81 il için yeni sosyal konut müjdesi: Bakan Kurum ‘yeni bir kampanya daha başlatacağız’ diyerek duyurdu
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı
Murat Kurum
, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 6 Şubat sarsıntıları sonrasında yapılan çalışmalardan 81 vilayetteki kentsel dönüşüm faaliyetlerine, iklim değişikliğiyle gayretten Sıfır Atık Hareketi’ne, millet bahçelerinden, etraf ve tabiat müdafaa projelerine kadar Bakanlığın birçok projesindeki son durumu anlattı.
Türkiye’nin son 120 yılda 20 yıkıcı zelzele yaşadığını binlerce vatandaşını toprağa verdiğine dikkat çeken Bakan Kurum, bugün 85 milyon nüfusun, yüzde 71’inin zelzele riski taşıyan bölgelerde yaşadığına dikkat çekti.
“Türkiye Cumhuriyeti milletimizin canını, malını, istikbalini kutsal görür. Milletimizin her bir ferdinin inançlı bir yuvada yaşama hakkına, ivedilikle yerine getirilmesi gereken bir görev olarak bakar”
diyen Bakan Kurum, dünyada çok az devletin başarabileceği bir toplumsal konut seferberliğinin yıllardır sürdüğünü belirtti.
“Yeni bir toplumsal konut projesi daha başlatacağız”
Bakan Kurum sunumda toplumsal konut projeleriyle ilgili müjde verdi:
81 vilayetimizi ziyaret ediyoruz. Her ziyaretimizde, milletimiz bize toplumsal konut beklentisini tabir ediyor. Ben de tekrar birinci sefer Gazi meclisimizden milletimize ilan ediyorum. 2025 yılı sonu itibariyle, 81 vilayetimizi kapsayan yeni bir toplumsal konut kampanyasını daha başlatacağız. Cumhurbaşkanımızın sözleriyle; ‘Son dar gelirli kardeşimizi de devlet teminatıyla konut sahibi yapana kadar’, yuva kurmaya devam edeceğiz.
“88 bin konutun inşasına başladık”
Bakan Kurum TOKİ’nin yürüttüğü toplumsal konut projeleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı;
Bizden evvel düşe kalka ilerleyen Toplu Konut İdaresi’ni canlandırarak 21 yılda 3 trilyon lira yatırım yapmış, 1 milyon 462 bin toplumsal konut ve 46 bin toplumsal donatıyı 5 milyon dar gelirli vatandaşına sunmuş olmanın bahtiyarlığını yaşıyoruz. Lakin durmuyoruz. Bugün 81 ilin tamamına yayılan tam 1.210 şantiyede, 312 bin yuvamızın, park, bahçe, cami, okul ve toplumsal donatımızın inşasını da aşkla sürdürüyoruz. 2024 yılında 130 bin konutun ihalesini, 34 bin konutun satışını ve 52 bin konutun teslimini tamamladık. Şu anda 50 ve 100 bin Toplumsal Konut Projelerindeki konutlarımızı, zelzelenin getirdiği yüksek maliyetlere ve zorluklara karşın büyük oranda bitirdik. Birinci kere buradan tabir ediyorum. 250 bin toplumsal konut kampanyamızda, şu anda 88 bin konutumuzun inşasına başladık, TOKİ’mizin 2 gün evvel açıkladığı ihale takvimine nazaran tüm inşaatlarımızı başlatacağız, milletimize verdiğimiz kelamı tutacağız. Tekrar Birinci Konutum Arsa Projesi kapsamında; 694 ilçede taleplerimizi topladık. 2025 yılı Temmuz ayına kadar da tahsis süreçlerini tamamlayacağız.
“Deprem bölgesi ulusal seferberlik alanı oldu”
Kahramanmaraş sarsıntılarının çabucak akabinde Cumhuriyet tarihinin en büyük konut seferberliğinin başlatıldığını vurgulayan Bakan Kurum,
“Eli daima zelzele bölgesinin üzerinde olan, zelzele bölgesini sürekli birinci gündem olarak gören Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, depremin üzerinden 45 gün geçmeden birinci temellerimizi attık, 3. ayın sonunda tam 180 bin yuvanın inşasını başlattık. Bugün küllerinden yine doğan sarsıntı bölgesi, dünyanın en büyük, en hareketli şantiye alanı olmuştur. Türk milletinin her ferdinin üzerine titrediği, Anadolu’daki 10 asırlık öykümüzün en büyük “milli seferberlik sahası” olmuştur. Şu anda 11 vilayetimizde 1900 şantiyemizde sarsıntı bölgesine adanmış 160 bin kardeşimiz “bir vatan müdafaası şuuruyla” yeni yuvalarımızı yapmaktadır”
dedi.
