Bolu’da bir otel yangını yaşandıktan sonra, devlet kurumlarının işleyişi hakkında bir durum tahlili yapmak gerekiyor. Bu çeşit tahliller, bir tertibin ve devlet aygıtının şekillenmesi açısından büyük değer taşır. Bu sıkıntıyı, Erdoğan ihtilalleri ve Orhan Erdenen’in Türkiye’nin kuruluşu ile ilgili tenkitleri ışığında ele alacağım.

“Şeyhül-muharririn” unvanlı Burhan Felek, İstanbul Hemşehrileri Derneği’ni kurmuş, Orhan Erdenen ise bu geleneği devam ettirerek derneğin ismini İstanbul Kent Kurulu Derneği olarak değiştirmişti. Uzun yıllar bu kurulun genel sekreterliğini yaptım. Orhan Erdenen, merhum Turgut Cansever Hoca başta olmak üzere kent üzerine baş yoran birçok isimle birlikte çalıştık.

Erdenen, aşikâr başlı mevzularda rafine ve radikal fikirlere sahipti. Birçok mason arkadaşı olmasına karşın masonlarla ilgili olumlu niyetleri yoktu. “Bu adamlar, bütün kurumlarda ülke ismine gerçek bir iş yapılmasını engellemek için yaşarlar. Zararsız üzere görünürler, lakin her işi dumura uğratırlar,” kederi. Toplantılarımıza katılan 33. dereceden yaşlı bir mason için, “Kaç yıldır bu masada oturuyorsun, Allah isteği için bir cümle kur, gelip burada oturup gitme!” diye serzenişte bulunurdu.

Bolu’da meydana gelen elim otel yangını, Orhan Erdenen’in “Devletlerin bir toplumsal ideolojisi olmalı” formundaki görüşünü hatırlattı. Kendisi, “Her devletin bir toplumsal ideolojisi olur ve devletler bu ideoloji ile yaşar. Lakin Cumhuriyet’in kurumlarının hiçbirinin toplumsal ideolojisi yoktur; hepsi rasgelelik üzerine kurulmuştur,” kederi.

Ülkede bir afet ya da ihmal kaynaklı bir yıkım olduğunda, “Bunu bir yere not edin, zira tıpkı ihmal, tıpkı yıkım yarın tekrar olacak,” der ve eklerdi: “Bir hadise ortaya çıktığında histerik bir reaksiyon yükselir, bir hafta sonra herkes unutur. Emsal sorunlar farklı vakitlerde devam eder.”

Orhan Hoca, “Ben dinle, diyanetle ilgili biri değilim. Lakin Osmanlı Devleti sadece bir toplumsal ideolojiye sahip olduğu için yıkılışı 150 yıl gecikti,” derdi.

Erdoğan devrimlerine bakış

AK Parti iktidarının birinci yıllarında bana dönerek, “İhsan, galiba bu adam Türkiye’deki birtakım teamülleri değiştiriyor. İstanbul Belediye İdaresi’ndeki dirayetini ve tutarlılığını gördüm. Mümkündür ki Ankara’da da benzeri işler yapıyor,” demişti. Bu olumlu yorumu yaptıktan sonra, Ankara bürokrasisinin ne kadar hesaplı, aldatıcı ve siyasalları nasıl parmağında oynattığını anlatır, bir yandan da bu sistemdeki vasıfsızlığa vurgu yapardı.

Orhan Hoca’nın sık sık anlattığı bir anekdot vardı: Bir gün Süleyman Demirel’in makamından İstanbul Valiliği Özel Kalemi aranır ve Dimitri Kantemir’in konutunun yıkılma riski olduğu bildirilir. Kısa bir müddet sonra özel kalem, “Efendim, Dimitri Kantemir’in aktüel telefonuna ulaşamadık,” karşılığını verir. Bilindiği üzere Dimitri Kantemir, 1673-1723 yılları ortasında yaşamış Moldavya prensi, tarihçi ve müelliftir. Bu olayı örnek göstererek, “İstanbul Valiliği’nin eski özel kalem müdürünün Muharrem Ergin olduğunu hatırlayın ve düştüğümüz duruma bir bakın,” sıkıntısı.

Rasgelelikten disipline geçiş

Ankara’da bir adam geldi ve işleri değiştirdi. Önce parti toplantılarını nizamlı ve disiplinli bir formda gerçekleştirdi. Sonra hükümetle ilgili toplantılara tıpkı düzeni getirdi. Bakanlar Kurulu toplantıları derken, işlerin yapılıp yapılmadığını sistematik bir formda takip etti. İstanbul’daki deneyimleri sayesinde, memurların “Aman efendim” diyerek kaytarmalarını yutmadı. Böylelikle adım adım, dağınık ve verimsiz bürokrasinin yerine disiplinli, işleyen ve ülkeyi büyüten bir yapı geldi. “Bir adamın disiplini ve yüksek siyaseti Türkiye’yi değiştirdi.”

Peki, Bolu’daki elim olayı nasıl açıklayacağız? Bizim bir devletimiz var; iki devletimiz yok. AK Parti devleti ve CHP devleti diye bir ayrım yoktur. Hayatını kaybedenler için kusurun hangi kurumda olduğunun bir değeri yoktur; onlar için yalnızca can yakan acılar vardır.

Türkiye’de Erdoğan ihtilallerini sekteye uğratanların CHP’lilerden çok, bu şemsiyenin altında, sureti haktan görünüp işini savsaklayanlar olduğunu düşünüyorum.