11 ayın sultanı Ramazan, maddi ve manevi dünyamızı şenlendirdi. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (sav), bu aya özel ehemmiyet verdiğini belirten Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Casim Avcı, “Gündüzleri oruç fiyat, geceleri teravih ve teheccüd namazlarını kılardı. Sahura kalkar, sahurda rahmet olduğunu söyleyerek tavsiye ederdi. Bol bol Kur’ân okurdu. Hatta Cebrâil (as) her yıl Ramazan ayında gelir, o güne kadar inen âyet ve mühletleri karşılıklı okurlardı ki, buna mukabele denilmektedir” dedi.

Peygamber Efendimiz’in vefat ettiği yıl mukabelenin iki kere yapıldığını söz eden Avcı, “Günümüze kadar devam eden mukabele geleneği bu anıya dayanıyor. Allah Resûlü, Ramazan’ın son 10 gününde geceleri daha fazla ibadet eder ve mesken halkını da ibadet için uyandırırdı. Tekrar Ramazan’ın son 10 günü Mescid-i Nebevî’de itikafa girer, duâ, zikir ve tevbe ile meşgul olurdu. Ramazan ayında her zamankinden daha cömert davranır, hayır ve hasenatta bulunurdu. Sahabîlerin anlatımına nazaran Ramazan ayında o, herkesin istifade ettiği yağmur yüklü bulutları getiren rüzgarlar gibiydi” sözlerini kullandı.

Ramazan’ın Kur’an ayı olduğunu ve bu ayda Kur’an-ı Kerim’le meşgul olunması gerektiğini aktaran Avcı, “İnsanlığın hidayet rehberi ve manevi şifa kaynağı Kur’an-ı Kerîm Peygamber Efendimiz’e bu ayda indirilmeye başladı. Bu ayda öbür vakitlere nazaran daha fazla Kur’ân’la meşgul olunur, hatimler indirilir, mukabele okunur. Aslında bununla yetinmeyip âyetlerin meâlini de okumak, manaları üzerinde düşünmek gerekir (tefekkür, tezekkür). Hatta daha güzel anlamak için tefsir, hadis ve siyer kitaplarına müracaat edilmelidir. Zira, Kur’ân ne kadar güzel ve yanlışsız anlaşılırsa fert, aile ve toplum hayatına da o kadar âlâ yansıtılır” diye konuştu.

Ramazan yalnızca ferdî değil, birebir vakitte toplumsal yardımlaşma, dayanışma ve topluca arınma ayı olduğunu anlatan Avcı, “Büyük küçük bütün ailenin, dost, akraba ve komşuların bir ortaya geldiği iftar yahut sahur sofraları, çeşitli belediye, vakıf yahut hayır kurumları tarafından düzenlenen ve yerli yabancı, varlıklı yoksul herkese açık olan iftar yahut sahur tertipleri, ihtimamla hazırlanıp yardıma muhtaç gönüllere dokunan Ramazan kumanyaları bu ayın insan zihninde unutulmaz anılar bırakan en hoş meyveleri ortasındadır. Peygamber Efendimiz (sav), ‘Kim oruçlu bir Müslüman kardeşine iftar ettirirse oruçlu kadar sevap alır” vurgusu yaptı.

Ramazan ayında verilen sadaka, zekat ve fitrenin kıymetine değinen Avcı, “Halkımızın tabiriyle ‘başımızın, gözümüzün sadakası’ olan ‘fitre’ bu ayda verilir. Yılın her günü verilebilen zekât, Ramazan ayında yapılan amellerin sevabı katlanarak verildiği ve gereksinim sahipleri nezdinde daha makbule geçtiği için bu ayda verilmesi tercih edilir. Farz olan zekât ve vacip olan fitreye ek olarak çeşitli sadaka ve yardımlarla cömertlik hisleri pekiştirilir; gönüller cimrilikten ve mala bağımlılıktan arındırılır. Böylelikle malın gerçek sahibinin Allah olduğu ve bize emanet olarak verildiği şuuruyla Kur’ân’da söz edildiği üzere ‘ihtiyaç sahiplerinin mallarımızdaki hakları’ ödenmiş olur” dedi.