“Her gün ortalama 1500 konut yapacağız”
Şu ana kadar zelzele bölgesinde 358 bin konut ve iş yerinin ihalesinin gerçekleştirildiğini açıklayan Bakan Kurum, Hatay’da 130 bininci konutun teslim edildiğini hatırlattı. 4 bin 333 köyde yaklaşık 62 bin köy konutunun inşasının sürdüğünü belirten Bakan Kurum,
“Her gün ortalama 1500 konut yaparak 70 bin konutumuzu daha tamamlayacak, toplam 202 bin mesken ve iş yerimizi teslim edeceğiz. 2025 yılı sonuna geldiğimizde, 453 bin yuva ve iş yerimizin anahtarlarını afetzede kardeşlerimize vermiş olacağız. Meskenine girmeyen tek bir afetzede kardeşimizi bırakmayacağız”
diye konuştu.
Bakan Kurum 4 ayda 21 defa zelzele bölgesini ziyaret etti
Yeniden vazifeye geldiği 4 aylık süreçte zelzele bölgesini 21 kere ziyaret ettiğini lisana getiren Bakan Kurum konuşmasına şöyle devam etti:
Göreve geldiğim 2 Temmuz’dan bu yana zelzele bölgesine 21 başka ziyaret yaptım. Yeni yuvasına kavuştuğunda; ‘İnsan sevinçten ağlar mı? O duyguyu sonuna kadar, iliklerime kadar yaşadım’ diyen Hataylı Hatice Kübra’nın, yeni yuvasında “Devletimize güveniyoruz” diyerek dua eden Osmaniyeli Mevlüt ağabeyimizin; bizi öz evladı üzere kucaklayan Malatyalı Fatma teyzemizin, 11 vilayetimizdeki milyonlarca kardeşimizin dualarına layık olmak için durmadan, dinlenmeden çalışacağız. Tüm yuvalarımız kurulana, tüm ocaklarımız tütene kadar, annelerimiz ve çocuklarımız itimatla uyuyana kadar sarsıntı bölgesinden ayrılmayacağız. 11 vilayette milletimizin anılarıyla dolu tüm yerleri da tarihteki o asil pozisyonlarına tekrar kavuşturacağız.
İstanbul’da 907 bin konut ve iş yerinin dönüşümü tamamlandı
Bakan Kurum konuşmasının İstanbul’daki kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili kısmında da şu bilgileri verdi:
Bugüne kadar toplumsal konutlarımızla birlikte baktığımızda tam 3.7 milyon yuvamızı yenilemiş, yaklaşık 15 milyon vatandaşımızı inançlı bir hayata eriştirmiş durumdayız. Bugün, 81 kentimizde toplumsal konutlarla bir arada toplam 735 bin yuvanın ve işyerinin dönüşümüne süratle devam ediyoruz. İstanbul’un 39 ilçesinde, toplam 907 bin konut ve iş yerinin dönüşümünü tamamladık. 193 bin konutumuzun, dükkanımızın yenilenme süreci devam ediyor. Bizim tek bir gayemiz var. Tarihimizin, omuzlarımıza yüklediği en kutlu emanet olan İstanbul’umuzu ve İstanbulluları sarsıntı tehdidinden kurtarmak için canla başla çalışacağız.
