardık.

Eğitim ve Maharet Geliştirme ayağında başarılı gençlerimizi maddi olarak destekliyoruz; bugüne kadar KSV Üstün Muvaffakiyet Bursu kapsamında 4 binden fazla gereksinim sahibi ve başarılı öğrenciye dayanak sağlandı. Bursiyer Gelişim Programıyla finansal katkının ötesinde, gençlerimizin güzel olma hallerini de destekliyoruz. Meslek seyahatlerinde onları yalnız bırakmayarak, çeşitli eğitimler ve mentorluk takviyesiyle gelecek gayelerini belirleme ve bu gayelerine ulaşmaları konusunda rehberlik ediyoruz.

Üniversite öğrencilerine bu dayanaklarımızın yanı sıra okul, öğrenci yurdu, eğitim merkezleri açıyoruz. Sanayi ile üniversite eğitim iş birliğini özendirip desteklemeye yönelik çalışmalar yapıyoruz. İnşaat kesimine nitelikli eleman yetiştirmek ve gençlere meslek edindirmek emeliyle Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın iş birliğinde düzenlediğimiz kurslarla yaklaşık 10 bin gencimize meslek edindirdik. Cezaevlerinde, çocuk ıslahevleri ve yetiştirme yurtlarında açtığımız kurslarla tutuklu ve mahkumların yeni hayatlarına büyük bir umutla başlamalarına katkıda bulunduk. Ayrıyeten ‘İlk İşim Okullarda Değişim’ projesiyle Türkiye’nin dört bir yanında çok sayıda ilkokulun yenilenmesine takviye verdik.

Odaklandığımız bir öteki başlık olan Kapsayıcı Mahallî Kalkınma kapsamında, merhum babamın da dünyaya geldiği Nevruz köyünde kurulan bayan kooperatifini destekliyoruz. 2017’den bu yana Aklım Fikrim Çanakkale Projesi ile Kale Grubu’nun doğduğu topraklar olan Çanakkale’nin akıllı kent dönüşüm seyahatine katkıda bulunmak üzere çalışıyoruz. Öbür yandan Başkanlığını üstlendiğim G100-Akıllı ve Sürdürülebilir Kentler İnisiyatifi ile hem global hem de lokal çapta kentleri daha yaşanabilir hale getirmeye odaklanıyoruz.

Sosyal sorumluluk çalışmalarımızın çok kıymetli bir ayağını da daha evvel bahsettiğim üzere Kale Tasarım ve Sanat Merkezi oluşturuyor.

Girişimcilik, sırf ferdî kar odaklı olmamalıdır. Topluma kıymet yaratmalı, çevresel problemlere tahlil sunmalı ve sürdürülebilirlik prensiplerini benimsemelidir. Örneğin, toplumsal teşebbüsler ve etraf dostu teknolojiler, ekonomik büyümeyi sağlarken toplumsal faydayı da artırabilir.

İbrahim Bodur Toplumsal Girişimcilik Programı (İBSG) kapsamında desteklediğimiz toplumsal teşebbüsler, bu anlayışın en hoş örneklerinden kimilerini oluşturuyor. Örneğin, polyester atıklarını yalıtım gerecine dönüştüren HARCY, endüstriyel su idaresini optimize eden BLUEIT, satılamayarak atıklaşan dokumacılık eserleri satılabilir hale dönüştürerek iktisada kazandıran NİVOGO ve engelli bireylerin topluma eşit iştiraki için erişilebilirlik danışmanlığı hizmeti sunan ERİŞİLEBİLİR HER ŞEY üzere projeler, topluma ve etrafa somut yararlar sağlıyor.

Biz, Kale Kümesi olarak bu teşebbüslere yol gösterici, mentor ve kaynak yaratan bir mihmandar üzere yaklaşıyoruz. Onların muvaffakiyetlerini görmek, sırf bizim için değil, tüm ekosistem için bir motivasyon kaynağıdır. Desteklediğimiz teşebbüslerin toplumsal problemlere yenilikçi tahliller sunduğunu ve bu sayede sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağladığını görmek, yanlışsız bir modelle ilerlediğimizin delilidir.

