Gönüllere girmek lâzım

Sevgili Peygamberimiz (s.a.) Hz. Ali’ye, şu mealde bir müjde/talîmat veriyor: “Senin sayende bir kimsenin hidayete kavuşması, senin hakkında, dünyanın en bedelli mal ve nimetlerinden daha iyidir.”

Hidayet yanlışsız yolu bulmaktır, Müslüman olmaktır. Son Peygamber (s.a.) bütün insanları İslam’a davet ediyor. Bu daveti yanlışsız ve tesirli bir halde duyanlar onu kabul etmekle yükümlüdürler; etmezlerse ne olacak ve hidayete nasıl vesile olacağız?

Etmezlerse dövmek, sövmek, öldürmek, temel insan haklarından yoksun etmek, yurtsuz yuvasız, aç susuz bırakmak… yok.

Elbette daveti kabul edenlerle etmeyenler ortasında kimi türel ve toplumsal münasebet farkları var; ancak dediğim üzere zorlama yok, haklardan yoksun bırakmak yok.

Peki, hidayete nasıl vesile olacağız?

Bana bunu bir cümle ile açıkla deseler şöyle derim: “Güzel Müslümanlar olup insanlara bu türlü davranmakla”.

Güzel Müslüman, İslam’a nazaran hoş olanı yapmaya uğraş eden, makûs olandan uzak kalan Müslümandır.

Tecrübem göstermiştir ki, hidayete erenlerin birçok ya Kur’an okuyarak yahut hoş bir Müslümanı tanıyarak, onun ahlak ve davranışına hayran olarak Müslüman oluyorlar.

İslam ülkesi dışında bu türlü Müslüman olup bir vesile ile bir İslam ülkesine gelenler ise büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor, “Bu beşerler Müslüman değil mi, pekala şunu şunu niye yapmıyorlar, şundan şundan niye uzak durmuyorlar” diye çırpınıp duruyorlar.

Hidayete vesile olmanın, vesile olan ve muhatabının durumları bakımından pek çok hali ve yolu vardır.

Bu yazıda, Kur’an’da yer alan ve Peygamberimiz’in uyguladığı “maddi yardım ile gönüllere girme (te’lîfu’l-kulûb)” örneğini vereceğim.

Zengin hatta gayrimüslim oldukları halde kendilerine zekât verilen guruplardan biri de “müllefe-i kulûb”dur (kalbleri kazanılmak istenenler: el-muellefetü kulûbuhum).

Hanefîlere ve kimi Şâfiî ve Mâlikî fakihlere nazaran Hz. Peygamber’den (s.a.) sonra müellefe-i kulûba zekât verilemez; bunlar, bu tatbikatın Hz. Ebû Bekr’in hilâfetinde Hz. Ömer’in müdahalesiyle sona erdiğini ve sahâbenin bu tasarrufa itiraz etmemeleriyle icmâ meydana geldiğini ve İslâm’ın güçlenmesi ile buna muhtaçlık da kalmadığını ileri sürmüşlerdir (Kâsânî, Bedâyi’, c. II, s. 45).

Buna karşı Hanbelîler ve öbür kimi fakihler bu kararı ortadan kaldıran bir kanıtın bulunmadığını, mezkûr tasarrufun, ülü’l-emrin takdîrine bağlı bir uygulama tasarrufu olduğunu, bahis mevzûu şahıslar ve vakte ilişkin bulunduğunu, devleti yönetim edenler gerekli gördüğünde diğer yer ve vakitlerde kurumun işletilmesine mânî teşkil etmeyeceğini, İslâm’ın vakit zaman buna muhtaçlığı olabileceğini haklı olarak argüman etmişlerdir (Ebû Ubeyd, el-Emvâl, s. 607; İbn Kudâme, el-Muğnî, s. III, s. 666).

Günümüzde bu fasıldan, milletlerarası münâsebetlerde, Müslümanların lehine hareket etmesini temin niyetiyle, kimi gayrimüslim ülkelere, İslâm’ın yayılmasını temin gayesiyle; birtakım heyet, cemiyet ve topluluklara, İslâm’ı müdafaa etmeleri için, birtakım kalem ve kelam sahiplerine, İslâm’a karşı olan cereyan ve faaliyetler karşısında güçlü olabilmeleri, kendilerini koruyabilmeleri için, özellikle yeni Müslüman olmuş, fert ve toplumlara harcama yapılabileceği yerinde olarak tabir edilmiştir (Kardâvî, age., s. 609).

Din farkı gözetmeden uygunluk ve yardım, hidayetin en değerli vesilesidir desek pek abartmış olmayız.

Manevî yardımın en değerlisi ise kelamdır. Ne demiş Hz. Mevlânâ:

Her gün bir yerden göçmek ne iyi

Her gün bir yere konmak ne güzel

Bulanmadan, donmadan akmak, ne hoş!

Dünle bir arada gitti cancağzım,

Ne kadar kelam varsa düne ait

Şimdi yeni şeyler söylemek lazım…

Hangi eskiyi bırakacak, hangi yeniyi söyleyeceğiz?

Bu yakıcı soru ile biz de yanalım.