600 bin yapı her an resen çökebilir
İstanbul için kentsel dönüşüm davetini yineleyen Bakan Kurum şöyle devam etti:
Özellikle de geçmişinde en büyük imtihanları daima zelzelelere karşı vermiş olan, muhtemel bir zelzeleyle Türkiye’nin bekasını tehlikeye atacak olan İstanbul’umuzun üzerine titriyoruz. Bilim insanlarımız; ikazlarına her gün bir yenisini daha ekleyerek; ‘İstanbul’un yakın geleceğinde bir sarsıntı bekleniyor; acil ve kesintisiz kentsel dönüşüm şart’ diyorlar. ‘İstanbul’a dair tüm gündemler ertelenmeli, hızla dönüşüme odaklanılmalı’ diyorlar. Bu davetleri da şu hakikatlere dayandırıyorlar. Bugün İstanbul’umuz; toplam 7.5 milyon konut ve işyeriyle devasa bir metropoldür. Bu yuvaların 1,5 milyonu, mühendislik hizmeti almamış ve yer nedeniyle de ileri derecede risk altındadır. Hele hele bunların 600 bini, bırakın 7 şiddetindeki bir sarsıntısı, her an zaten çökebilecek vaziyettedir. Esasen gün geçmiyor ki, İstanbul’un bir mahallesinde tabiatıyla çöken bir bina olmasın.
“Belediyeler dönüşümü birinci gündem haline getirmeli”
İstanbul’u ‘kurtarma seferberliği’ kapsamında Yarısı Bizden kampanyasının güçlenerek devam ettiğini söyleyen Bakan Kurum, belediyelere ‘tarihi’ bir davet yaptı:
Bu noktada unsurumuz şudur. Farklı görüşlerden olabiliriz. Fakat biz, Türkiye’nin yarınları için, hiçbir siyasi istisna gözetmeksizin herkesle istişare ediyoruz. Hele hele mevzu kentsel dönüşüm ve İstanbul’un kurtarılması olduğunda, milletvekillerimizle, liderlerimizle ortak akılda birleşecek ortamları oluşturuyoruz. Bu noktada dönüşümün yürütücüsü olan belediyelerimize; tarih, vicdan ve millet önünde büyük görevler düşmektedir. Belediyelerimizden artık zelzele tehdidine odaklanmalarını, dönüşümü birinci gündem haline getirmelerini, korumakla mükellef olduğumuz annelerimiz ve çocuklarımız ismine bekliyoruz.
İzmir Körfezi’nin kirli suyu TBMM’de
Bakan Kurum kirli su numunesini göstererek İzmir Körfezi’ndeki kirliliği de anlattı. Kurum
“Ben, Körfeze dair gayelerimizi anlatacağım fakat öncelikle sizlere bir şey göstermek istiyorum. Ben bugün; İzmir Körfezi’nden aldığımız bir şişe deniz suyu numunesini yanımda getirdim. Bu suyu, İzmir Körfezi’ndeki kirliliği görmekten imtina eden, bu acı tablo karşısında tek bir açıklama dahi yapmayan siyasilere; denizin kirliliğini daha güzel anlatmak için getirdim. Artık İzmir körfezimizde büyük bir etraf felaketi yaşandığını, Körfezin içindeki tüm canlılarla birlikte can çekiştiğini, her saat başı binlerce balığın öldüğünü görmenin vakti gelmiş, hatta geçmiştir. Millet önünde soruyorum. Şu kirliliğin olduğu bir denizde balıklar yaşayabilir mi? Bu kokunun olduğu bir denizin kıyısında, beşerler rahatça hayat sürebilir mi? Şu anda bu su numunesi içerisinde, atık su kaynaklı amonyak ölçüsü, olması gerekenden tam 50 kat daha fazladır. Oksijen düzeyi sıfırdır sıfır. Bunun nedeni, artık 85 milyonun malumu olduğu üzere, İzmir’in atık sularını arıtmayan, pis suları direkt Körfez’e döken, körfezi bir fosseptik çukuru üzere kullanan İzmir Büyükşehir Belediyesi’dir. Bugüne kadar tahlil için hiçbir adım atmayan idare anlayışıdır.”
ifadelerini kullandı.
“O körfez temizlenecek”
Bakanlık olarak, İzmir Körfezi Orta ve Uzun Vadeli Hareket planlarını da çok yakında kamuoyuyla paylaşılacağını belirten Bakan Kurum
“Altını çiziyorum, bu işin takipçisi olacağız. İzmir Körfezi’nin, umursamaz ellerde heba olmasına, her seçim öncesinde ‘Körfez’de kulaç atacağız’ deyip tek bir olumlu adım atmayan zihniyete müsaade etmeyeceğiz. Ben Çevre Bakanı olarak diyorum ki; bunu herkes not alsın, o Körfez bir zahmet temizlenecek. Büyükşehir Belediyesi bir zahmet sorumluluklarını yerine getirecek. Yapması gerekenleri yapacak. İlgili herkese görevlerini hatırlatmaya, İzmir halkı ve milletimiz ismine devam edeceğiz”
diye konuştu.
