İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’ının başlattığı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da içinde yer aldığı yolsuzluk, rüşvet, irtikap ve terör soruşturmasının akabinde iktisatta yaşananları yakından takip etmemiz gerekiyor. Çünkü esasen hassas istikrarlar üzerine kurulan ve başarılı olması makul bir vakit ile sabır gerektiren programın bilhassa enflasyon ayağında kıymetli bir aksama olacağı görülüyor.

Her ne kadar 19 Mart ve sonrasındaki birkaç günde süratle yükselen döviz kuru denetim altına alınmış olsa da bahsin algısal kısmı bir müddettir toparlanma eğiliminde olan fiyatlama davranışlarını tekrar olumsuz etkilemişe benziyor. Bu durumun üzerine bir de Trump’ın ticaret savaşı stratejisi tesiri ile yükselen petrol fiyatlarını koyunca Türkiye’nin dezenflasyon programında gecikmeler olacağı aşikâr.

Yaşananlardan etkilenenlerin başında enflasyon beklentileri geldiği için dolaylı olarak para siyasetinde da bir strateji değişikliği olmasını bekliyoruz. Zati bildiğiniz üzere Merkez Bankası orta devirde inanılmaz bir PPK toplantısı yaparak gecelik borç verme faiz oranını 200 baz puan yükseltmişti. Lakin 19 Mart öncesinde ekonomistlerin ana beklentisi siyaset faizinin birebir oranda olmasa bile her toplantıda düşürüleceği istikametindeydi. Bugün geldiğimiz noktada kelam konusu faiz indirimlerine orta verilmesinin mümkün olduğunu hatırlatmakta yarar var. Hatta 17 Nisan’daki PPK toplantısında gecelik borç verme faiz oranı ile siyaset faizinin eşitlendiğini görmek şaşırtan olmaz.

Bu hususta bir hatırlatma yapalım. Geçtiğimiz periyotlarda siyaset faizi sabitken fonlamanın GLP (Geç Likidite Penceresi) üzerinden yapıldığı ve bir mühlet sonra GLP’nin siyaset faizine dönüştüğü bir süreç yaşamıştık. O denli ki siyaset faizi %8’de sabit iken GLP faizi %16,5’e kadar çıkarılmıştı. Sonrasında ise bu durumu düzeltebilmek için “sadeleşme” ismi altında siyaset faizi bir anda 850 baz puan artırılmak zorunda kalınmıştı. Bu durumun yine yaşanmaması gerektiğini hatırlatmakta yarar var. Zira vaktinde atılmayan adımların gecikmeli maliyetleri çok daha yüksek oluyor.

Gelelim boykot sıkıntısına. Cumhurbaşkanı Erdoğan 6 Ocak’taki Kabine toplantısının akabinde “Pahalı eser satanları dize getirecek tesirli formüllerden biri boykottur. Fırsatçılık yapanlara karşı en büyük kozumuz, satın almama özgürlüğünü kullanmaktır” halinde bir açıklama yapmıştı. Bu davetin hedefi devam eden enflasyonla çaba programına karşın fahiş fiyat konusunda ısrarcı işletmelerden satın alımın kesilmesiydi. Bu son derece yerinde ve dozunda bir davetti. Fakat bugünlerde muhalefet tarafından yapılan boykot davetinin fahiş fiyatla eser satanları değil tüm bir ekonomiyi amaç alan bir davet olduğunu görüyoruz. Böylesi bir yaklaşımın ne derece ziyanlı olduğu ve gayesinin sistematik bir ziyan olduğu ise aşikar.

Diğer yandan muhalefetin mahalle baskısı konusunda da ne kadar acımasız bir noktada olduğunu görüyoruz. Kendileri üzere düşünmeyenlere uyguladıkları baskının ve duygusal şiddetin dozunu her geçen gün artırıyorlar. En son bir toplumsal medya içerik üreticisinin başına gelenler bunun en açık örneği. Bu örnek de muhaliflerin iktisattaki boykot yaklaşımının ardında yatan agresif tutumun kaynağını gösteriyor. Muhaliflerin kendileri üzere düşünmeyenlere uyguladıkları bu tarifenin yalnızca toplumsal hayat üzerinde değil iktisatta de olumsuz tesirleri var. Bu gelişmelerin sayılara yansıması ise muhakkak bir vakit diliminde gerçekleşir. Umarım bu olumsuz yansımalar gerçekleşmeden herkes aklını başına alır ve “amaca giden yolda her şey mübahtır” üzere muhakkak bir zümreye hitap eden lakin toplumun ortak çıkarlarına uzun vadeli ve kalıcı ziyanlar veren bu yaklaşımdan vazgeçilir.