Ben şahsen toplumsal şirket denildiğinde; sırf kendi büyümesine ve karlılığına odaklanmayan, tıpkı vakitte şirket prestiji ve paydaş inancını de göz önünde tutan, gezegen, dokunduğu herkes ve daha genel manada toplum için en gerçek olanı yapmayı tercih eden şirketleri anlıyorum. Bu türlü bir şirket olmaya giden seyahat kısa ara koşusu değil, bir maraton. Evvel maksadınızı tanımlamalısınız ve bu kar etmekten daha ulvi bir şey olmalı. Sonra ‘sosyal tesir yaratmayı’ DNA’nıza nüfuz ettirmeniz kıymetli. Bunu sağlayacak bir iş modeline ve uygulamalara sahip olmalısınız. Bugün dünyanın karşı karşıya olduğu büyük meselelerin üstesinden gelmenin en güçlü yolu, iş birliği yapmak. Bu uzun seyahatte kendinize eşlik edecek paydaş ve ortaklar edinmelisiniz. Yalnızca telaffuzla kalmamalı, aksiyona de geçmelisiniz. Genele uyup şikayet etmek yerine tahlil bulmaya odaklanmalısınız.

İş birliğinin, networkun ve tahlil odaklı hareketin kıymetini 6 Şubat Depremleri’nde gördük. DEİK ve İSO üzere kurumsal networklerimiz vasıtasıyla, pek çok kurum ile iş birliği içinde bölgeye kapsamlı dayanaklar ulaştırdık. Yeniden networkümüzde bulunan Good360 ve Lift iş birliğiyle bölgeye çok sayıda konteyner, mobilya ve kıyafet sağlanmasına katkıda bulunduk. Ayrıyeten İbrahim Bodur Toplumsal Girişimcilik Programı Topluluğu’na açtığımız özel takviye programı ile 7 toplumsal teşebbüsü destekleyerek bölgedeki çok farklı gereksinimlerin karşılanmasını sağladık.

Hayatta hareketlerimizi yönlendiren, bizi harekete geçiren her vakit büyük bir maksat vardır. Kimine nazaran çok para kazanmak kimine göreyse başarılarıyla takdir görmektir. Tüm bunlar Kale Kümesi için de geçerli olmakla birlikte, bizim büyük gayemiz dokunduğumuz herkes için dönüştürücü ve manalı işler başarmaktır. Her vakit sahip olmaya değil, sahip çıkmaya inandık.

Üretimin geleceğinin lakin insanı merkeze koyan, tahlil odaklı ve sürdürülebilir bir sistem kanısıyla var olabileceğine inanıyoruz. Kale Kümesi olarak, 68 yıllık esaslı geçmişimiz boyunca hiçbir vakit salt büyümeyi ve kar etmeyi hedeflemedik. Anadolu’nun küçük bir kasabasında doğan, bugün faaliyetleri tüm Türkiye ve dünyaya yayılan bir Küme olarak, ekonomik katma bedel yaratırken hep insanı önceliklendirdik. Doğduğumuz ve doyduğumuz topraklara geri kazandırmayı her vakit temel prensip benimsedik. Bu yaklaşımı, iş modelimize de entegre ettik. Gerçek değişim getirecek iş modellerine ve kalıcı toplumsal yarar yaratmaya odaklanıyoruz. Dönüştürücü teşebbüslere sürat veren, tesir alanı olumlu işlere yatırım yapıyoruz.

Bugün de ‘İyi Bak Dünyana’ hareketiyle; bu topraklara, toplumumuza, çalışanlarımıza, müşterilerimize, tedarikçilerimize yani ortak bir bahtı paylaştığımız tüm ekosisteme karşı sorumlu olduğumuzu düşünerek aksiyon alıyoruz.

Ben ufak büyük herkesin sorumluluk alması ve elini taşın altına koyması gerektiğini düşünüyorum. Bilhassa “mış üzere yapma” yani sorumluluktan kaçmayı hiç sevmem. Fikirlerinin ardında durmayı, farkındalığı yüksek hareket telaffuz bütünlüğünü kıymetli buluyorum. Üstelik sanal dünyanın varlığı “mış gibi” yaşamayı olağanlaştırıyor ve bu giderek tüm topluma yayılıyor. Kimimizin körleşip fark etmediği, kimimizin kanıksayıp artık yadırgamadığı “mış gibi” bir hayat yaşıyoruz. Güya bahtımız olmuş, nesilden nesle sürüp gidiyor. Güya yapıyormuş üzere görünmek fakat yapmamak ya da yaşıyormuş üzere görünüp de aslında yaşamamak ve tahminen de aslında yaşamadığının farkında bile olmamaktır. Halbuki bir insanın, edindiği hayat deneyimleriyle, yaşadıklarından çıkardığı sonuçlarla, memnunluk ve acılarla piştiğini biliyoruz. Esasen hayatı olduğu üzere kabul ederek hayatın hedefinin farkında olarak insan olgunluğa erişiyor.