Sıfır atıkla 185 milyar lira katkı sağlandı 498 milyon ağaç kurtarıldı
Bakan Kurum, Emine Erdoğan öncülüğündeki Sıfır Atık Hareketi kapsamında 193 bin binada sıfır atık idare sisteminin kurulduğunu toplam 60 milyon ton atığın geri kazanıldığını belirtti. İktisada 185 milyar lira katkı sağlandığını ve 498 milyon ağacın kesilmesinin, 5,9 milyon ton sera gazı salımının önlendiğine vurgu yaptı. Son 22 yılda, belediye ayrımı gözetmeksizin 25 bin 950 etraf yatırımına, 58 milyar lira kaynak sağlandığını söyledi. Bakan Kurum
“Türkiye’nin 7 bölgesinde Sıfır atık pilot ilçelerimizi belirleyeceğiz. Depozito İdare Sistemimizin makine ve altyapı kurulumunu, 2025 yılı sonuna kadar yapacak, ülke genelinde uygulamaya geçeceğiz. 2017 yılında yüzde 13 olan geri kazanım oranımızı; 2024 yılı itibariyle, yüzde 35’e çıkardık; inşallah daha çok çalışarak 2035 yılında yüzde 60’a çıkaracağız”
şeklinde konuştu.
Mapa-Şamandıra’da pilot bölge Fethiye-Göcek
Mavi Vatan’ın pak geleceğini garanti edecek Mapa-Şamandıra Projesi’nin bu yıl içinde Fethiye-Göcek Özel Etraf Muhafaza Bölgesinde pilot uygulama olarak başlayacağını belirten Bakan Kurum
“Projemizle tekne ve yatların koylarımızda, denetimli halde konaklamalarını sağlayacağız. Atıkların denize deşarjını önleyecek, deniz canlılarını koruyacağız. Başarımızı ölçecek, eksik taraflarımızı giderecek ve en kısa müddet içerisinde tıpkı uygulamayı, tüm denizlerimize yayacağız”
dedi.
“2053 net sıfır emisyon yol haritamızı Bakü’de açıklayacağız”
Bakan Kurum konuşmasının etraf ve iklim değişikliği kısmında dünyadaki ve Türkiye’deki afetlerden çarpıcı sayılar paylaştı.
“İklim politikalarımızı belirledik, ahengi sağlamaya yönelik takvimimizi oluşturduk ve amaçlarımıza sadık kalarak çalışıyoruz”
diyen Bakan Kurum şöyle devam etti;
Sayın Cumhurbaşkanımız, 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma Amacımızı dünyaya sundular. Biz de bakanlık olarak; 2024-2030 İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Aksiyon Planı’mızı hızla hazırladık. İnşallah; 2053 Net Sıfır Emisyon Amacı Yol Haritamızı da 3 gün sonra Bakü’de düzenlenecek olan COP29’da dünya kamuoyuyla paylaşacağız. İklim kanunumuzun bu yıl içerisinde, bu salondaki siz pahalı vekillerimizin de katkılarıyla kanunlaşarak yürürlüğe girmesini yürekten temenni ediyoruz. İklim Kanunu’muz bizi güçlendirecek; biz de yeşil dönüşümü hızlandıracağız. Dış ticarette rekabet gücümüzü artırmak için karbon fiyatlandırma ve Emisyon Ticaret Sistemimizi çabucak hayata geçireceğiz. Yeşil yatırımlar için finansman düzenekleri geliştirecek, ‘Ulusal Yeşil Taksonomi’ yönetmeliğimizi de 2025 yılında çıkaracağız. Çok kıymetli ve belirleyici bir çalışmamız daha olacak. O da şudur. 81 vilayetimizde, İklim Değişikliği ve Ahenk Uyum Heyetlerimizi oluşturacak; Mahallî İklim Değişikliği Aksiyon Planlarımızı tamamlayacağız. İklim krizini etkileme noktasında kıymetli bir alan olan sanayi dalında atılımlar yapacağız.
“Atatürk Havalimanı millet bahçemizi coşkuyla açacağız”
Bakan Kurum konuşmasında Van Gölü Havza Müdafaa Aksiyon Planı ve Uygulama Programı”, Eğirdir Gölü’ndeki paklığı, Ayder ve Uzungöl’deki tabiat müdafaa projelerinden de bahsetti. “Yeşil Kent Vizyonu”nun millet bahçeleriyle devam ettiğini belirten Bakan Kurum,
“Şu anda 77 milyon metrekare alana yayılan tam 521 millet bahçesi projemiz bulunuyor. İstanbul’un Fethi’nin 569. yılında birinci fidanlarıyla buluşturduğumuz Atatürk Havalimanı Millet bahçemizin kalan tüm etaplarını süratle tamamlayarak, milletimiz birlikte coşkuyla açacağız”
dedi. Kent meydanları projelerinin muvaffakiyetle sürdüğünün altını çizen Bakan Kurum, sanayi dükkan projelerinin de kentlerin iktisadına katkı sağladığını kaydetti.
“Site idareleriyle ilgili mevzuat bu yıl içinde tamamlanacak”
Bakan Kurum site idareleriyle ilgili mevzuat hazırlıkları ile ilgili de
“Apartman ve sitelerde, ortak alanların ve ortak masrafların nasıl yönetileceği konusunda; gerek kat maliklerinin, gerekse hizmet sunucusu şirketlerin problemlerine tahlil bulacak olan mevzuat çalışmamızı tamamlamak üzereyiz, inşallah bu yıl içinde milletimize arz edeceğiz”
açıklamasına bulundu.
Yeşil sertifika yağmur suyu ve gri su mecburilik olacak
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin de güncellendiğini açıklayan Bakan Kurum şu bilgileri paylaştı: Yerleşim alanlarında elektrikli araçlar için şarj ünitelerinin kurulumunu kolaylaştırıyoruz. Site ve apartman otoparklarında şarj ünitelerinin konseyimi için mecburî olan elektrik tesisatı artık ruhsata tabi olmayacak. Tekrar kamuya ilişkin ve yeni yapı ruhsatı alınacak 10 bin metrekare ve üzerindeki sıhhat, eğitim ve hizmet binaları için Yeşil Sertifika alınmasını zarurî hale getiriyoruz. Aşikâr büyüklük ve tipteki kamu binaları ve özel binalarda yağmur suyu ve gri su sistemlerinin konseyimi artık mecburî olacak. Bu sayede her 1,5 yılda, Mogan Gölü kadar sudan tasarruf etmeyi hedefliyoruz.
Müsilaja karşı 150 izleme noktası
Bakan Kurum, Marmara Denizi’nde müsilajla uğraş kapsamında izleme noktası sayısının 150’ye çıkarıldığını söz etti. İzmit Körfezi’nde Avrupa’nın en kapsamlı etraf ve denizcilik projesinin titizlikle yürütüldüğüne dikkat çeken Bakan Kurum, konuşmasında Van Gölü Havza Muhafaza Aksiyon Planı ve Uygulama Programı”, Eğirdir Gölü’ndeki paklığı, Ayder ve Uzungöl’deki tabiat müdafaa projelerinden de bahsetti. Kent meydanları projelerinin muvaffakiyetle sürdüğünün altını çizen Bakan Kurum, sanayi dükkan projelerinin de kentlerin iktisadına katkı sağladığını kaydetti.
Bakan Kurum Bakanlığın 2025 yılı bütçe teklifinin 219 milyar 294 milyon 468 bin TL olduğunu açıklayarak,
“Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’mızın bütçesi 136 milyar 557 milyon 896 bin; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’müzün bütçesi 11 milyar 172 milyon 157 bin; Meteoroloji Genel Müdürlüğü’müzün bütçesi 4 milyar 873 milyon 426 bin ve son olarak da İklim Değişikliği Başkanlığı’mızın bütçesi 405 milyon 463 bin lira olarak belirlenmiştir”
dedi.