Özen, iç disiplin, tutku ve kendinle yarışma üzerine kurulu bir hayat, başarıyı ve memnunluğu getiren en değerli ögelerdir; hayalleri kaybetmeden, prensiplerden taviz vermeyerek, iç sesi dinleyip kendini keşfederek, daima gelişmek gerekir.

Değişimi benimseme ve esnek olabilme yeteneğidir. Yeni teknolojilerden, yeni pazarlara açılmaktan, rekabetten korkmak yerine bunları büyüme fırsatı olarak görmek. Günümüzün en başarılı iş insanlarının, ortaya çıkan trendler ve teknolojiler hakkında şimdiki bilgiler edinerek iş modellerini ve stratejilerini buna nazaran uyarladıklarına şahit oluyoruz.

Değişime açık olmak ve hesaplanmış riskler almak, dinamik iş ortamında önde kalmanızı sağlıyor. Olağan bir de günümüzde muvaffakiyetin en büyük destekçilerinden biri teknolojidir. Operasyonları kolaylaştırmak, müşteri tecrübelerini geliştirmek ve büyümeyi desteklemek için teknolojinin, dijitalin gücünden yararlanmak çok değerli. Artık hepimiz tüketici davranışları ve pazar eğilimleri hakkında kıymetli bilgiler edinmek için yapay zeka, data analitiği üzere teknolojilerden yararlanıyoruz.

Öncelikle yeni jenerasyon liderlik için kurumların fırsatları olduğunu düşünüyorum. Zira hem nitelikli bir eğitim almış hem de denemeye istekli bir yeni kuşak var önümüzde… Bu yeni kuşağa şöyle bir vazife yükleniyor: Farklı olmak ve daha yeterli olmak…

Yalnızca kolay, maliyet düşürücü tanımlara yahut küçük eser optimizasyonlarına güvenmek yerine yeni prosedürlerle düşünmeyi önceliklendirmeleri fırsatlar yaratabilir ve bunu başarabileceklerine inanıyorum.

Lider olarak öne çıkmanın birinci adımı, kendinizi güzel tanımaktır. İkincisi, hünerlerinizi geliştirecek, bakış açınızı genişletecek ve sizi yeni durumlarla karşı karşıya getirecek fırsatları aramaktır. Bunu, şirket içindeki projelere istekli olarak katılarak, ekstra sorumluluklar üstlenerek, yenilikçi fikirler başlatarak yahut öğrenme ve gelişim programlarını takip ederek yapabilirler.

İlerlemelerini ve muvaffakiyetlerini izleyerek gerektiğinde bunu ortaya koyabilmek, özgün ve görünür olmak, geri bildirimi ve yapan eleştiriyi kabul etmek de yeni jenerasyon önder için başarıyı getiren ögeler olup bunlara açık olmak gerekir.

Başarısızlık korkusu ve başarısız olunca özgüvenini kaybetmenin muvaffakiyetlerin önünde mahzur olarak durduğunu kendi hayatımda deneyimleyerek öğrendim. Elbette hayatta karşımıza zorluklar, maniler çıkacak. Fakat vazgeçmeden çalışmaya devam etmek inandığımız fikirlerin güçlü halde takipçisi olmanın kıymetli olduğunu düşünüyorum.

Liderliğe yanlışsız hareket ederken yaptığımız işe ve sorumluluklarına yalnızca ‘görev’ hissiyle yaklaşmanın kâfi olmadığını verilen sorumluluğunun şuurunda olup nedeni ve sonucu hakkında bilgi sahibi olarak bütünü görmeyi değerli buluyorum.

Ayrıca iş dünyasında klâsik muvaffakiyet yolları da değişiyor. Gençler, artık yalnızca bilgi sahibi olmakla değil; inovatif niyet, toplumsal sorumluluk şuuru ve sürdürülebilirlik üzere bedellerle de ilgilenmek ve ön plana çıkmak zorundalar. Kendi gayelerine ulaşırken toplumsal ve çevresel tesirleri de göz önünde bulundurmaları bekleniyor.

Küresel iktisat süratle evriliyor. Global ticaretin dinamikleri, gelişen teknolojilerle ve artan sürdürülebilirlik baskılarıyla şekilleniyor. Dünyadaki siyasi atmosfer de süratle değişiyor. Memleketler arası bağlarda artan belirsizlikler, ticaret savaşları, göç hareketleri ve jeopolitik çatışmalar, iş dünyası üzerinde büyük tesirler yaratıyor.

Belirsizlik ortamında karar verme, dinamik bir ortamda iş yapma mecburiliği var. Bundan sonra değişim ve öngörülemezlik, iş ortamlarını yönetecek. Değişim döngüleri kısalacak, değişimin oynaklığı ise artacak. Husus, bu zorlukları muazzam fırsatlara dönüştürmek. Bunun için de sahip olmamız gereken en kıymetli vasıf, esneklik. İş yapış biçimlerimizi ve yeteneklerimizi günün kurallarına uyarlamak. Zira en temel işimiz meçhullüğü yönetmek; bu ortamda karar alabilmek için en değerli gücümüz de dayanıklılığımız olacak.

Girişimcilik, sadece ferdi muvaffakiyete odaklanmamalıdır. Genç girişimcilere eğitimlerini tamamladıktan sonra iş tecrübesi kazanmalarını öneriyorum. Sorun çözme, sürdürülebilir iş modelleri geliştirme ve toplumsal yarar yaratma hünerlerini edinmek çok değerli.

Bence hayatın gerçekliği, bize okulda öğretilenden çok daha farklı. Buna muvaffakiyet ve başarısızlık kavramları da dahil. Örneğin, okulda başarısız olmayı çok fazla öğretmezler. Herkesin güçlü ve zayıf tarafları olduğunu söylemezler. Aslında bu bahislerde farkındalık kazanmak, muvaffakiyetin anahtarı oluyor. Muvaffakiyet herkesten ve her şeyden çok kendinizle ilgili bir sıkıntı. Benim anlayışıma nazaran muvaffakiyet, bilinmeyen ve zorlayıcı alanlara adım atmakla geliyor. Konfor alanınızda kaldığınız sürece bunu öğrenemezsiniz.

Benim için en değerli başarısızlık, prestij kaybı olur. Bunu asla göze alamam. Para kaybedebilirsin, tekrar çalışıp birebirini yapmak için uğraşırsın. Fakat prestij kaybı ve insanların inancının kaybedilmesinin çok önemli maliyeti var. Prestij ve inanç bir günde kaybedilir, fakat kırk yılda geri kazanılmaz.

Başarı da başarısızlık da insan için… Ben başarısızlıktan korkulması gerektiğini düşünmüyorum. Hatta yaşadığımız başarısızlıkları bir hadise olarak çalışanlarımızla paylaşıyoruz. Evvelce başarısızlık küçük düşmekle tıpkı algılanırdı, meğer bugün bundan ders çıkarıp, bir tahsil, bir kazanım olarak görüp, daha uygun şeyler yapmayı hedefleyen bir anlayış var. Ben de bu anlayışı yürekten benimsiyorum.

2025, işletmeler için adaptasyonun ve çevikliğin ön planda olduğu bir yıl olmaya devam edecek. Değişen ekonomik ve siyasi şartlar, sırf süratli hareket eden değil, tıpkı vakitte uzun vadeli düşünerek esnek stratejiler geliştirebilen tertiplerin başarılı olmasını sağlayacak.

Dijitalleşmenin ivme kazanmaya devam etmesi, yapay zeka ve bilgi analitiği üzere teknolojilerin yaygınlaşması, iş yapış biçimlerini dönüştürürken; sürdürülebilirlik gayeleri de iş dünyasında temel bir öncelik haline geliyor. Bu iki alanın entegrasyonu, işletmelerin hem çevik hem de sorumlu bir formda büyümesini sağlayacak.

İş dünyasında muvaffakiyet, sırf mevcut trendlere ahenk sağlamakla hudutlu kalmayıp, birebir vakitte geleceği şekillendirecek inovatif tahliller üretmekten geçiyor. Müşteri odaklı bir yaklaşım ise her zamankinden daha kritik. İnsanların beklentilerinin süratle değiştiği bir dünyada, empatiyle dinlemek ve şahsileştirilmiş tahliller sunmak fark yaratacak.

2025, sürdürülebilirlik, dijitalleşme ve belirsizlik idaresi üzere üç t